അഥൈവം ജ്ഞാനിനോര്ഥൈഃ സഹാന്യോന്യവൃത്തിമത്ത്വേപി പരഗ്രഹണമോക്ഷണപരിണമനാഭാവേന സര്വം പശ്യതോധ്യവസ്യതശ്ചാത്യന്തവിവിക്തത്വം ഭാവയതി —
മുംചദി ഗൃഹ്ണാതി നൈവ മുഞ്ചതി നൈവ ണ പരം പരിണമദി പരം പരദ്രവ്യം ജ്ഞേയപദാര്ഥം നൈവ പരിണമതി . സ കഃ കര്താ . കേവലീ ഭഗവം കേവലീ ഭഗവാന് സര്വജ്ഞഃ . തതോ ജ്ഞായതേ പരദ്രവ്യേണ സഹ ഭിന്നത്വമേവ . തര്ഹി കിം ജ്ഞാനദര്പണമേം ഭീ സര്വ പദാര്ഥോംകേ സമസ്ത ജ്ഞേയാകാരോംകേ പ്രതിബിമ്ബ പഡതേ ഹൈം അര്ഥാത് പദാര്ഥോംകേ ജ്ഞേയാകാരോംകേ നിമിത്തസേ ജ്ഞാനമേം ജ്ഞാനകീ അവസ്ഥാരൂപ ജ്ഞേയാകാര ഹോതേ ഹൈം (ക്യോംകി യദി ഐസാ ന ഹോ തോ ജ്ഞാന സര്വ പദാര്ഥോംകോ നഹീം ജാന സകേഗാ) . വഹാ നിശ്ചയസേ ജ്ഞാനമേം ഹോനേവാലേ ജ്ഞേയാകാര ജ്ഞാനകീ ഹീ അവസ്ഥായേം ഹൈ, പദാര്ഥോംകേ ജ്ഞേയാകാര കഹീം ജ്ഞാനമേം പ്രവിഷ്ട നഹീം ഹൈ . നിശ്ചയസേ ഐസാ ഹോനേ പര ഭീ വ്യവഹാരസേ ദേഖാ ജായേ തോ, ജ്ഞാനമേം ഹോനേവാലേ ജ്ഞേയാകാരോംകേ കാരണ പദാര്ഥോംകേ ജ്ഞേയാകാര ഹൈം, ഔര ഉനകേ കാരണ പദാര്ഥ ഹൈം — ഇസപ്രകാര പരമ്പരാസേ ജ്ഞാനമേം ഹോനേവാലേ ജ്ഞേയാകാരോംകേ കാരണ പദാര്ഥ ഹൈം; ഇസലിയേ ഉന (ജ്ഞാനകീ അവസ്ഥാരൂപ) ജ്ഞേയാകാരോംകോ ജ്ഞാനമേം ദേഖകര, കാര്യമേം കാരണകാ ഉപചാര കരകേ വ്യവഹാരസേ ഐസാ കഹാ ജാ സകതാ ഹൈ കി ‘പദാര്ഥ ജ്ഞാനമേം ഹൈം’ ..൩൧..
അബ, ഇസപ്രകാര (വ്യവഹാരസേ) ആത്മാകീ പദാര്ഥോംകേ സാഥ ഏക ദൂസരേംമേം പ്രവൃത്തി ഹോനേ പര ഭീ, (നിശ്ചയസേ) വഹ പരകാ ഗ്രഹണ -ത്യാഗ കിയേ ബിനാ തഥാ പരരൂപ പരിണമിത ഹുഏ ബിനാ സബകോ ദേഖതാ -ജാനതാ ഹൈ ഇസലിയേ ഉസേ (പദാര്ഥോംകേ സാഥ) അത്യന്ത ഭിന്നതാ ഹൈ ഐസാ ബതലാതേ ഹൈം : —
അന്വയാര്ഥ : — [കേവലീ ഭഗവാന് ] കേവലീ ഭഗവാന [പരം ] പരകോ [ന ഏവ ഗൃഹ്ണാതി ] ഗ്രഹണ നഹീം കരതേ, [ന മുംചതി ] ഛോഡതേ നഹീം, [ന പരിണമതി ] പരരൂപ പരിണമിത നഹീം ഹോതേ; [സഃ ] വേ [നിരവശേഷം സര്വം ] നിരവശേഷരൂപസേ സബകോ (സമ്പൂര്ണ ആത്മാകോ, സര്വ ജ്ഞേയോംകോ) [സമന്തതഃ ] സര്വ ഓരസേ (സര്വ ആത്മപ്രദേശോംസേ) [പശ്യതി ജാനാതി ] ദേഖതേ – ജാനതേ ഹൈം ..൩൨..
പ്രഭു കേവലീ ന ഗ്രഹേ, ന ഛോഡേ, പരരൂപേ നവ പരിണമേ; ദേഖേ അനേ ജാണേ നിഃശേഷേ സര്വതഃ തേ സര്വനേ.൩൨.