ଅଯମତ୍ର ସିଦ୍ଧାନ୍ତୋ ଯଦ୍ଦିଵ୍ଯଵୈକ୍ରିଯିକତ୍ଵେଽପି ଶରୀରଂ ନ ଖଲୁ ସୁଖାଯ କଲ୍ପ୍ଯେତେତୀଷ୍ଟାନାମ- ନିଷ୍ଟାନାଂ ଵା ଵିଷଯାଣାଂ ଵଶେନ ସୁଖଂ ଵା ଦୁଃଖଂ ଵା ସ୍ଵଯମେଵାତ୍ମା ସ୍ଯାତ୍ ..୬୬.. ଅଥାତ୍ମନଃ ସ୍ଵଯମେଵ ସୁଖପରିଣାମଶକ୍ତିଯୋଗିତ୍ଵାଦ୍ଵିଷଯାଣାମକିଂଚିତ୍କରତ୍ଵଂ ଦ୍ଯୋତଯତି — ତିମିରହରା ଜଇ ଦିଟ୍ଠୀ ଜଣସ୍ସ ଦୀଵେଣ ଣତ୍ଥି କାଯଵ୍ଵଂ .
ତହ ସୋକ୍ଖଂ ସଯମାଦା ଵିସଯା କିଂ ତତ୍ଥ କୁଵ୍ଵଂତି ..୬୭.. ପୁନରଚେତନତ୍ଵାତ୍ସୁଖଂ ନ ଭଵତୀତି . ଅଯମତ୍ରାର୍ଥଃ – କର୍ମାଵୃତସଂସାରିଜୀଵାନାଂ ଯଦିନ୍ଦ୍ରିଯସୁଖଂ ତତ୍ରାପି ଜୀଵ ଉପାଦାନକାରଣଂ, ନ ଚ ଦେହଃ . ଦେହକର୍ମରହିତମୁକ୍ତାତ୍ମନାଂ ପୁନର୍ଯଦନନ୍ତାତୀନ୍ଦ୍ରିଯସୁଖଂ ତତ୍ର ଵିଶେଷେଣାତ୍ମୈଵ କାରଣମିତି ..୬୫.. ଅଥ ମନୁଷ୍ଯଶରୀରଂ ମା ଭଵତୁ, ଦେଵଶରୀରଂ ଦିଵ୍ଯଂ ତତ୍କିଲ ସୁଖକାରଣଂ ଭଵିଷ୍ଯତୀତ୍ଯାଶଙ୍କାଂ ନିରାକରୋତି — ଏଗଂତେଣ ହି ଦେହୋ ସୁହଂ ଣ ଦେହିସ୍ସ କୁଣଦି ଏକାନ୍ତେନ ହି ସ୍ଫୁ ଟଂ ଦେହଃ କର୍ତା ସୁଖଂ ନ କରୋତି . କସ୍ଯ . ଦେହିନଃ ସଂସାରିଜୀଵସ୍ଯ . କ୍ଵ . ସଗ୍ଗେ ଵା ଆସ୍ତାଂ ତାଵନ୍ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ମନୁଷ୍ଯଦେହଃ ସୁଖଂ ନ କରୋତି, ସ୍ଵର୍ଗେ
ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ଏକାନ୍ତେନ ହି ] ଏକାଂତସେ ଅର୍ଥାତ୍ ନିଯମସେ [ସ୍ଵର୍ଗେ ଵା ] ସ୍ଵର୍ଗମେଂ ଭୀ [ଦେହଃ ] ଶରୀର [ଦେହିନଃ ] ଶରୀରୀ (-ଆତ୍ମାକୋ) [ସୁଖଂ ନ କରୋତି ] ସୁଖ ନହୀଂ ଦେତା [ଵିଷଯଵଶେନ ତୁ ] ପରନ୍ତୁ ଵିଷଯୋଂକେ ଵଶସେ [ସୌଖ୍ଯଂ ଦୁଃଖଂ ଵା ] ସୁଖ ଅଥଵା ଦୁଃଖରୂପ [ସ୍ଵଯଂ ଆତ୍ମା ଭଵତି ] ସ୍ଵଯଂ ଆତ୍ମା ହୋତା ହୈ ..୬୬..
ଟୀକା : — ଯହାଁ ଯହ ସିଦ୍ଧାଂତ ହୈ କି — ଭଲେ ହୀ ଦିଵ୍ଯ ଵୈକ୍ରିଯିକ ତା ପ୍ରାପ୍ତ ହୋ ତଥାପି ‘ଶରୀର ସୁଖ ନହୀଂ ଦେ ସକତା’; ଇସଲିଯେ, ଆତ୍ମା ସ୍ଵଯଂ ହୀ ଇଷ୍ଟ ଅଥଵା ଅନିଷ୍ଟ ଵିଷଯୋଂକେ ଵଶସେ ସୁଖ ଅଥଵା ଦୁଃଖରୂପ ସ୍ଵଯଂ ହୀ ହୋତା ହୈ .
ଭାଵାର୍ଥ : — ଶରୀର ସୁଖ -ଦୁଃଖ ନହୀଂ ଦେତା . ଦେଵୋଂକା ଉତ୍ତମ ଵୈକ୍ରିଯିକ ଶରୀର ସୁଖକା କାରଣ ନହୀଂ ହୈ ଔର ନାରକିଯୋଂକା ଶରୀର ଦୁଃଖକା କାରଣ ନହୀଂ ହୈ . ଆତ୍ମା ସ୍ଵଯଂ ହୀ ଇଷ୍ଟ -ଅନିଷ୍ଟ ଵିଷଯୋଂକେ ଵଶ ହୋକର ସୁଖ -ଦୁଃଖକୀ କଲ୍ପନାରୂପମେଂ ପରିଣମିତ ହୋତା ହୈ ..୬୬..
ଅବ, ଆତ୍ମା ସ୍ଵଯଂ ହୀ ସୁଖପରିଣାମକୀ ଶକ୍ତିଵାଲା ହୋନେସେ ଵିଷଯୋଂକୀ ଅକିଂଚିତ୍କରତା ବତଲାତେ ହୈଂ : —
ଜ୍ଯାଂ ଜୀଵ ସ୍ଵଯଂ ସୁଖ ପରିଣମେ, ଵିଷଯୋ କରେ ଛେ ଶୁଂ ତହୀଂ ? .୬୭.