ଅଥାତ୍ମନଃ ସୁଖସ୍ଵଭାଵତ୍ଵଂ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତେନ ଦୃଢଯତି —
ସଯମେଵ ଜହାଦିଚ୍ଚୋ ତେଜୋ ଉଣ୍ହୋ ଯ ଦେଵଦା ଣଭସି .
ସିଦ୍ଧୋ ଵି ତହା ଣାଣଂ ସୁହଂ ଚ ଲୋଗେ ତହା ଦେଵୋ ..୬୮..
ସ୍ଵଯମେଵ ଯଥାଦିତ୍ଯସ୍ତେଜଃ ଉଷ୍ଣଶ୍ଚ ଦେଵତା ନଭସି .
ସିଦ୍ଧୋଽପି ତଥା ଜ୍ଞାନଂ ସୁଖଂ ଚ ଲୋକେ ତଥା ଦେଵଃ ..୬୮..
ଯଥା ଖଲୁ ନଭସି କାରଣାନ୍ତରମନପେକ୍ଷ୍ଯୈଵ ସ୍ଵଯମେଵ ପ୍ରଭାକରଃ ପ୍ରଭୂତପ୍ରଭାଭାରଭାସ୍ଵର-
ସ୍ଵରୂପଵିକସ୍ଵରପ୍ରକାଶଶାଲିତଯା ତେଜଃ, ଯଥା ଚ କାଦାଚିତ୍କୌଷ୍ଣ୍ଯପରିଣତାଯଃପିଣ୍ଡଵନ୍ନିତ୍ଯ-
ମେଵୌଷ୍ଣ୍ଯପରିଣାମାପନ୍ନତ୍ଵାଦୁଷ୍ଣଃ, ଯଥା ଚ ଦେଵଗତିନାମକର୍ମୋଦଯାନୁଵୃତ୍ତିଵଶଵର୍ତିସ୍ଵଭାଵତଯା ଦେଵଃ;
ନିର୍ଵିଷଯାମୂର୍ତସର୍ଵପ୍ରଦେଶାହ୍ଲାଦକସହଜାନନ୍ଦୈକଲକ୍ଷଣସୁଖସ୍ଵଭାଵୋ ନିଶ୍ଚଯେନାତ୍ମୈଵ, ତତ୍ର ମୁକ୍ତୌ ସଂସାରେ ଵା
ଵିଷଯାଃ କିଂ କୁର୍ଵନ୍ତି, ନ କିମପୀତି ଭାଵଃ ..୬୭.. ଅଥାତ୍ମନଃ ସୁଖସ୍ଵଭାଵତ୍ଵଂ ଜ୍ଞାନସ୍ଵଭାଵତ୍ଵଂ ଚ ପୁନରପି
ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତେନ ଦୃଢଯତି — ସଯମେଵ ଜହାଦିଚ୍ଚୋ ତେଜୋ ଉଣ୍ହୋ ଯ ଦେଵଦା ଣଭସି କାରଣାନ୍ତରଂ ନିରପେକ୍ଷ୍ଯ ସ୍ଵଯମେଵ ଯଥାଦିତ୍ଯଃ
ସ୍ଵପରପ୍ରକାଶରୂପଂ ତେଜୋ ଭଵତି, ତଥୈଵ ଚ ସ୍ଵଯମେଵୋଷ୍ଣୋ ଭଵତି, ତଥା ଚାଜ୍ଞାନିଜନାନାଂ ଦେଵତା ଭଵତି . କ୍ଵ
ସ୍ଥିତଃ . ନଭସି ଆକାଶେ . ସିଦ୍ଧୋ ଵି ତହା ଣାଣଂ ସୁହଂ ଚ ସିଦ୍ଧୋଽପି ଭଗଵାଂସ୍ତଥୈଵ କାରଣାନ୍ତରଂ ନିରପେକ୍ଷ୍ଯ
ସ୍ଵଭାଵେନୈଵ ସ୍ଵପରପ୍ରକାଶକଂ କେଵଲଜ୍ଞାନଂ, ତଥୈଵ ପରମତୃପ୍ତିରୂପମନାକୁଲତ୍ଵଲକ୍ଷଣଂ ସୁଖମ୍ . କ୍ଵ . ଲୋଗେ
୧. ଜୈସେ ଲୋହେକା ଗୋଲା କଭୀ ଉଷ୍ଣତାପରିଣାମସେ ପରିଣମତା ହୈ ଵୈସେ ସୂର୍ଯ ସଦା ହୀ ଉଷ୍ଣତାପରିଣାମସେ ପରିଣମା ହୁଆ
.
ଜ୍ଯମ ଆଭମାଂ ସ୍ଵଯମେଵ ଭାସ୍କର ଉଷ୍ଣ, ଦେଵ, ପ୍ରକାଶ ଛେ,
ସ୍ଵଯମେଵ ଲୋକେ ସିଦ୍ଧ ପଣ ତ୍ଯମ ଜ୍ଞାନ, ସୁଖ ନେ ଦେଵ ଛେ. ୬୮.
କହାନଜୈନଶାସ୍ତ୍ରମାଲା ]
ଜ୍ଞାନତତ୍ତ୍ଵ -ପ୍ରଜ୍ଞାପନ
୧୧୭
ଅବ, ଆତ୍ମାକା ସୁଖସ୍ଵଭାଵତ୍ଵ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ଦେକ ର ଦୃଢ଼ କରତେ ହୈଂ :
ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ଯଥା ] ଜୈସେ [ନଭସି ] ଆକାଶମେଂ [ଆଦିତ୍ଯଃ ] ସୂର୍ଯ [ସ୍ଵଯମେଵ ]
ଅପନେ ଆପ ହୀ [ତେଜଃ ] ତେଜ, [ଉଷ୍ଣଃ ] ଉଷ୍ଣ [ଚ ] ଔର [ଦେଵତା ] ଦେଵ ହୈ, [ତଥା ] ଉସୀପ୍ରକାର
[ଲୋକେ ] ଲୋକମେଂ [ସିଦ୍ଧଃ ଅପି ] ସିଦ୍ଧ ଭଗଵାନ ଭୀ (ସ୍ଵଯମେଵ) [ଜ୍ଞାନଂ ] ଜ୍ଞାନ [ସୁଖଂ ଚ ] ସୁଖ
[ତଥା ଦେଵଃ ] ଔର ଦେଵ ହୈଂ ..୬୮..
ଟୀକା : — ଜୈସେ ଆକାଶମେଂ ଅନ୍ଯ କାରଣକୀ ଅପେକ୍ଷା ରଖେ ବିନା ହୀ ସୂର୍ଯ (୧) ସ୍ଵଯମେଵ
ଅତ୍ଯଧିକ ପ୍ରଭାସମୂହସେ ଚମକତେ ହୁଏ ସ୍ଵରୂପକେ ଦ୍ଵାରା ଵିକସିତ ପ୍ରକାଶଯୁକ୍ତ ହୋନେସେ ତେଜ ହୈ, (୨)
କଭୀ ୧ଉଷ୍ଣତାରୂପ ପରିଣମିତ ଲୋହେକେ ଗୋଲେକୀ ଭାଁତି ସଦା ଉଷ୍ଣତା -ପରିଣାମକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋନେସେ ଉଷ୍ଣ
ହୈ, ଔର (୩) ଦେଵଗତିନାମକର୍ମକେ ଧାରାଵାହିକ ଉଦଯକେ ଵଶଵର୍ତୀ ସ୍ଵଭାଵସେ ଦେଵ ହୈ; ଇସୀପ୍ରକାର