യത ഏവ ശുദ്ധാത്മനോ ജാതവേദസ ഇവ കാലായസഗോലോത്കൂലിതപുദ്ഗലാശേഷവിലാസകല്പോ നാസ്തീന്ദ്രിയഗ്രാമസ്തത ഏവ ഘോരഘനഘാതാഭിഘാതപരമ്പരാസ്ഥാനീയം ശരീരഗതം സുഖദുഃഖം ന സ്യാത് ..൨൦..
അഥ ജ്ഞാനസ്വരൂപപ്രപംച സൌഖ്യസ്വരൂപപ്രപംച ച ക്രമപ്രവൃത്തപ്രബന്ധദ്വയേനാഭിദധാതി . തത്ര കേവലിനോതീന്ദ്രിയജ്ഞാനപരിണതത്വാത്സര്വം പ്രത്യക്ഷം ഭവതീതി വിഭാവയതി — പരിണമദോ ഖലു ണാണം പച്ചക്ഖാ സവ്വദവ്വപജ്ജായാ .
സോ ണേവ തേ വിജാണദി ഉഗ്ഗഹപുവ്വാഹിം കിരിയാഹിം ..൨൧.. ചാധ്യാത്മഗ്രന്ഥത്വാന്നോച്യന്ത ഇതി . അയമത്ര ഭാവാര്ഥഃ — ഇദം വസ്തുസ്വരൂപമേവ ജ്ഞാതവ്യമത്രാഗ്രഹോ ന കര്തവ്യഃ . കസ്മാത് . ദുരാഗ്രഹേ സതി രാഗദ്വേഷോത്പത്തിര്ഭവതി തതശ്ച നിര്വികാരചിദാനന്ദൈകസ്വഭാവപരമാത്മഭാവനാവിഘാതോ ഭവതീതി ..൨൦.. ഏവമനന്തജ്ഞാനസുഖസ്ഥാപനേ പ്രഥമഗാഥാ കേവലിഭുക്തിനിരാകരണേ ദ്വിതീയാ ചേതി ഗാഥാദ്വയം ഗതമ് . ഇതി സപ്തഗാഥാഭിഃ സ്ഥലചതുഷ്ടയേന സാമാന്യേന സര്വജ്ഞസിദ്ധിനാമാ ദ്വിതീയോന്തരാധികാരഃ സമാപ്തഃ .. അഥ ജ്ഞാനപ്രപഞ്ചാഭിധാനാന്തരാധികാരേ ത്രയസ്ത്രിംശദ്ഗാഥാ ഭവന്തി . തത്രാഷ്ടൌ സ്ഥലാനി . തേഷ്വാദൌ
ടീകാ : – ജൈസേ അഗ്നികോ ലോഹപിണ്ഡകേ തപ്ത പുദ്ഗലോംകാ സമസ്ത വിലാസ നഹീം ഹൈ (അര്ഥാത് അഗ്നി ലോഹേകേ ഗോലേകേ പുദ്ഗലോംകേ വിലാസസേ — ഉനകീ ക്രിയാസേ — ഭിന്ന ഹൈ) ഉസീപ്രകാര ശുദ്ധ ആത്മാകേ (അര്ഥാത് കേവലജ്ഞാനീ ഭഗവാനകേ) ഇന്ദ്രിയ -സമൂഹ നഹീം ഹൈ; ഇസീലിയേ ജൈസേ അഗ്നികോ ഘനകേ ഘോര ആഘാതോംകീ പരമ്പരാ നഹീം ഹൈ (ലോഹേകേ ഗോലേകേ സംസര്ഗകാ അഭാവ ഹോനേ പര ഘനകേ ലഗാതാര ആഘാതോം കീ ഭയംകര മാര അഗ്നിപര നഹീം പഡതീ) ഇസീപ്രകാര ശുദ്ധ ആത്മാകേ ശരീര സമ്ബന്ധീ സുഖ ദുഃഖ നഹീം ഹൈം .
ഭാവാര്ഥ : — കേവലീ ഭഗവാനകേ ശരീര സമ്ബന്ധീ ക്ഷുധാദികാ ദുഃഖ യാ ഭോജനാദികാ സുഖ നഹീം ഹോതാ ഇസലിയേ ഉനകേ കവലാഹാര നഹീം ഹോതാ ..൨൦..
അബ, ജ്ഞാനകേ സ്വരൂപകാ വിസ്താര ഔര സുഖകേ സ്വരൂപകാ വിസ്താര ക്രമശഃ പ്രവര്തമാന ദോ അധികാരോംകേ ദ്വാരാ കഹതേ ഹൈം . ഇനമേംസേ (പ്രഥമ) അതീന്ദ്രിയ ജ്ഞാനരൂപ പരിണമിത ഹോനേസേ കേവലീ ഭഗവാനകേ സബ പ്രത്യക്ഷ ഹൈ യഹ പ്രഗട കരതേ ഹൈം : —
൩൬പ്രവചനസാര[ ഭഗവാനശ്രീകുംദകുംദ-