ആസംസാരാപൂര്വപരമാദ്ഭുതാഹ്ലാദരൂപത്വാദാത്മാനമേവാശ്രിത്യ പ്രവൃത്തത്വാത്പരാശ്രയനിരപേക്ഷത്വാദത്യന്ത- വിലക്ഷണത്വാത്സമസ്തായതിനിരപായിത്വാന്നൈരന്തര്യപ്രവര്തമാനത്വാച്ചാതിശയവദാത്മസമുത്ഥം വിഷയാതീത- വിസ്തരേണ ച കഥയതി തഥാപ്യത്രാപി പീഠികായാം സൂചനാം കരോതി . അഥവാ തൃതീയപാതനികാ ---പൂര്വം ശുദ്ധോപയോഗഫലം നിര്വാണം ഭണിതമിദാനീം പുനര്നിര്വാണസ്യ ഫലമനന്തസുഖം കഥയതീതി പാതനികാത്രയസ്യാര്ഥം മനസി ധൃത്വാ സൂത്രമിദം പ്രതിപാദയതി ---അഇസയം ആസംസാരാദ്ദേവേന്ദ്രാദിസുഖേഭ്യോപ്യപൂര്വാദ്ഭുതപരമാഹ്ലാദരൂപത്വാദ- തിശയസ്വരൂപം, ആദസമുത്ഥം രാഗാദിവികല്പരഹിതസ്വശുദ്ധാത്മസംവിത്തിസമുത്പന്നത്വാദാത്മസമുത്ഥം, വിസയാതീദം നിര്വിഷയപരമാത്മതത്ത്വപ്രതിപക്ഷഭൂതപഞ്ചേന്ദ്രിയവിഷയാതീതത്വാദ്വിഷയാതീതം, അണോവമം നിരുപമപരമാനന്ദൈകലക്ഷണ- ത്വേനോപമാരഹിതത്വാദനുപമം, അണംതം അനന്താഗാമികാലേ വിനാശാഭാവാദപ്രമിതത്വാദ്വാനന്തം, അവ്വുച്ഛിണ്ണം ച കരകേ, ദൂര കരകേ) ശുദ്ധോപയോഗവൃത്തികോ ആത്മസാത് (ആത്മരൂപ, അപനേരൂപ) കരതേ ഹുഏ ശുദ്ധോപയോഗ അധികാര പ്രാരമ്ഭ കരതേ ഹൈം . ഉസമേം (പഹലേ) ശുദ്ധോപയോഗകേ ഫലകീ ആത്മാകേ പ്രോത്സാഹനകേ ലിയേ പ്രശംസാ കരതേ ഹൈം .
അന്വയാര്ഥ : — [ശുദ്ധോപയോഗപ്രസിദ്ധാനാം ] ശുദ്ധോപയോഗസേ ൧നിഷ്പന്ന ഹുഏ ആത്മാഓംകോ (കേവലീ ഔര സിദ്ധോംകാ) [സുഖം ] സുഖ [അതിശയം ] അതിശയ [ആത്മസമുത്ഥം ] ആത്മോത്പന്ന [വിഷയാതീതം ] വിഷയാതീത (അതീന്ദ്രിയ) [അനൌപമ്യം ] അനുപമ [അനന്തം ] അനന്ത (അവിനാശീ) [അവ്യുച്ഛിന്നം ച ] ഔര അവിച്ഛിന്ന (അടൂട) ഹൈ ..൧൩..
ടീകാ : — (൧) അനാദി സംസാരസേ ജോ പഹലേ കഭീ അനുഭവമേം നഹീം ആയാ ഐസേ അപൂര്വ, പരമ അദ്ഭുത ആഹ്ലാദരൂപ ഹോനേസേ ‘അതിശയ’, (൨) ആത്മാകാ ഹീ ആശ്രയ ലേകര (സ്വാശ്രിത) പ്രവര്തമാന ഹോനേസേ ‘ആത്മോത്പന്ന’, (൩) പരാശ്രയസേ നിരപേക്ഷ ഹോനേസേ ( – സ്പര്ശ, രസ, ഗംധ, വര്ണ ഔര ശബ്ദകേ തഥാ സംകല്പവികല്പകേ ആശ്രയകീ അപേക്ഷാസേ രഹിത ഹോനേസേ) ‘വിഷയാതീത’, (൪) അത്യന്ത
അത്യംത, ആത്മോത്പന്ന, വിഷയാതീത, അനുപ അനംത നേ വിച്ഛേദഹീന ഛേ സുഖ അഹോ ! ശുദ്ധോപയോഗപ്രസിദ്ധനേ.൧൩.
൨൦പ്രവചനസാര[ ഭഗവാനശ്രീകുംദകുംദ-
൧. നിഷ്പന്ന ഹോനാ = ഉത്പന്ന ഹോനാ; ഫലരൂപ ഹോനാ; സിദ്ധ ഹോനാ . (ശുദ്ധോപയോഗസേ നിഷ്പന്ന ഹുഏ അര്ഥാത് ശുദ്ധോപയോഗ