അര്ഥാകാരാ അപ്യര്ഥാ ഭണ്യന്തേ . തേ ച ജ്ഞാനേ തിഷ്ഠന്തീത്യുച്യമാനേ ദോഷോ നാസ്തീത്യഭിപ്രായഃ ..൨൬.. അഥ ജ്ഞാനമാത്മാ ഭവതി, ആത്മാ തു ജ്ഞാനം സുഖാദികം വാ ഭവതീതി പ്രതിപാദയതി — ണാണം അപ്പ ത്തി മദം ജ്ഞാനമാത്മാ ഭവതീതി മതം സമ്മതമ് . കസ്മാത് . വട്ടദി ണാണം വിണാ ണ അപ്പാണം ജ്ഞാനം കര്തൃ വിനാത്മാനം ജീവമന്യത്ര ജാതാ ഹൈ കി ഭഗവാന സര്വഗത ഹൈം . ഔര ൧നൈമിത്തികഭൂത ജ്ഞേയാകാരോംകോ ആത്മസ്ഥ (ആത്മാമേം രഹേ ഹുഏ) ദേഖകര ഐസാ ഉപചാരസേ കഹാ ജാതാ ഹൈ; കി ‘സര്വ പദാര്ഥ ആത്മഗത (ആത്മാമേം) ഹൈം ’; പരന്തു പരമാര്ഥതഃ ഉനകാ ഏക ദൂസരേമേം ഗമന നഹീം ഹോതാ, ക്യോംകി സര്വ ദ്രവ്യ സ്വരൂപനിഷ്ഠ (അര്ഥാത് അപനേ- അപനേ സ്വരൂപമേം നിശ്ചല അവസ്ഥിത) ഹൈം .
യഹീ ക്രമ ജ്ഞാനമേം ഭീ നിശ്ചിത കരനാ ചാഹിയേ . (അര്ഥാത് ആത്മാ ഔര ജ്ഞേയോംകേ സമ്ബന്ധമേം നിശ്ചയ -വ്യവഹാരസേ കഹാ ഗയാ ഹൈ, ഉസീപ്രകാര ജ്ഞാന ഔര ജ്ഞേയോംകേ സമ്ബന്ധമേം ഭീ സമഝനാ ചാഹിഏ) ..൨൬..
അബ, ആത്മാ ഔര ജ്ഞാനകേ ഏകത്വ -അന്യത്വകാ വിചാര കരതേ ഹൈം : —
ഗാഥാ : ൨൭ അന്വയാര്ഥ : — [ജ്ഞാനം ആത്മാ ] ജ്ഞാന ആത്മാ ഹൈ [ഇതി മതം ] ഐസാ ജിനദേവകാ മത ഹൈ . [ആത്മാനം വിനാ ] ആത്മാകേ ബിനാ (അന്യ കിസീ ദ്രവ്യമേം) [ജ്ഞാനം ന വര്തതേ ] ജ്ഞാന നഹീം ഹോതാ, [തസ്മാത് ] ഇസലിയേ [ജ്ഞാനം ആത്മാ ] ജ്ഞാന ആത്മാ ഹൈ; [ആത്മാ ] ഔര ആത്മാ [ജ്ഞാനം വാ ] (ജ്ഞാന ഗുണ ദ്വാരാ) ജ്ഞാന ഹൈ [അന്യത് വാ ] അഥവാ (സുഖാദി അന്യ ഗുണ ദ്വാരാ) അന്യ ഹൈ ..൨൭..
൧. നൈമിത്തികഭൂത ജ്ഞേയാകാരോം = ജ്ഞാനമേം ഹോനേവാലേ (ജ്ഞാനകീ അവസ്ഥാരൂപ) ജ്ഞേയാകാരോം . (ഇന ജ്ഞേയാകാരോംകോ ജ്ഞാനാകാര ഭീ കഹാ ജാതാ ഹൈ, ക്യോംകി ജ്ഞാന ഇന ജ്ഞേയാകാരരൂപ പരിണമിത ഹോതേ ഹൈം . യഹ ജ്ഞേയാകാര നൈമിത്തിക ഹൈം ഔര പര പദാര്ഥോംകേ ദ്രവ്യ -ഗുണ -പര്യായ ഉനകേ നിമിത്ത ഹൈം . ഇന ജ്ഞേയാകാരോംകോ ആത്മാമേം ദേഖകര ‘സമസ്ത പര പദാര്ഥ ആത്മാമേം ഹൈം, ഇസപ്രകാര ഉപചാര കിയാ ജാതാ ഹൈ . യഹ ബാത ൩൧ വീം ഗാഥാമേം ദര്പണകാ ദൃഷ്ടാന്ത ദേകര സമഝാഈ ഗഈ ഹൈ .)