ജ്ഞാനീ ചാര്ഥാശ്ച സ്വലക്ഷണഭൂതപൃഥക്ത്വതോ ന മിഥോ വൃത്തിമാസാദയന്തി കിംതു തേഷാം ജ്ഞാനജ്ഞേയസ്വഭാവസംബന്ധസാധിതമന്യോന്യവൃത്തിമാത്രമസ്തി ചക്ഷുരൂപവത് . യഥാ ഹി ചക്ഷൂംഷി തദ്വിഷയ- തന്നിഷ്ഠമേവ ച’ ..൨൭.. ഇത്യാത്മജ്ഞാനയോരേകത്വം, ജ്ഞാനസ്യ വ്യവഹാരേണ സര്വഗതത്വമിത്യാദികഥനരൂപേണ ദ്വിതീയസ്ഥലേ ഗാഥാപഞ്ചകം ഗതമ് . അഥ ജ്ഞാനം ജ്ഞേയസമീപേ ന ഗച്ഛതീതി നിശ്ചിനോതി --ണാണീ ണാണസഹാവോ ജ്ഞാനീ സര്വജ്ഞഃ കേവലജ്ഞാനസ്വഭാവ ഏവ . അട്ഠാ ണേയപ്പഗാ ഹി ണാണിസ്സ ജഗത്ത്രയകാലത്രയവര്തിപദാര്ഥാ ജ്ഞേയാത്മകാ ഏവ ഭവന്തി ന ച ജ്ഞാനാത്മകാഃ . കസ്യ . ജ്ഞാനിനഃ . രൂവാണി വ ചക്ഖൂണം ണേവണ്ണോണ്ണേസു വട്ടംതി ജ്ഞാനീ പദാര്ഥാശ്ചാന്യോന്യം പരസ്പരമേകത്വേന ന വര്തന്തേ . കാനീവ, കേഷാം സംബംധിത്വേന . രൂപാണീവ ചക്ഷുഷാമിതി . സാഥ ഹീ അവിനാഭാവീ സമ്ബന്ധവാലേ ആത്മാകാ ഭീ അഭാവ ഹോ ജായേഗാ . (ക്യോംകി സുഖ, വീര്യ ഇത്യാദി ഗുണ ന ഹോം തോ ആത്മാ ഭീ നഹീം ഹോ സകതാ) ..൨൭..
അബ, ജ്ഞാന ഔര ജ്ഞേയകേ പരസ്പര ഗമനകാ നിഷേധ കരതേ ഹൈം ( അര്ഥാത് ജ്ഞാന ഔര ജ്ഞേയ ഏക- ദൂസരേമേം പ്രവേശ നഹീം കരതേ ഐസാ കഹതേ ഹൈം .) : —
അന്വയാര്ഥ : — [ജ്ഞാനീ ] ആത്മാ [ജ്ഞാനസ്വഭാവഃ ] ജ്ഞാന സ്വഭാവ ഹൈ [അര്ഥാഃ ഹി ] ഔര പദാര്ഥ [ജ്ഞാനിനഃ ] ആത്മാകേ [ജ്ഞേയാത്മകാഃ ] ജ്ഞേയ സ്വരൂപ ഹൈം, [രൂപാണി ഇവ ചക്ഷുഷോഃ ] ജൈസേ കി രൂപ (രൂപീ പദാര്ഥ) നേത്രോംകാ ജ്ഞേയ ഹൈ വൈസേ [അന്യോന്യേഷു ] വേ ഏക -ദൂസരേ മേം [ന ഏവ വര്തന്തേ ] നഹീം വര്തതേ ..൨൮..
ടീകാ : — ആത്മാ ഔര പദാര്ഥ സ്വലക്ഷണഭൂത പൃഥക്ത്വകേ കാരണ ഏക ദൂസരേമേം നഹീം വര്തതേ പരന്തു ഉനകേ മാത്ര നേത്ര ഔര രൂപീ പദാര്ഥകീ ഭാ തി ജ്ഞാനജ്ഞേയസ്വഭാവ -സമ്ബന്ധസേ ഹോനേവാലീ ഏക ദൂസരേമേം പ്രവൃത്തി പാഈ ജാതീ ഹൈ . (പ്രത്യേക ദ്രവ്യകാ ലക്ഷണ അന്യ ദ്രവ്യോംസേ ഭിന്നത്വ ഹോനേസേ ആത്മാ ഔര പദാര്ഥ ഏക ദൂസരേമേം നഹീം വര്തതേ, കിന്തു ആത്മാകാ ജ്ഞാനസ്വഭാവ ഹൈ ഔര പദാര്ഥോംകാ ജ്ഞേയ സ്വഭാവ ഹൈ, ഐസേ ജ്ഞാനജ്ഞേയഭാവരൂപ സമ്ബന്ധകേ കാരണ ഹീ മാത്ര ഉനകാ ഏക ദൂസരേമേം ഹോനാ നേത്ര
ഛേ ‘ജ്ഞാനീ’ ജ്ഞാനസ്വഭാവ, അര്ഥോ ജ്ഞേയരൂപ ഛേ ‘ജ്ഞാനീ’നാ, ജ്യമ രൂപ ഛേ നേത്രോ തണാം, നഹി വര്തതാ അന്യോന്യമാം.൨൮.