അഥ സര്വഥാഭാവലക്ഷണത്വമതദ്ഭാവസ്യ നിഷേധയതി — ജം ദവ്വം തം ണ ഗുണോ ജോ വി ഗുണോ സോ ണ തച്ചമത്ഥാദോ .
വാച്യോ ന ഭവതി കേവലജ്ഞാനാദിഗുണോ വാ സിദ്ധപര്യായോ വാ, മുക്തജീവകേവലജ്ഞാനാദിഗുണസിദ്ധപര്യായശബ്ദൈശ്ച ശുദ്ധസത്താഗുണോ വാച്യോ ന ഭവതി . ഇത്യേവം പരസ്പരം പ്രദേശാഭേദേപി യോസൌ സംജ്ഞാദിഭേദഃ സ തസ്യ പൂര്വോക്തലക്ഷണതദ്ഭാവസ്യാഭാവസ്തദഭാവോ ഭണ്യതേ . സ ച തദഭാവഃ പുനരപി കിം ഭണ്യതേ . അതദ്ഭാവഃ സംജ്ഞാ- ലക്ഷണപ്രയോജനാദിഭേദ ഇത്യര്ഥഃ . യഥാത്ര ശുദ്ധാത്മനി ശുദ്ധസത്താഗുണേന സഹാഭേദഃ സ്ഥാപിതസ്തഥാ യഥാസംഭവം സര്വദ്രവ്യേഷു ജ്ഞാതവ്യ ഇത്യഭിപ്രായഃ ..൧൦൭.. അഥ ഗുണഗുണിനോഃ പ്രദേശഭേദനിഷേധേന തമേവ സംജ്ഞാദി- ഭേദരൂപമതദ്ഭാവം ദൃഢയതി — ജം ദവ്വം തം ണ ഗുണോ യദ്ദ്രവ്യം സ ന ഗുണഃ, യന്മുക്തജീവദ്രവ്യം സ ശുദ്ധഃ സന് ഗുണോ ന ഭവതി . മുക്തജീവദ്രവ്യശബ്ദേന ശുദ്ധസത്താഗുണോ വാച്യോ ന ഭവതീത്യര്ഥഃ . ജോ വി ഗുണോ സോ ണ തച്ചമത്ഥാദോ ഇസപ്രകാര ഇസ ഗാഥാമേം സത്താകാ ഉദാഹരണ ദേകര അതദ്ഭാവകോ സ്പഷ്ടതയാ സമഝായാ ഹൈ .
(യഹാ ഇതനാ വിശേഷ ഹൈ കി ജോ സത്താ ഗുണകേ സമ്ബന്ധമേം കഹാ ഹൈ, വഹ അന്യ ഗുണോംകേ വിഷയമേം ഭീ ഭലീഭാ തി സമഝ ലേനാ ചാഹിയേ . ജൈസേ കി : — സത്താ ഗുണകീ ഭാ തി ഏക ആത്മാകേ പുരുഷാര്ഥ ഗുണകോ ‘പുരുഷാര്ഥീ ആത്മദ്രവ്യ’ ‘പുരുഷാര്ഥീ ജ്ഞാനാദിഗുണ’ ഔര ‘പുരുഷാര്ഥീ സിദ്ധത്വാദി പര്യായ’ — ഇസപ്രകാര വിസ്തരിത കര സകതേ ഹൈം . അഭിന്നപ്രദേശ ഹോനേസേ ഇസപ്രകാര വിസ്താര കിയാ ജാതാ ഹൈ, ഫി ര ഭീ സംജ്ഞാ -ലക്ഷണ -പ്രയോജനാദി ഭേദ ഹോനേസേ പുരുഷാര്ഥഗുണകോ തഥാ ആത്മദ്രവ്യകോ, ജ്ഞാനാദി അന്യ ഗുണ ഔര സിദ്ധത്വാദി പര്യായകോ അതദ്ഭാവ ഹൈ, ജോ കി ഉനമേം അന്യത്വകാ കാരണ ഹൈ ..൧൦൭..
അബ, സര്വഥാ അഭാവ വഹ അതദ്ഭാവകാ ലക്ഷണ ഹൈ, ഇസകാ നിഷേധ കരതേ ഹൈം : —
അന്വയാര്ഥ : — [അര്ഥാത് ] സ്വരൂപ അപേക്ഷാസേ [യദ് ദ്രവ്യം ] ജോ ദ്രവ്യ ഹൈ [തത് ന ഗുണഃ ] വഹ ഗുണ നഹീം ഹൈ, [യഃ അപി ഗുണഃ ] ഔര ജോ ഗുണ ഹൈ [സഃ ന തത്ത്വം ] യഹ ദ്രവ്യ നഹീം ഹൈ . [ഏഷഃ ഹി അതദ്ഭാവഃ ] യഹ അതദ്ഭാവ ഹൈ; [ന ഏവ അഭാവഃ ] സര്വഥാ അഭാവ വഹ അതദ്ഭാവ നഹീം ഹൈ; [ഇതി നിര്ദിഷ്ടഃ ] ഐസാ (ജിനേന്ദ്രദേവ ദ്വാരാ) ദരശായാ ഗയാ ഹൈ ..൧൦൮..
– ആനേ അതത്പണും ജാണവും, ന അഭാവനേ; ഭാഖ്യും ജിനേ. ൧൦൮.
൨൧൦പ്രവചനസാര[ ഭഗവാനശ്രീകുംദകുംദ-