କ୍ଷଯୋପଶମସ୍ଯ ଵିନାଶନାଦ୍ଵିଷମମପି ପ୍ରକାଶେତ . ଅଲମଥଵାତିଵିସ୍ତରେଣ, ଅନିଵାରିତପ୍ରସରପ୍ରକାଶ-
ଶାଲିତଯା କ୍ଷାଯିକଜ୍ଞାନମଵଶ୍ଯମେଵ ସର୍ଵଦା ସର୍ଵତ୍ର ସର୍ଵଥା ସର୍ଵମେଵ ଜାନୀଯାତ୍ ..୪୭..
ଅଥ ସର୍ଵମଜାନନ୍ନେକମପି ନ ଜାନାତୀତି ନିଶ୍ଚିନୋତି —
ଜୋ ଣ ଵିଜାଣଦି ଜୁଗଵଂ ଅତ୍ଥେ ତିକ୍କାଲିଗେ ତିହୁଵଣତ୍ଥେ .
ଣାଦୁଂ ତସ୍ସ ଣ ସକ୍କଂ ସପଜ୍ଜଯଂ ଦଵ୍ଵମେଗଂ ଵା ..୪୮..
ଯୋ ନ ଵିଜାନାତି ଯୁଗପଦର୍ଥାନ୍ ତ୍ରୈକାଲିକାନ୍ ତ୍ରିଭୁଵନସ୍ଥାନ୍ .
ଜ୍ଞାତୁଂ ତସ୍ଯ ନ ଶକ୍ଯଂ ସପର୍ଯଯଂ ଦ୍ରଵ୍ଯମେକଂ ଵା ..୪୮..
ପଦାର୍ଥମିତି ଵିଶେଷ୍ଯପଦମ୍ . କିଂଵିଶିଷ୍ଟମ୍ . ତକ୍କାଲିଯମିଦରଂ ତାତ୍କାଲିକଂ ଵର୍ତମାନମିତରଂ ଚାତୀତାନାଗତମ୍ . କଥଂ
ଜାନାତି . ଜୁଗଵଂ ଯୁଗପଦେକସମଯେ ସମଂତଦୋ ସମନ୍ତତଃ ସର୍ଵାତ୍ମପ୍ରଦେଶୈଃ ସର୍ଵପ୍ରକାରେଣ ଵା . କତିସଂଖ୍ଯୋପେତମ୍ . ସଵ୍ଵଂ
ସମସ୍ତମ୍ . ପୁନରପି କିଂଵିଶିଷ୍ଟମ୍ . ଵିଚିତ୍ତଂ ନାନାଭେଦଭିନ୍ନମ୍ . ପୁନରପି କିଂରୂପମ୍ . ଵିସମଂ
ମୂର୍ତାମୂର୍ତଚେତନାଚେତନାଦିଜାତ୍ଯନ୍ତରଵିଶେଷୈର୍ଵିସଦ୍ଦଶଂ . ତଂ ଣାଣଂ ଖାଇଯଂ ଭଣିଯଂ ଯଦେଵଂଗୁଣଵିଶିଷ୍ଟଂ ଜ୍ଞାନଂ ତତ୍କ୍ଷାଯିକଂ
୮୦ପ୍ରଵଚନସାର[ ଭଗଵାନଶ୍ରୀକୁଂଦକୁଂଦ-
କ୍ଷଯକେ କାରଣ (-ଅସମାନଜାତିକେ ପଦାର୍ଥୋଂକୋ ଜାନନେଵାଲେ ଜ୍ଞାନକେ ଆଵରଣମେଂ ନିମିତ୍ତଭୂତ କର୍ମୋଂକେ
କ୍ଷଯକେ କାରଣ) ସମାନଜାତୀଯ ଜ୍ଞାନାଵରଣକା କ୍ଷଯୋପଶମ (-ସମାନ ଜାତିକେ ହୀ ପଦାର୍ଥୋଂକୋ
ଜାନନେଵାଲେ ଜ୍ଞାନକେ ଆଵରଣମେଂ ନିମିତ୍ତଭୂତ କର୍ମୋଂକା କ୍ଷଯୋପଶମ) ନଷ୍ଟ ହୋ ଜାନେସେ ଵହ ଵିଷମ କୋ ଭୀ
(-ଅସମାନଜାତିକେ ପଦାର୍ଥୋଂକୋ ଭୀ) ପ୍ରକାଶିତ କରତା ହୈ . ଅଥଵା, ଅତିଵିସ୍ତାରସେ ପୂରା ପଡେ଼ (କୁଛ
ଲାଭ ନହୀଂ) ? ଜିସକା ଅନିଵାର (ରୋକା ନ ଜା ସକେ ଐସା ଅମର୍ଯାଦିତ) ଫୈ ଲାଵ ହୈ ଐସା ପ୍ରକାଶମାନ
ହୋନେସେ କ୍ଷାଯିକ ଜ୍ଞାନ ଅଵଶ୍ଯମେଵ ସର୍ଵଦା ସର୍ଵତ୍ର ସର୍ଵଥା ସର୍ଵକୋ ଜାନତା ହୈ .
