ଅଥ ମୁକ୍ତାତ୍ମସୁଖପ୍ରସିଦ୍ଧଯେ ଶରୀରସ୍ଯ ସୁଖସାଧନତାଂ ପ୍ରତିହନ୍ତି —
ପପ୍ପା ଇଟ୍ଠେ ଵିସଯେ ଫାସେହିଂ ସମସ୍ସିଦେ ସହାଵେଣ .
ପରିଣମମାଣୋ ଅପ୍ପା ସଯମେଵ ସୁହଂ ଣ ହଵଦି ଦେହୋ ..୬୫..
ପ୍ରାପ୍ଯେଷ୍ଟାନ୍ ଵିଷଯାନ୍ ସ୍ପର୍ଶୈଃ ସମାଶ୍ରିତାନ୍ ସ୍ଵଭାଵେନ .
ପରିଣମମାନ ଆତ୍ମା ସ୍ଵଯମେଵ ସୁଖଂ ନ ଭଵତି ଦେହଃ ..୬୫..
ଅସ୍ଯ ଖଲ୍ଵାତ୍ମନଃ ସଶରୀରାଵସ୍ଥାଯାମପି ନ ଶରୀରଂ ସୁଖସାଧନତାମାପଦ୍ଯମାନଂ ପଶ୍ଯାମଃ,
ଯତସ୍ତଦାପି ପୀତୋନ୍ମତ୍ତକରସୈରିଵ ପ୍ରକୃଷ୍ଟମୋହଵଶଵର୍ତିଭିରିନ୍ଦ୍ରିଯୈରିମେଽସ୍ମାକମିଷ୍ଟା ଇତି କ୍ରମେଣ
ଵିଷଯାର୍ଥଂ ଵ୍ଯାପାରୋ ଦୃଶ୍ଯତେ ଚେତ୍ତତ ଏଵ ଜ୍ଞାଯତେ ଦୁଃଖମସ୍ତୀତ୍ଯଭିପ୍ରାଯଃ ..୬୪.. ଏଵଂ ପରମାର୍ଥେନେନ୍ଦ୍ରିଯସୁଖସ୍ଯ
ଦୁଃଖସ୍ଥାପନାର୍ଥଂ ଗାଥାଦ୍ଵଯଂ ଗତମ୍ . ଅଥ ମୁକ୍ତାତ୍ମନାଂ ଶରୀରାଭାଵେଽପି ସୁଖମସ୍ତୀତି ଜ୍ଞାପନାର୍ଥଂ ଶରୀରଂ ସୁଖ-
କାରଣଂ ନ ସ୍ଯାଦିତି ଵ୍ଯକ୍ତୀକରୋତି — ପପ୍ପା ପ୍ରାପ୍ଯ . କାନ୍ . ଇଟ୍ଠେ ଵିସଏ ଇଷ୍ଟପଞ୍ଚେନ୍ଦ୍ରିଯଵିଷଯାନ୍ . କଥଂଭୂତାନ୍ .
କହାନଜୈନଶାସ୍ତ୍ରମାଲା ]
ଜ୍ଞାନତତ୍ତ୍ଵ -ପ୍ରଜ୍ଞାପନ
୧୧୩
ପ୍ର. ୧୫
ମରନେ ତକକୀ ପରଵାହ ନ କରକେ କ୍ଷଣିକ ଇନ୍ଦ୍ରିଯଵିଷଯୋଂମେଂ କୂଦ ପଡ଼ତେ ହୈଂ . ଯଦି ଉନ୍ହେଂ ସ୍ଵଭାଵସେ
ହୀ ଦୁଃଖ ନ ହୋ ତୋ ଵିଷଯୋଂମେଂ ରତି ହୀ ନ ହୋନୀ ଚାହିଯେ . ଜିସକେ ଶରୀରକା ଦାହ ଦୁଃଖ ନଷ୍ଟ ହୋ
ଗଯା ହୋ ଵହ ବାହ୍ଯ ଶୀତୋପଚାରମେଂ ରତି କ୍ଯୋଂ କରେଗା ? ଇସସେ ସିଦ୍ଧ ହୁଆ କି ପରୋକ୍ଷଜ୍ଞାନିଯୋଂକେ ଦୁଃଖ
ସ୍ଵାଭାଵିକ ହୀ ହୈ ..୬୪..
ଅବ, ମୁକ୍ତ ଆତ୍ମାକେ ସୁଖକୀ ପ୍ରସିଦ୍ଧିକେ ଲିଯେ, ଶରୀର ସୁଖକା ସାଧନ ହୋନେକୀ ବାତକା
ଖଂଡନ କରତେ ହୈଂ . (ସିଦ୍ଧ ଭଗଵାନକେ ଶରୀରକେ ବିନା ଭୀ ସୁଖ ହୋତା ହୈ ଯହ ବାତ ସ୍ପଷ୍ଟ ସମଝାନେକେ
ଲିଯେ, ସଂସାରାଵସ୍ଥାମେଂ ଭୀ ଶରୀର ସୁଖକା – ଇନ୍ଦ୍ରିଯସୁଖକା – ସାଧନ ନହୀଂ ହୈ, ଐସା ନିଶ୍ଚିତ
କରତେ ହୈଂ) : —
ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ସ୍ପର୍ଶୈଃ ସମାଶ୍ରିତାନ୍ ] ସ୍ପର୍ଶନାଦିକ ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଁ ଜିନକା ଆଶ୍ରଯ ଲେତୀ ହୈଂ ଐସେ
[ଇଷ୍ଟାନ୍ ଵିଷଯାନ୍ ] ଇଷ୍ଟ ଵିଷଯୋଂକୋ [ପ୍ରାପ୍ଯ ] ପାକର [ସ୍ଵଭାଵେନ ] (ଅପନେ ଶୁଦ୍ଧ) ସ୍ଵଭାଵସେ
[ପରିଣମମାନଃ ] ପରିଣମନ କରତା ହୁଆ [ଆତ୍ମା ] ଆତ୍ମା [ସ୍ଵଯମେଵ ] ସ୍ଵଯଂ ହୀ [ସୁଖ ] ସୁଖରୂପ
(-ଇନ୍ଦ୍ରିଯସୁଖରୂପ) ହୋତା ହୈ [ଦେହଃ ନ ଭଵତି ] ଦେହ ସୁଖରୂପ ନହୀଂ ହୋତୀ ..୬୫..
ଟୀକା : — ଵାସ୍ତଵମେଂ ଇସ ଆତ୍ମାକେ ଲିଯେ ସଶରୀର ଅଵସ୍ଥାମେଂ ଭୀ ଶରୀର ସୁଖକା ସାଧନ
ହୋ ଐସା ହମେଂ ଦିଖାଈ ନହୀଂ ଦେତା; କ୍ଯୋଂକି ତବ ଭୀ, ମାନୋଂ ଉନ୍ମାଦଜନକ ମଦିରାକା ପାନ କିଯା ହୋ
ଇନ୍ଦ୍ରିଯସମାଶ୍ରିତ ଇଷ୍ଟ ଵିଷଯୋ ପାମୀନେ, ନିଜ ଭାଵଥୀ
ଜୀଵ ପ୍ରଣମତୋ ସ୍ଵଯମେଵ ସୁଖରୂପ ଥାଯ, ଦେହ ଥତୋ ନଥୀ. ୬୫.