സതഃ, പരരൂപേണാസതഃ, സ്വപരരൂപാഭ്യാം യുഗപദ്വക്തുമശക്യസ്യ, സ്വപരരൂപാഭ്യാം ക്രമേണ സതോസതശ്ച,
സ്വരൂപസ്വപരരൂപയൌഗപദ്യാഭ്യാം സതോ വക്തുമശക്യസ്യ ച, പരരൂപസ്വപരരൂപയൌഗപദ്യാഭ്യാമസതോ വക്തുമ-
ശക്യസ്യ ച, സ്വരൂപപരരൂപസ്വപരരൂപയൌഗപദ്യൈഃ സതോസതോ വക്തുമശക്യസ്യ ചാനന്തധര്മണോ ദ്രവ്യസ്യൈ-
കൈകം ധര്മമാശ്രിത്യ വിവക്ഷിതാവിവക്ഷിതവിധിപ്രതിഷേധാഭ്യാമവതരന്തീ സപ്തഭംഗികൈവകാരവിശ്രാന്തമ-
കോര്ഥഃ . കഥംചിദ്വിവക്ഷിതപ്രകാരേണ പരദ്രവ്യാദിചതുഷ്ടയേന ൨ . ഹവദി ഭവതി . കഥംഭൂതമ് . അവത്തവ്വമിദി
സ്യാദവക്തവ്യമേവ . സ്യാദിതി കോര്ഥഃ . കഥംചിദ്വിവക്ഷിതപ്രകാരേണ യുഗപത്സ്വപരദ്രവ്യാദിചതുഷ്ടയേന ൩ .
സ്യാദസ്തി, സ്യാന്നാസ്തി, സ്യാദവക്തവ്യം, സ്യാദസ്തിനാസ്തി, സ്യാദസ്ത്യേവാവക്തവ്യം, സ്യാന്നാസ്ത്യേവാവക്തവ്യം,
സ്യാദസ്തിനാസ്ത്യേവാവക്തവ്യമ് . പുണോ പുനഃ ഇത്ഥംഭൂതമ് കിം ഭവതി . ദവ്വം പരമാത്മദ്രവ്യം കര്തൃ . പുനരപി കഥംഭൂതം
ഭവതി . തദുഭയം സ്യാദസ്തിനാസ്ത്യേവ . സ്യാദിതി കോര്ഥഃ . കഥംചിദ്വിവക്ഷിതപ്രകാരേണ ക്രമേണ സ്വപര-
ദ്രവ്യാദിചതുഷ്ടയേന ൪ . കഥംഭൂതം സദിത്ഥമിത്ഥം ഭവതി . ആദിട്ഠം ആദിഷ്ടം വിവക്ഷിതം സത് . കേന കൃത്വാ .
പജ്ജാഏണ ദു പര്യായേണ തു പ്രശ്നോത്തരരൂപനയവിഭാഗേന തു . കഥംഭൂതേന . കേണ വി കേനാപി വിവക്ഷിതേന
നൈഗമാദിനയരൂപേണ . അണ്ണം വാ അന്യദ്വാ സംയോഗഭങ്ഗത്രയരൂപേണ . തത്കഥ്യതേ — സ്യാദസ്ത്യേവാവക്തവ്യം . സ്യാദിതി
കോര്ഥഃ . കഥംചിത് വിവക്ഷിതപ്രകാരേണ സ്വദ്രവ്യാദിചതുഷ്ടയേന യുഗപത്സ്വപരദ്രവ്യാദിചതുഷ്ടയേന ച ൫ .
സ്യാന്നാസ്ത്യേവാവക്ത വ്യം . സ്യാദിതി കോര്ഥഃ . ക ഥംചിത് വിവക്ഷിതപ്രകാരേണ പരദ്രവ്യാദിചതുഷ്ടയേന
യുഗപത്സ്വപരദ്രവ്യാദിചതുഷ്ടയേന ച ൬ . സ്യാദസ്തിനാസ്ത്യേവാവക്തവ്യം . സ്യാദിതി കോര്ഥഃ . കഥംചിത്
വിവക്ഷിതപ്രകാരേണ ക്രമേണ സ്വപരദ്രവ്യാദിചതുഷ്ടയേന യുഗപത്സ്വപരദ്രവ്യാദിചതുഷ്ടയേന ച ൭ . പൂര്വം പഞ്ചാസ്തികായേ
സ്യാദസ്തീത്യാദിപ്രമാണവാക്യേന പ്രമാണസപ്തഭങ്ഗീ വ്യാഖ്യാതാ, അത്ര തു സ്യാദസ്ത്യേവ, യദേവകാരഗ്രഹണം
തന്നയസപ്തഭങ്ഗീജ്ഞാപനാര്ഥമിതി ഭാവാര്ഥഃ . യഥേദം നയസപ്തഭങ്ഗീവ്യാഖ്യാനം ശുദ്ധാത്മദ്രവ്യേ ദര്ശിതം തഥാ യഥാസംഭവം
കഹാനജൈനശാസ്ത്രമാലാ ]
ജ്ഞേയതത്ത്വ -പ്രജ്ഞാപന
൨൨൭
ദ്രവ്യകാ കഥന കരനേമേം, (൧) ജോ സ്വരൂപസേ ‘സത്’ ഹൈ; (൨) ജോ പരരൂപസേ ‘അസത്’
ഹൈ; (൩) ജിസകാ സ്വരൂപ ഔര പരരൂപസേ യുഗപത് ‘കഥന അശക്യ’ ഹൈ; (൪) ജോ സ്വരൂപസേ
ഔര പരരൂപസേ ക്രമശഃ ‘സത് ഔര അസത്’ ഹൈ; (൫) ജോ സ്വരൂപസേ, ഔര സ്വരൂപ -പരരൂപസേ
യുഗപത് ‘സത് ഔര അവക്തവ്യ’ ഹൈ; (൬) ജോ പരരൂപസേ, ഔര സ്വരൂപ -പരരൂപസേ യുഗപത്
‘അസത് ഔര അവക്തവ്യ’ ഹൈ; തഥാ (൭) ജോ സ്വരൂപസേ പര -രൂപ ഔര സ്വരൂപ -പരരൂപസേ
യുഗപത് ‘സത്’, ‘അസത്’ ഔര ‘അവക്തവ്യ’ ഹൈ — ഐസേ അനന്ത ധര്മോംവാലേ ദ്രവ്യകേ ഏക ഏക
ധര്മകാ ആശ്രയ ലേകര ൧വിവക്ഷിത -അവിവക്ഷിതതാകേ വിധി -നിഷേധകേ ദ്വാരാ പ്രഗട ഹോനേവാലീ
൧. വിവക്ഷിത (കഥനീയ) ധര്മകോ മുഖ്യ കരകേ ഉസകാ പ്രതിപാദന കരനേസേ ഔര അവിവക്ഷിത (ന കഹനേ യോഗ്യ)
ധര്മകോ ഗൌണ കരകേ ഉസകാ നിഷേധ കരനേസേ സപ്തഭംഗീ പ്രഗട ഹോതീ ഹൈ .