നാസ്തി ഗുണ ഇതി വാ കശ്ചിത് പര്യായ ഇതീഹ വാ വിനാ ദ്രവ്യമ് .
ദ്രവ്യത്വം പുനര്ഭാവസ്തസ്മാദ്ദ്രവ്യം സ്വയം സത്താ ..൧൧൦..
ന ഖലു ദ്രവ്യാത്പൃഥഗ്ഭൂതോ ഗുണ ഇതി വാ പര്യായ ഇതി വാ കശ്ചിദപി സ്യാത്; യഥാ
സുവര്ണാത്പൃഥഗ്ഭൂതം തത്പീതത്വാദികമിതി വാ തത്കുണ്ഡലത്വാദികമിതി വാ . അഥ തസ്യ തു ദ്രവ്യസ്യ
സ്വരൂപവൃത്തിഭൂതമസ്തിത്വാഖ്യം യദ്ദ്രവ്യത്വം സ ഖലു തദ്ഭാവാഖ്യോ ഗുണ ഏവ ഭവന് കിം ഹി
ദ്രവ്യാത്പൃഥഗ്ഭൂതത്വേന വര്തതേ . ന വര്തത ഏവ . തര്ഹി ദ്രവ്യം സത്താസ്തു സ്വയമേവ ..൧൧൦..
അഥ ദ്രവ്യസ്യ സദുത്പാദാസദുത്പാദയോരവിരോധം സാധയതി —
ഏവംവിഹം സഹാവേ ദവ്വം ദവ്വത്ഥപജ്ജയത്ഥേഹിം .
സദസബ്ഭാവണിബദ്ധം പാദുബ്ഭാവം സദാ ലഭദി ..൧൧൧..
കഹാനജൈനശാസ്ത്രമാലാ ]
ജ്ഞേയതത്ത്വ -പ്രജ്ഞാപന
൨൧൫
കൃതം തഥാ സര്വദ്രവ്യേഷു ജ്ഞാതവ്യമിതി ..൧൦൯.. അഥ ഗുണപര്യായാഭ്യാം സഹ ദ്രവ്യസ്യാഭേദം ദര്ശയതി — ണത്ഥി
നാസ്തി ന വിദ്യതേ . സ കഃ . ഗുണോ ത്തി വ കോഈ ഗുണ ഇതി കശ്ചിത് . ന കേവലം ഗുണഃ പജ്ജാഓ ത്തീഹ വാ പര്യായോ
വേതീഹ . കഥമ് . വിണാ വിനാ . കിം വിനാ . ദവ്വം ദ്രവ്യമ് . ഇദാനീം ദ്രവ്യം കഥ്യതേ . ദവ്വത്തം പുണ ഭാവോ
ദ്രവ്യത്വമസ്തിത്വമ് . തത്പുനഃ കിം ഭണ്യതേ . ഭാവഃ . ഭാവഃ കോര്ഥഃ . ഉത്പാദവ്യയധ്രൌവ്യാത്മകസദ്ഭാവഃ . തമ്ഹാ
ദവ്വം സയം സത്താ തസ്മാദഭേദനയേന സത്താ സ്വയമേവ ദ്രവ്യം ഭവതീതി . തദ്യഥാ — മുക്താത്മദ്രവ്യേ പരമാവാപ്തിരൂപോ
അന്വയാര്ഥ : — [ഇഹ ] ഇസ വിശ്വമേം [ഗുണഃ ഇതി വാ കശ്ചിത് ] ഗുണ ഐസാ കുഛ [പര്യായഃ
ഇതി വാ ] യാ പര്യായ ഐസാ കുഛ [ദ്രവ്യം വിനാ നാസ്തി ] ദ്രവ്യകേ ബിനാ (-ദ്രവ്യസേ പൃഥക്) നഹീം ഹോതാ;
[ദ്രവ്യത്വം പുനഃ ഭാവഃ ] ഔര ദ്രവ്യത്വ വഹ ഭാവ ഹൈ (അര്ഥാത് അസ്തിത്വ ഗുണ ഹൈ); [തസ്മാത് ] ഇസലിയേ
[ദ്രവ്യം സ്വയം സത്താ ] ദ്രവ്യ സ്വയം സത്താ (അസ്തിത്വ) ഹൈ ..൧൧൦..
ടീകാ : — വാസ്തവമേം ദ്രവ്യസേ പൃഥഗ്ഭൂത (ഭിന്ന) ഐസാ കോഈ ഗുണ യാ ഐസീ കോഈ പര്യായ
കുഛ നഹീം ഹോതാ; ജൈസേ — സുവര്ണസേ പൃഥഗ്ഭൂത ഉസകാ പീലാപന ആദി യാ ഉസകാ കുണ്ഡലത്വാദി നഹീം
ഹോതാ തദനുസാര . അബ, ഉസ ദ്രവ്യകേ സ്വരൂപകീ വൃത്തിഭൂത ജോ ‘അസ്തിത്വ’ നാമസേ കഹാ ജാനേവാലാ
ദ്രവ്യത്വ വഹ ഉസകാ ‘ഭാവ’ നാമസേ ക ഹാ ജാനേവാലാ ഗുണ ഹീ ഹോനേസേ, ക്യാ വഹ ദ്രവ്യസേ പൃഥക്രൂപ
വര്തതാ ഹൈ ? നഹീം ഹീ വര്തതാ . തബ ഫി ര ദ്രവ്യ സ്വയമേവ സത്താ ഹോ ..൧൧൦..
അബ, ദ്രവ്യകേ സത് -ഉത്പാദ ഔര അസത് -ഉത്പാദ ഹോനേമേം അവിരോധ സിദ്ധ കരതേ ഹൈം : —
ആവും ദരവ ദ്രവ്യാര്ഥ – പര്യായാര്ഥഥീ നിജഭാവമാം
സദ്ഭാവ -അണസദ്ഭാവയുത ഉത്പാദനേ പാമേ സദാ. ൧൧൧.