ଵିଷଯାନଭିପତଦ୍ଭିରସମୀଚୀନଵୃତ୍ତିତାମନୁଭଵନ୍ନୁପରୁଦ୍ଧଶକ୍ତିସାରେଣାପି ଜ୍ଞାନଦର୍ଶନଵୀର୍ଯାତ୍ମକେନ ନିଶ୍ଚଯ-
କାରଣତାମୁପାଗତେନ ସ୍ଵଭାଵେନ ପରିଣମମାନଃ ସ୍ଵଯମେଵାଯମାତ୍ମା ସୁଖତାମାପଦ୍ଯତେ . ଶରୀରଂ ତ୍ଵଚେତନ-
ତ୍ଵାଦେଵ ସୁଖତ୍ଵପରିଣତେର୍ନିଶ୍ଚଯକାରଣତାମନୁପଗଚ୍ଛନ୍ନ ଜାତୁ ସୁଖତାମୁପଢୌକତ ଇତି ..୬୫..
ଅଥୈତଦେଵ ଦୃଢଯତି —
ଏଗଂତେଣ ହି ଦେହୋ ସୁହଂ ଣ ଦେହିସ୍ସ କୁଣଦି ସଗ୍ଗେ ଵା .
ଵିସଯଵସେଣ ଦୁ ସୋକ୍ଖଂ ଦୁକ୍ଖଂ ଵା ହଵଦି ସଯମାଦା ..୬୬..
ଫାସେହିଂ ସମସ୍ସିଦେ ସ୍ପର୍ଶନାଦୀନ୍ଦ୍ରିଯରହିତଶୁଦ୍ଧାତ୍ମତତ୍ତ୍ଵଵିଲକ୍ଷଣୈଃ ସ୍ପର୍ଶନାଦିଭିରିନ୍ଦ୍ରିଯୈଃ ସମାଶ୍ରିତାନ୍ ସମ୍ଯକ୍
ପ୍ରାପ୍ଯାନ୍ ଗ୍ରାହ୍ଯାନ୍, ଇତ୍ଥଂଭୂତାନ୍ ଵିଷଯାନ୍ ପ୍ରାପ୍ଯ . ସ କଃ . ଅପ୍ପା ଆତ୍ମା କର୍ତା . କିଂଵିଶିଷ୍ଟଃ . ସହାଵେଣ
ପରିଣମମାଣୋ ଅନନ୍ତସୁଖୋପାଦାନଭୂତଶୁଦ୍ଧାତ୍ମସ୍ଵଭାଵଵିପରୀତେନାଶୁଦ୍ଧସୁଖୋପାଦାନଭୂତେନାଶୁଦ୍ଧାତ୍ମସ୍ଵଭାଵେନ
ପରିଣମମାନଃ . ଇତ୍ଥଂଭୂତଃ ସନ୍ ସଯମେଵ ସୁହଂ ସ୍ଵଯମେଵେନ୍ଦ୍ରିଯସୁଖଂ ଭଵତି ପରିଣମତି . ଣ ହଵଦି ଦେହୋ ଦେହଃ
୧. ଇନ୍ଦ୍ରିଯସୁଖରୂପ ପରିଣମନ କରନେଵାଲେ ଆତ୍ମାକୀ ଜ୍ଞାନଦର୍ଶନ -ଵୀର୍ଯାତ୍ମକ ସ୍ଵଭାଵକୀ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ଶକ୍ତି ରୁକ ଗଈ ହୈ
ଅର୍ଥାତ୍ ସ୍ଵଭାଵ ଅଶୁଦ୍ଧ ହୋ ଗଯା ହୈ .
ଏକାଂତଥୀ ସ୍ଵର୍ଗେଯ ଦେହ କରେ ନହୀଂ ସୁଖ ଦେହୀନେ,
ପଣ ଵିଷଯଵଶ ସ୍ଵଯମେଵ ଆତ୍ମା ସୁଖ ଵା ଦୁଃଖ ଥାଯ ଛେ. ୬୬.
