അഥാത്മജ്ഞാനയോഃ കര്തൃകരണതാകൃതം ഭേദമപനുദതി — ജോ ജാണദി സോ ണാണം ണ ഹവദി ണാണേണ ജാണഗോ ആദാ .
അപൃഥഗ്ഭൂതകര്തൃകരണത്വശക്തിപാരമൈശ്വര്യയോഗിത്വാദാത്മനോ യ ഏവ സ്വയമേവ ജാനാതി സ ഏവ ജ്ഞാനമന്തര്ലീനസാധകതമോഷ്ണത്വശക്തേഃ സ്വതംത്രസ്യ ജാതവേദസോ ദഹനക്രിയാപ്രസിദ്ധേരുഷ്ണ- ജ്ഞാനീ ന ഭവതീത്യുപദിശതി — ജോ ജാണദി സോ ണാണം യഃ കര്താ ജാനാതി സ ജ്ഞാനം ഭവതീതി . തഥാ ഹി — യഥാ സംജ്ഞാലക്ഷണപ്രയോജനാദിഭേദേപി സതി പശ്ചാദഭേദനയേന ദഹനക്രിയാസമര്ഥോഷ്ണഗുണേന പരിണതോ- ഗ്നിരപ്യുഷ്ണോ ഭണ്യതേ, തഥാര്ഥക്രിയാപരിച്ഛിത്തിസമര്ഥജ്ഞാനഗുണേന പരിണത ആത്മാപി ജ്ഞാനം ഭണ്യതേ . തഥാ ചോക്തമ് – ‘ജാനാതീതി ജ്ഞാനമാത്മാ’ . ണ ഹവദി ണാണേണ ജാണഗോ ആദാ സര്വഥൈവ ഭിന്നജ്ഞാനേനാത്മാ ജ്ഞായകോ ന
അബ, ആത്മാ ഔര ജ്ഞാനകാ കര്ത്തൃത്വ -കരണത്വകൃത ഭേദ ദൂര കരതേ ഹൈം (അര്ഥാത് പരമാര്ഥതഃ അഭേദ ആത്മാമേം, ‘ആത്മാ ജ്ഞാതൃക്രിയാകാ കര്താ ഹൈ ഔര ജ്ഞാന കരണ ഹൈ’ ഐസാ വ്യവഹാരസേ ഭേദ കിയാ ജാതാ ഹൈ, തഥാപി ആത്മാ ഔര ജ്ഞാന ഭിന്ന നഹീം ഹൈം ഇസലിയേ അഭേദനയസേ ‘ആത്മാ ഹീ ജ്ഞാന ഹൈ’ ഐസാ സമഝാതേ ഹൈം) : —
അന്വയാര്ഥ : — [യഃ ജാനാതി ] ജോ ജാനതാ ഹൈ [സഃ ജ്ഞാനം ] സോ ജ്ഞാന ഹൈ (അര്ഥാത് ജോ ജ്ഞായക ഹൈ വഹീ ജ്ഞാന ഹൈ), [ജ്ഞാനേന ] ജ്ഞാനകേ ദ്വാരാ [ആത്മാ ] ആത്മാ [ജ്ഞായകഃ ഭവതി ] ജ്ഞായക ഹൈ [ന ] ഐസാ നഹീം ഹൈ . [സ്വയം ] സ്വയം ഹീ [ജ്ഞാനം പരിണമതേ ] ജ്ഞാനരൂപ പരിണമിത ഹോതാ ഹൈ [സര്വേ അര്ഥാഃ ] ഔര സര്വ പദാര്ഥ [ജ്ഞാനസ്ഥിതാഃ ] ജ്ഞാനസ്ഥിത ഹൈം ..൩൫..
ടീകാ : — ആത്മാ അപൃഥഗ്ഭൂത കര്തൃത്വ ഔര കരണത്വകീ ശക്തിരൂപ ൧പാരമൈശ്വര്യവാന ഹോനേസേ ജോ സ്വയമേവ ജാനതാ ഹൈ (അര്ഥാത് ജോ ജ്ഞായക ഹൈ) വഹീ ജ്ഞാന ഹൈ; ജൈസേ – ജിസമേം ൨സാധകതമ ഉഷ്ണത്വശക്തി അന്തര്ലീന ഹൈ, ഐസീ ൩സ്വതംത്ര അഗ്നികേ ൪ദഹനക്രിയാകീ പ്രസിദ്ധി ഹോനേസേ ഉഷ്ണതാ കഹീ ജാതീ ഹൈ . പരന്തു ഐസാ നഹീം ഹൈ കി ജൈസേ പൃഥഗ്വര്തീ ഹ സിയേസേ ദേവദത്ത കാടനേവാലാ കഹലാതാ ഹൈ ഉസീപ്രകാര
ജേ ജാണതോ തേ ജ്ഞാന, നഹി ജീവ ജ്ഞാനഥീ ജ്ഞായക ബനേ; പോതേ പ്രണമതോ ജ്ഞാനരൂപ, നേ ജ്ഞാനസ്ഥിത സൌ അര്ഥ ഛേ. ൩൫.
൧. പാരമൈശ്വര്യ = പരമ സാമര്ഥ്യ; പരമേശ്വരതാ . ൨.സാധകതമ = ഉത്കൃഷ്ട സാധന വഹ കരണ .
൩. ജോ സ്വതംത്ര രൂപസേ കരേ വഹ കര്താ .
൪. അഗ്നി ജലാനേകീ ക്രിയാ കരതീ ഹൈ, ഇസലിയേ ഉസേ ഉഷ്ണതാ കഹാ ജാതാ ഹൈ .