മേകാന്തനിമീലിതം വിധായ കേവലോന്മീലിതേന ദ്രവ്യാര്ഥികേന യദാവലോക്യതേ തദാ നാരകതിര്യങ്-
മനുഷ്യദേവസിദ്ധത്വപര്യായാത്മകേഷു വിശേഷേഷു വ്യവസ്ഥിതം ജീവസാമാന്യമേകമവലോകയതാമനവ-
ലോകിതവിശേഷാണാം തത്സര്വം ജീവദ്രവ്യമിതി പ്രതിഭാതി . യദാ തു ദ്രവ്യാര്ഥികമേകാന്തനിമീലിതം വിധായ
കേവലോന്മീലിതേന പര്യായാര്ഥികേനാവലോക്യതേ തദാ ജീവദ്രവ്യേ വ്യവസ്ഥിതാന്നാരകതിര്യങ്മനുഷ്യദേവ-
സിദ്ധത്വപര്യായാത്മകാന് വിശേഷാനനേകാനവലോകയതാമനവലോകിതസാമാന്യാനാമന്യദന്യത്പ്രതിഭാതി,
ദ്രവ്യസ്യ തത്തദ്വിശേഷകാലേ തത്തദ്വിശേഷേഭ്യസ്തന്മയത്വേനാനന്യത്വാത്, ഗണതൃണപര്ണദാരുമയഹവ്യവാഹവത് .
യദാ തു തേ ഉഭേ അപി ദ്രവ്യാര്ഥികപര്യായാര്ഥികേ തുല്യകാലോന്മീലിതേ വിധായ തത ഇതശ്ചാവലോക്യതേ
തദാ നാരകതിര്യങ്മനുഷ്യദേവസിദ്ധത്വപര്യായേഷു വ്യവസ്ഥിതം ജീവസാമാന്യം ജീവസാമാന്യേ ച വ്യവസ്ഥിതാ
നാരകതിര്യങ്മനുഷ്യദേവസിദ്ധത്വപര്യായാത്മകാ വിശേഷാശ്ച തുല്യകാലമേവാവലോക്യന്തേ . തത്രൈകചക്ഷുരവ-
പുനഃ അണ്ണം അന്യദ്ഭിന്നമനേകം പര്യായൈഃ സഹ പൃഥഗ്ഭവതി . കസ്മാദിതി ചേത് . തക്കാലേ തമ്മയത്താദോ തൃണാഗ്നി-
കാഷ്ഠാഗ്നിപത്രാഗ്നിവത് സ്വകീയപര്യായൈഃ സഹ തത്കാലേ തന്മയത്വാദിതി . ഏതാവതാ കിമുക്തം ഭവതി . ദ്രവ്യാര്ഥിക-
നയേന യദാ വസ്തുപരീക്ഷാ ക്രിയതേ തദാ പര്യായസന്താനരൂപേണ സര്വം പര്യായകദമ്ബകം ദ്രവ്യമേവ പ്രതിഭാതി . യദാ
തു പര്യായനയവിവക്ഷാ ക്രിയതേ തദാ ദ്രവ്യമപി പര്യായരൂപേണ ഭിന്നം ഭിന്നം പ്രതിഭാതി . യദാ ച പരസ്പരസാപേക്ഷ-
നയദ്വയേന യുഗപത്സമീക്ഷ്യതേ, തദൈകത്വമനേകത്വം ച യുഗപത്പ്രതിഭാതീതി . യഥേദം ജീവദ്രവ്യേ വ്യാഖ്യാനം കൃതം തഥാ
൨൨൪പ്രവചനസാര[ ഭഗവാനശ്രീകുംദകുംദ-
ഇനമേംസേ പര്യായാര്ഥിക ചക്ഷുകോ സര്വഥാ ബന്ദ കരകേ ജബ മാത്ര ഖുലീ ഹുഈ ദ്രവ്യാര്ഥിക ചക്ഷുകേ
ദ്വാരാ ദേഖാ ജാതാ ഹൈ തബ നാരകപനാ, തിര്യംചപനാ, മനുഷ്യപനാ, ദേവപനാ ഔര സിദ്ധപനാ — വഹ
പര്യായസ്വരൂപ വിശേഷോംമേം രഹനേവാലേ ഏക ജീവസാമാന്യകോ ദേഖനേവാലേ ഔര വിശേഷോംകോ ന ദേഖനേവാലേ
ജീവോംകോ ‘വഹ സബ ജീവ ദ്രവ്യ ഹൈ’ ഐസാ ഭാസിത ഹോതാ ഹൈ . ഔര ജബ ദ്രവ്യാര്ഥിക ചക്ഷുകോ സര്വഥാ
ബന്ദ കരകേ മാത്ര ഖുലീ ഹുഈ പര്യായാര്ഥിക ചക്ഷുകേ ദ്വാരാ ദേഖാ ജാതാ ഹൈ തബ ജീവദ്രവ്യമേം രഹനേവാലേ
നാരകപനാ, തിര്യംചപനാ, മനുഷ്യപനാ, ദേവപനാ ഔര സിദ്ധപനാ — വേ പര്യായസ്വരൂപ അനേക വിശേഷോംകോ
ദേഖനേവാലേ ഔര സാമാന്യകോ ന ദേഖനേവാലേ ജീവോംകോ (വഹ ജീവ ദ്രവ്യ) അന്യ -അന്യ ഭാസിത ഹോതാ
ഹൈ, ക്യോംകി ദ്രവ്യ ഉന -ഉന വിശേഷോംകേ സമയ തന്മയ ഹോനേസേ ഉന -ഉന വിശേഷോംസേ അനന്യ ഹൈ — കണ്ഡേ,
ഘാസ, പത്തേ ഔര കാഷ്ഠമയ അഗ്നികീ ഭാ
തി . (ജൈസേ ഘാസ, ലകഡീ ഇത്യാദികീ അഗ്നി ഉസ -ഉസ സമയ
ഘാസമയ, ലകഡീമയ ഇത്യാദി ഹോനേസേ ഘാസ, ലകഡീ ഇത്യാദിസേ അനന്യ ഹൈ ഉസീപ്രകാര ദ്രവ്യ ഉന-
ഉന പര്യായരൂപ വിശേഷോംകേ സമയ തന്മയ ഹോനേസേ ഉനസേ അനന്യ ഹൈ — പൃഥക് നഹീം ഹൈ .) ഔര ജബ ഉന
ദ്രവ്യാര്ഥിക ഔര പര്യായാര്ഥിക ദോനോം ആ
ഖോംകോ ഏക ഹീ സാഥ ഖോലകര ഉനകേ ദ്വാരാ ഔര ഇനകേ ദ്വാരാ
(-ദ്രവ്യാര്ഥിക തഥാ പര്യായാര്ഥിക ചക്ഷുഓംകേ) ദേഖാ ജാതാ ഹൈ തബ നാരകപനാ, തിര്യംചപനാ, മനുഷ്യപനാ,
ദേവപനാ ഔര സിദ്ധപനാ പര്യായോംമേം രഹനേവാലാ ജീവസാമാന്യ തഥാ ജീവസാമാന്യമേം രഹനേവാലാ
നാരകപനാ -തിര്യംചപനാ -മനുഷ്യപനാ -ദേവപനാ ഔര സിദ്ധത്വപര്യായസ്വരൂപ വിശേഷ തുല്യകാലമേം ഹീ
(ഏക ഹീ സാഥ) ദിഖാഈ ദേതേ ഹൈം .