୧୧୪ପ୍ରଵଚନସାର[ ଭଗଵାନଶ୍ରୀକୁଂଦକୁଂଦ-
ଐସୀ, ପ୍ରବଲ ମୋହକେ ଵଶ ଵର୍ତନେଵାଲୀ, ‘ଯହ (ଵିଷଯ) ହମେଂ ଇଷ୍ଟ ହୈ’ ଇସପ୍ରକାର ଵିଷଯୋଂକୀ ଓର ଦୌଡ଼ତୀ
ହୁଈ ଇନ୍ଦ୍ରିଯୋଂକେ ଦ୍ଵାରା ଅସମୀଚୀନ (ଅଯୋଗ୍ଯ) ପରିଣତିକା ଅନୁଭଵ କରନେସେ ଜିସକୀ ୧ଶକ୍ତିକୀ
ଉତ୍କୃଷ୍ଟତା (-ପରମ ଶୁଦ୍ଧତା) ରୁକ ଗଈ ହୈ ଐସେ ଭୀ (ଅପନେ) ଜ୍ଞାନ -ଦର୍ଶନ -ଵୀର୍ଯାତ୍ମକ ସ୍ଵଭାଵମେଂ —
ଜୋ କି (ସୁଖକେ) ନିଶ୍ଚଯକାରଣରୂପ ହୈ — ପରିଣମନ କରତା ହୁଆ ଯହ ଆତ୍ମା ସ୍ଵଯମେଵ ସୁଖତ୍ଵକୋ
ପ୍ରାପ୍ତ କରତା ହୈ, (-ସୁଖରୂପ ହୋତା ହୈ;) ଔର ଶରୀର ତୋ ଅଚେତନ ହୀ ହୋନେସେ ସୁଖତ୍ଵପରିଣତିକା
ନିଶ୍ଚଯ -କାରଣ ନ ହୋତା ହୁଆ କିଂଚିତ୍ ମାତ୍ର ଭୀ ସୁଖତ୍ଵକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ନହୀଂ କରତା .
ଭାଵାର୍ଥ : — ସଶରୀର ଅଵସ୍ଥାମେଂ ଭୀ ଆତ୍ମା ହୀ ସୁଖରୂପ (-ଇନ୍ଦ୍ରିଯସୁଖରୂପ) ପରିଣତିମେଂ
ପରିଣମନ କରତା ହୈ, ଶରୀର ନହୀଂ; ଇସଲିଯେ ସଶରୀର ଅଵସ୍ଥାମେଂ ଭୀ ସୁଖକା ନିଶ୍ଚଯ କାରଣ ଆତ୍ମା
ହୀ ହୈ ଅର୍ଥାତ୍ ଇନ୍ଦ୍ରିଯସୁଖକା ଭୀ ଵାସ୍ତଵିକ କାରଣ ଆତ୍ମାକା ହୀ ଅଶୁଦ୍ଧ ସ୍ଵଭାଵ ହୈ . ଅଶୁଦ୍ଧ
ସ୍ଵଭାଵମେଂ ପରିଣମିତ ଆତ୍ମା ହୀ ସ୍ଵଯମେଵ ଇନ୍ଦ୍ରିଯସୁଖରୂପ ହୋତା ହୈ ଉସମେଂ ଶରୀର କାରଣ ନହୀଂ ହୈ;
କ୍ଯୋଂକି ସୁଖରୂପ ପରିଣତି ଔର ଶରୀର ସର୍ଵଥା ଭିନ୍ନ ହୋନେକେ କାରଣ ସୁଖ ଔର ଶରୀରମେଂ ନିଶ୍ଚଯସେ
କିଂଚିତ୍ମାତ୍ର ଭୀ କାର୍ଯକାରଣତା ନହୀଂ ହୈ ..୬୫..
ଅବ, ଇସୀ ବାତକୋ ଦୃଢ଼ କରତେ ହୈଂ : —