ତତ୍ତ୍ଵତଃ ସମସ୍ତମପି ଵସ୍ତୁଜାତଂ ପରିଚ୍ଛିନ୍ଦତଃ କ୍ଷୀଯତ ଏଵାତତ୍ତ୍ଵାଭିନିଵେଶସଂସ୍କାରକାରୀ ମୋହୋ-
ପଚଯଃ . ଅତୋ ହି ମୋହକ୍ଷପଣେ ପରମଂ ଶବ୍ଦବ୍ରହ୍ମୋପାସନଂ ଭାଵଜ୍ଞାନାଵଷ୍ଟମ୍ଭଦୃଢୀକୃତପରିଣାମେନ
ସମ୍ଯଗଧୀଯମାନମୁପାଯାନ୍ତରମ୍ ..୮୬..
ଅଥ କଥଂ ଜୈନେନ୍ଦ୍ରେ ଶବ୍ଦବ୍ରହ୍ମଣି କିଲାର୍ଥାନାଂ ଵ୍ଯଵସ୍ଥିତିରିତି ଵିତର୍କଯତି —
ଦଵ୍ଵାଣି ଗୁଣା ତେସିଂ ପଜ୍ଜାଯା ଅଟ୍ଠସଣ୍ଣଯା ଭଣିଯା .
ତେସୁ ଗୁଣପଜ୍ଜଯାଣଂ ଅପ୍ପା ଦଵ୍ଵ ତ୍ତି ଉଵଦେସୋ ..୮୭..
ଦ୍ରଵ୍ଯାଣି ଗୁଣାସ୍ତେଷାଂ ପର୍ଯାଯା ଅର୍ଥସଂଜ୍ଞଯା ଭଣିତାଃ .
ତେଷୁ ଗୁଣପର୍ଯାଯାଣାମାତ୍ମା ଦ୍ରଵ୍ଯମିତ୍ଯୁପଦେଶଃ ..୮୭..
୧ତତ୍ତ୍ଵତଃ ସମସ୍ତ ଵସ୍ତୁମାତ୍ରକୋ ଜାନନେ ପର ୨ଅତତ୍ତ୍ଵଅଭିନିଵେଶକେ ସଂସ୍କାର କରନେଵାଲା ମୋହୋପଚଯ
(ମୋହସମୂହ) ଅଵଶ୍ଯ ହୀ କ୍ଷଯକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋତା ହୈ . ଇସଲିଯେ ମୋହକା କ୍ଷଯ କରନେମେଂ, ପରମ ଶବ୍ଦବ୍ରହ୍ମକୀ
ଉପାସନାକା ଭାଵଜ୍ଞାନକେ ଅଵଲମ୍ବନ ଦ୍ଵାରା ଦୃଢ଼ କିଯେ ଗଯେ ପରିଣାମସେ ସମ୍ଯକ୍ ପ୍ରକାର ଅଭ୍ଯାସ କରନା
ସୋ ଉପାଯାନ୍ତର ହୈ . (ଜୋ ପରିଣାମ ଭାଵଜ୍ଞାନକେ ଅଵଲମ୍ବନସେ ଦୃଢ଼ୀକୃତ ହୋ ଐସେ ପରିଣାମସେ ଦ୍ରଵ୍ଯ
ଶ୍ରୁତକା ଅଭ୍ଯାସ କରନା ସୋ ମୋହକ୍ଷଯ କରନେକେ ଲିଯେ ଉପାଯାନ୍ତର ହୈ) ..୮୬..
