സൂത്രാര്ഥജ്ഞാനബലേന സ്വപരദ്രവ്യവിഭാഗപരിജ്ഞാനശ്രദ്ധാനവിധാനസമര്ഥത്വാത്സുവിദിതപദാര്ഥസൂത്രഃ . സകലഷഡ്ജീവനികായനിശുമ്ഭനവികല്പാത്പംചേന്ദ്രിയാഭിലാഷവികല്പാച്ച വ്യാവര്ത്യാത്മനഃ ശുദ്ധസ്വരൂപേ സംയമനാത്, സ്വരൂപവിശ്രാന്തനിസ്തരംഗചൈതന്യപ്രതപനാച്ച സംയമതപഃസംയുതഃ . സകലമോഹനീയവിപാക- വിവേകഭാവനാസൌഷ്ഠവസ്ഫു ടീകൃതനിര്വികാരാത്മസ്വരൂപത്വാദ്വിഗതരാഗഃ . പരമകലാവലോകനാനനുഭൂയമാന- ഗതരാഗഃ . സമസുഹദുക്ഖോ നിര്വികാരനിര്വികല്പസമാധേരുദ്ഗതാ സമുത്പന്നാ തഥൈവ പരമാനന്ദസുഖരസേ ലീനാ തല്ലയാ നിര്വികാരസ്വസംവിത്തിരൂപാ യാ തു പരമകലാ തദവഷ്ടമ്ഭേനേഷ്ടാനിഷ്ടേന്ദ്രിയവിഷയേഷു ഹര്ഷവിഷാദരഹിതത്വാത്സമ- സുഖദുഃഖഃ . സമണോ ഏവംഗുണവിശിഷ്ടഃ ശ്രമണഃ പരമമുനിഃ ഭണിദോ സുദ്ധോവഓഗോ ത്തി ശുദ്ധോപയോഗോ ഭണിത ഇത്യഭിപ്രായഃ ..൧൪.. ഏവം ശുദ്ധോപയോഗഫലഭൂതാനന്തസുഖസ്യ ശുദ്ധോപയോഗപരിണതപുരുഷസ്യ ച കഥനരൂപേണ പഞ്ചമസ്ഥലേ ഗാഥാദ്വയം ഗതമ് ..
ഇതി ചതുര്ദശഗാഥാഭിഃ സ്ഥലപഞ്ചകേന പീഠികാഭിധാനഃ പ്രഥമോന്തരാധികാരഃ സമാപ്തഃ ..
തദനന്തരം സാമാന്യേന സര്വജ്ഞസിദ്ധിര്ജ്ഞാനവിചാരഃ സംക്ഷേപേണ ശുദ്ധോപയോഗഫലം ചേതി കഥനരൂപേണ ഗാഥാ-
ടീകാ : — സൂത്രോംകേ അര്ഥകേ ജ്ഞാനബലസേ സ്വദ്രവ്യ ഔര പരദ്രവ്യകേ വിഭാഗകേ ൧പരിജ്ഞാനമേം ശ്രദ്ധാനമേം ഔര വിധാനമേം (ആചരണമേം) സമര്ഥ ഹോനേസേ (സ്വദ്രവ്യ ഔര പരദ്രവ്യകീ ഭിന്നതാകാ ജ്ഞാന, ശ്രദ്ധാന ഔര ആചരണ ഹോനേസേ) ജോ ശ്രമണ പദാര്ഥോംകോ ഔര (ഉനകേ പ്രതിപാദക) സൂത്രോംകോ ജിന്ഹോംനേ ഭലീഭാ തി ജാന ലിയാ ഹൈ ഐസേ ഹൈം, സമസ്ത ഛഹ ജീവനികായകേ ഹനനകേ വികല്പസേ ഔര പംചേന്ദ്രിയ സമ്ബന്ധീ അഭിലാഷാകേ വികല്പസേ ആത്മാകോ ൨വ്യാവൃത്ത കരകേ ആത്മാകാ ശുദ്ധസ്വരൂപമേം സംയമന കരനേസേ, ഔര ൩സ്വരൂപവിശ്രാന്ത ൪നിസ്തരംഗ ൫ചൈതന്യപ്രതപന ഹോനേസേ ജോ സംയമ ഔര തപയുക്ത ഹൈം, സകല മോഹനീയകേ വിപാകസേ ഭേദകീ ഭാവനാകീ ഉത്കൃഷ്ടതാസേ (സമസ്ത മോഹനീയ കര്മകേ ഉദയസേ ഭിന്നത്വകീ ഉത്കൃഷ്ട ഭാവനാസേ) നിര്വികാര ആത്മസ്വരൂപകോ പ്രഗട കിയാ ഹോനേസേ ജോ വീതരാഗ ഹൈ, ഔര പരമകലാകേ അവലോകനകേ കാരണ സാതാ വേദനീയ തഥാ അസാതാ വേദനീയകേ വിപാകസേ ഉത്പന്ന ഹോനേവാലേ ജോ സുഖ -ദുഃഖ ഉന സുഖ -ദുഃഖ ജനിത പരിണാമോംകീ വിഷമതാകാ അനുഭവ നഹീം ഹോനേസേ (പരമ സുഖരസമേം ലീന നിര്വികാര സ്വസംവേദനരൂപ പരമകലാകേ അനുഭവകേ കാരണ ഇഷ്ടാനിഷ്ട
൨൨പ്രവചനസാര[ ഭഗവാനശ്രീകുംദകുംദ-
൧. പരിജ്ഞാന = പൂരാ ജ്ഞാന; ജ്ഞാന .
൨. വ്യാവൃത്ത കരകേ = വിമുഖ കരകേ; രോകകര; അലഗ കരകേ .
൩. സ്വരൂപവിശ്രാന്ത = സ്വരൂപമേം സ്ഥിര ഹുആ .
൪. നിസ്തരംഗ = തരംഗ രഹിത; ചംചലതാ രഹിത; വികല്പ രഹിത; ശാംത .
൫. പ്രതപന ഹോനാ = പ്രതാപവാന ഹോനാ, പ്രകാശിത ഹോനാ, ദൈദീപ്യമാന ഹോനാ .