സംപദ്യതേ ഹി ദര്ശനജ്ഞാനപ്രധാനാച്ചാരിത്രാദ്വീതരാഗാന്മോക്ഷഃ . തത ഏവ ച സരാഗാദ്ദേവാസുര- മനുജരാജവിഭവക്ലേശരൂപോ ബന്ധഃ . അതോ മുമുക്ഷുണേഷ്ടഫലത്വാദ്വീതരാഗചാരിത്രമുപാദേയമനിഷ്ടഫലത്വാ- ത്സരാഗചാരിത്രം ഹേയമ് ..൬.. അഥ ചാരിത്രസ്വരൂപം വിഭാവയതി — ചാരിത്തം ഖലു ധമ്മോ ധമ്മോ ജോ സോ സമോ ത്തി ണിദ്ദിട്ഠോ .
മോഹക്ഖോഹവിഹീണോ പരിണാമോ അപ്പണോ ഹു സമോ ..൭.. നിശ്ചലശുദ്ധാത്മാനുഭൂതിസ്വരൂപം വീതരാഗചാരിത്രമഹമാശ്രയാമീതി ഭാവാര്ഥഃ . ഏവം പ്രഥമസ്ഥലേ നമസ്കാരമുഖ്യ- ത്വേന ഗാഥാപഞ്ചകം ഗതമ് ..൫.. അഥോപാദേയഭൂതസ്യാതീന്ദ്രിയസുഖസ്യ കാരണത്വാദ്വീതരാഗചാരിത്രമുപാദേയമ് . അതീന്ദ്രിയസുഖാപേക്ഷയാ ഹേയസ്യേന്ദ്രിയസുഖസ്യ കാരണത്വാത്സരാഗചാരിത്രം ഹേയമിത്യുപദിശതി — സംപജ്ജദി സമ്പദ്യതേ . കിമ് . ണിവ്വാണം നിര്വാണമ് . കഥമ് . സഹ . കൈഃ . ദേവാസുരമണുയരായവിഹവേഹിം ദേവാസുരമനുഷ്യരാജവിഭവൈഃ . കസ്യ . ജീവസ്സ ജീവസ്യ . കസ്മാത് . ചരിത്താദോ ചാരിത്രാത് . കഥംഭൂതാത് . ദംസണണാണപ്പഹാണാദോ സമ്യഗ്ദര്ശന- ജ്ഞാനപ്രധാനാദിതി . തദ്യഥാ ---ആത്മാധീനജ്ഞാനസുഖസ്വഭാവേ ശുദ്ധാത്മദ്രവ്യേ യന്നിശ്ചലനിര്വികാരാനുഭൂതിരൂപമ-
അന്വയാര്ഥ : — [ജീവസ്യ ] ജീവകോ [ദര്ശനജ്ഞാനപ്രധാനാത് ] ദര്ശനജ്ഞാനപ്രധാന [ചാരിത്രാത് ] ചാരിത്രസേ [ദേവാസുരമനുജരാജവിഭവൈഃ ] ദേവേന്ദ്ര, അസുരേന്ദ്ര ഔര നരേന്ദ്രകേ വൈഭവോംകേ സാഥ [നിര്വാണം ] നിര്വാണ [സംപദ്യതേ ] പ്രാപ്ത ഹോതാ ഹൈ . (ജീവകോ സരാഗചാരിത്രസേ ദേവേന്ദ്ര ഇത്യാദികേ വൈഭവോംകീ ഔര വീതരാഗചാരിത്രസേ നിര്വാണകീ പ്രാപ്തി ഹോതീ ഹൈ .) ..൬..
ടീകാ : — ദര്ശനജ്ഞാനപ്രധാന ചാരിത്രസേ, യദി വഹ (ചാരിത്ര) വീതരാഗ ഹോ തോ മോക്ഷ പ്രാപ്ത ഹോതാ ഹൈ; ഔര ഉസസേ ഹീ, യദി വഹ സരാഗ ഹോ തോ ദേവേന്ദ്ര -അസുരേന്ദ്ര -നരേന്ദ്രകേ വൈഭവക്ലേശരൂപ ബന്ധകീ പ്രാപ്തി ഹോതീ ഹൈ . ഇസലിയേ മുമുക്ഷുഓംകോ ഇഷ്ട ഫലവാലാ ഹോനേസേ വീതരാഗചാരിത്ര ഗ്രഹണ കരനേ യോഗ്യ (ഉപാദേയ) ഹൈ, ഔര അനിഷ്ട ഫലവാലാ ഹോനേസേ സരാഗചാരിത്ര ത്യാഗനേ യോഗ്യ (ഹേയ) ഹൈ ..൬..
അബ ചാരിത്രകാ സ്വരൂപ വ്യക്ത കരതേ ഹൈം : —
൧൦പ്രവചനസാര[ ഭഗവാനശ്രീകുംദകുംദ-