ଅବ, ଜିନେନ୍ଦ୍ରକେ ଶବ୍ଦ ବ୍ରହ୍ମମେଂ ଅର୍ଥୋଂକୀ ଵ୍ଯଵସ୍ଥା (-ପଦାର୍ଥୋଂକୀ ସ୍ଥିତି) କିସ ପ୍ରକାର ହୈ
ସୋ ଵିଚାର କରତେ ହୈଂ : —
ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ଦ୍ରଵ୍ଯାଣି ] ଦ୍ରଵ୍ଯ, [ଗୁଣାଃ] ଗୁଣ [ତେଷାଂ ପର୍ଯାଯାଃ ] ଔର ଉନକୀ ପର୍ଯାଯେଂ
[ଅର୍ଥସଂଜ୍ଞଯା ] ‘ଅର୍ଥ’ ନାମସେ [ଭଣିତାଃ ] କହୀ ଗଈ ହୈଂ . [ତେଷୁ ] ଉନମେଂ, [ଗୁଣପର୍ଯାଯାଣାମ୍ ଆତ୍ମା
ଦ୍ରଵ୍ଯମ୍ ] ଗୁଣ -ପର୍ଯାଯୋଂକା ଆତ୍ମା ଦ୍ରଵ୍ଯ ହୈ (ଗୁଣ ଔର ପର୍ଯାଯୋଂକା ସ୍ଵରୂପ -ସତ୍ତ୍ଵ ଦ୍ରଵ୍ଯ ହୀ ହୈ, ଵେ
ଭିନ୍ନ ଵସ୍ତୁ ନହୀଂ ହୈଂ) [ ଇତି ଉପଦେଶଃ ] ଇସପ୍ରକାର (ଜିନେନ୍ଦ୍ରକା) ଉପଦେଶ ହୈ ..୮୭..
୧୪୮ପ୍ରଵଚନସାର[ ଭଗଵାନଶ୍ରୀକୁଂଦକୁଂଦ-
ପ୍ରମାଣୈର୍ବୁଧ୍ଯମାନସ୍ଯ ଜାନତୋ ଜୀଵସ୍ଯ ନିଯମାନ୍ନିଶ୍ଚଯାତ୍ . କିଂ ଫଲଂ ଭଵତି . ଖୀଯଦି ମୋହୋଵଚଯୋ
ଦୁରଭିନିଵେଶସଂସ୍କାରକାରୀ ମୋହୋପଚଯଃ କ୍ଷୀଯତେ ପ୍ରଲୀଯତେ କ୍ଷଯଂ ଯାତି . ତମ୍ହା ସତ୍ଥଂ ସମଧିଦଵ୍ଵଂ ତସ୍ମାଚ୍ଛାସ୍ତ୍ରଂ
ସମ୍ଯଗଧ୍ଯେତଵ୍ଯଂ ପଠନୀଯମିତି . ତଦ୍ଯଥା – ଵୀତରାଗସର୍ଵଜ୍ଞପ୍ରଣୀତଶାସ୍ତ୍ରାତ୍ ‘ଏଗୋ ମେ ସସ୍ସଦୋ ଅପ୍ପା’ ଇତ୍ଯାଦି
ପରମାତ୍ମୋପଦେଶକଶ୍ରୁତଜ୍ଞାନେନ ତାଵଦାତ୍ମାନଂ ଜାନୀତେ କଶ୍ଚିଦ୍ଭଵ୍ଯଃ, ତଦନନ୍ତରଂ ଵିଶିଷ୍ଟାଭ୍ଯାସଵଶେନ
ପରମସମାଧିକାଲେ ରାଗାଦିଵିକଲ୍ପରହିତମାନସପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷେଣ ଚ ତମେଵାତ୍ମାନଂ ପରିଚ୍ଛିନତ୍ତି, ତଥୈଵାନୁମାନେନ ଵା .
୧. ତତ୍ତ୍ଵତଃ = ଯଥାର୍ଥ ସ୍ଵରୂପସେ . ୨. ଅତତ୍ତ୍ଵ – ଅଭିନିଵେଶ = ଯଥାର୍ଥ ଵସ୍ତୁସ୍ଵରୂପସେ ଵିପରୀତ ଅଭିପ୍ରାଯ .
ଦ୍ରଵ୍ଯୋ, ଗୁଣୋ ନେ ପର୍ଯଯୋ ସୌ ‘ଅର୍ଥ’ ସଂଜ୍ଞାଥୀ କହ୍ଯାଂ;
ଗୁଣ -ପର୍ଯଯୋନୋ ଆତମା ଛେ ଦ୍ରଵ୍ଯ ଜିନ – ଉପଦେଶମାଂ. ୮୭.