ଭାଵାର୍ଥ : — କ୍ରମପୂର୍ଵକ ଜାନନା, ନିଯତ ଆତ୍ମପ୍ରଦେଶୋଂସେ ହୀ ଜାନନା, ଅମୁକକୋ ହୀ
— ଇତ୍ଯାଦି ମର୍ଯାଦାଯେଂ ମତି – ଶ୍ରୁତାଦି କ୍ଷାଯୋପଶମିକ ଜ୍ଞାନମେଂ ହୀ ସଂଭଵ ହୈଂ . କ୍ଷାଯିକଜ୍ଞାନକେ
ଅମର୍ଯାଦିତ ହୋନେସେ ଏକ ହୀ ସାଥ ସର୍ଵ ଆତ୍ମପ୍ରଦେଶୋଂସେ ତୀନୋଂ କାଲକୀ ପର୍ଯାଯୋଂକେ ସାଥ ସର୍ଵ ପଦାର୍ଥୋଂକୋ —
ଉନ ପଦାର୍ଥୋଂକେ ଅନେକ ପ୍ରକାରକେ ଔର ଵିରୁଦ୍ଧ ଜାତିକେ ହୋନେ ପର ଭୀ ଜାନତା ହୈ ଅର୍ଥାତ୍ କେଵଲଜ୍ଞାନ ଏକ
ହୀ ସମଯମେଂ ସର୍ଵ ଆତ୍ମପ୍ରଦେଶୋଂସେ ସମସ୍ତ ଦ୍ରଵ୍ଯ -କ୍ଷେତ୍ର -କାଲ -ଭାଵକୋ ଜାନତା ହୈ ..୪୭..
ଅବ, ଐସା ନିଶ୍ଚିତ କରତେ ହୈଂ କି ଜୋ ସବକୋ ନହୀଂ ଜାନତା ଵହ ଏକକୋ ଭୀ ନହୀଂ ଜାନତା : —
ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ଯ ] ଜୋ [ଯୁଗପଦ୍ ] ଏକ ହୀ ସାଥ [ତ୍ରୈକାଲିକାନ୍ ତ୍ରିଭୁଵନସ୍ଥାନ୍ ]
ତ୍ରୈକାଲିକ ତ୍ରିଭୁଵନସ୍ଥ (-ତୀନୋଂ କାଲକେ ଔର ତୀନୋଂ ଲୋକକେ) [ଅର୍ଥାନ୍ ] ପଦାର୍ଥୋଂକୋ [ନ
ଜାଣେ ନହି ଯୁଗପଦ ତ୍ରିକାଲିକ ତ୍ରିଭୁଵନସ୍ଥ ପଦାର୍ଥ ନେ,
ତେନେ ସପର୍ଯଯ ଏକ ପଣ ନହି ଦ୍ରଵ୍ଯ ଜାଣଵୁଂ ଶକ୍ଯ ଛେ .୪୮.