ഹു മോഹക്ഷോഭവിഹീനഃ പരിണാമഃ . കസ്യ . ആത്മനഃ . ഹു സ്ഫു ടമിതി . തഥാഹി --ശുദ്ധചിത്സ്വരൂപേ ചരണം ചാരിത്രം, തദേവ ചാരിത്രം മിഥ്യാത്വരാഗാദിസംസരണരൂപേ ഭാവസംസാരേ പതന്തം പ്രാണിനമുദ്ധൃത്യ നിര്വികാരശുദ്ധചൈതന്യേ ധരതീതി ധര്മഃ . സ ഏവ ധര്മഃ സ്വാത്മഭാവനോത്ഥസുഖാമൃതശീതജലേന കാമക്രോധാദിരൂപാഗ്നിജനിതസ്യ സംസാരദുഃഖ- ദാഹസ്യോപശമകത്വാത് ശമ ഇതി . തതശ്ച ശുദ്ധാത്മശ്രദ്ധാനരൂപസമ്യക്ത്വസ്യ വിനാശകോ ദര്ശനമോഹാഭിധാനോ മോഹ ഇത്യുച്യതേ . നിര്വികാരനിശ്ചലചിത്തവൃത്തിരൂപചാരിത്രസ്യ വിനാശകശ്ചാരിത്രമോഹാഭിധാനഃ ക്ഷോഭ ഇത്യുച്യതേ . തയോര്വിധ്വംസകത്വാത്സ ഏവ ശമോ മോഹക്ഷോഭവിഹീനഃ ശുദ്ധാത്മപരിണാമോ ഭണ്യത ഇത്യഭിപ്രായഃ ..൭.. അഥാഭേദനയേന ധര്മപരിണത ആത്മൈവ ധര്മോ ഭവതീത്യാവേദയതി ---പരിണമദി ജേണ ദവ്വം തക്കാലേ തമ്മയം തി പണ്ണത്തം പരിണമതി യേന പര്യായേണ ദ്രവ്യം കര്തൃ തത്കാലേ തന്മയം ഭവതീതി പ്രജ്ഞപ്തം യതഃ കാരണാത്, തമ്ഹാ ധമ്മപരിണദോ ആദാ ധമ്മോ മുണേദവ്വോ തതഃ കാരണാത് ധര്മേണ പരിണത ആത്മൈവ ധര്മോ മന്തവ്യ ഇതി . തദ്യഥാ – നിജശുദ്ധാത്മപരിണതിരൂപോ നിശ്ചയധര്മോ ഭവതി . പഞ്ചപരമേഷ്ഠയാദിഭക്തിപരിണാമരൂപോ വ്യവഹാര- ധര്മസ്താവദുച്യതേ . യതസ്തേന തേന വിവക്ഷിതാവിവക്ഷിതപര്യായേണ പരിണതം ദ്രവ്യം തന്മയം ഭവതി, തതഃ പൂര്വോക്തധര്മദ്വയേന പരിണതസ്തപ്തായഃപിണ്ഡവദഭേദനയേനാത്മൈവ ധര്മോ ഭവതീതി ജ്ഞാതവ്യമ് . തദപി കസ്മാത് . ഉപാദാനകാരണസദ്രശം ഹി കാര്യമിതി വചനാത് . തച്ച പുനരുപാദാനകാരണം ശുദ്ധാശുദ്ധഭേദേന ദ്വിധാ . രാഗാദിവികല്പരഹിതസ്വസംവേദനജ്ഞാനമാഗമഭാഷയാ ശുക്ലധ്യാനം വാ കേവലജ്ഞാനോത്പത്തൌ ശുദ്ധോപാദാനകാരണം ഭവതി . അശുദ്ധാത്മാ തു രാഗാദീനാമശുദ്ധനിശ്ചയേനാശുദ്ധോപാദാനകാരണം ഭവതീതി സൂത്രാര്ഥഃ . ഏവം ചാരിത്രസ്യ അബ ആത്മാകീ ചാരിത്രതാ (അര്ഥാത് ആത്മാ ഹീ ചാരിത്ര ഹൈ ഐസാ) നിശ്ചയ കരതേ ഹൈം : —
അന്വയാര്ഥ : — [ദ്രവ്യം ] ദ്രവ്യ ജിസ സമയ [യേന ] ജിസ ഭാവരൂപസേ [പരിണമതി ] പരിണമന കരതാ ഹൈ [തത്കാലം ] ഉസ സമയ [തന്മയം ] ഉസ മയ ഹൈ [ഇതി ] ഐസാ [പ്രജ്ഞപ്തം ] (ജിനേന്ദ്ര ദേവനേ) കഹാ ഹൈ; [തസ്മാത് ] ഇസലിയേ [ധര്മപരിണതഃ ആത്മാ ] ധര്മപരിണത ആത്മാകോ [ധര്മഃ മന്തവ്യഃ ] ധര്മ സമഝനാ ചാഹിയേ ..൮..
൧൨പ്രവചനസാര[ ഭഗവാനശ്രീകുംദകുംദ-