ଧର୍ମତ୍ଵମାସୂତ୍ରଯିତୁମୁପକ୍ରାନ୍ତଂ, ଯତ୍ପ୍ରସିଦ୍ଧଯେ ଚ ‘ଧମ୍ମେଣ ପରିଣଦପ୍ପା ଅପ୍ପା ଜଦି ସୁଦ୍ଧସଂପଓଗଜୁଦୋ ପାଵଦି ଣିଵ୍ଵାଣସୁହଂ’ ଇତି ନିର୍ଵାଣସୁଖସାଧନଶୁଦ୍ଧୋପଯୋଗୋଽଧିକର୍ତୁମାରବ୍ଧଃ, ଶୁଭାଶୁଭୋପଯୋଗୌ ଚ ଵିରୋଧିନୌ ନିର୍ଧ୍ଵସ୍ତୌ, ଶୁଦ୍ଧୋପଯୋଗସ୍ଵରୂପଂ ଚୋପଵର୍ଣିତଂ, ତତ୍ପ୍ରସାଦଜୌ ଚାତ୍ମନୋ ଜ୍ଞାନାନନ୍ଦୌ ସହଜୌ ସମୁଦ୍ଯୋତଯତା ସଂଵେଦନସ୍ଵରୂପଂ ସୁଖସ୍ଵରୂପଂ ଚ ପ୍ରପଂଚିତମ୍, ତଦଧୁନା କଥଂ କଥମପି ଶୁଦ୍ଧୋ- ପଯୋଗପ୍ରସାଦେନ ପ୍ରସାଧ୍ଯ ପରମନିସ୍ପୃହାମାତ୍ମତୃପ୍ତାଂ ପାରମେଶ୍ଵରୀପ୍ରଵୃତ୍ତିମଭ୍ଯୁପଗତଃ କୃତକୃତ୍ଯତାମଵାପ୍ଯ ନିତାନ୍ତମନାକୁଲୋ ଭୂତ୍ଵା ପ୍ରଲୀନଭେଦଵାସନୋନ୍ମେଷଃ ସ୍ଵଯଂ ସାକ୍ଷାଦ୍ଧର୍ମ ଏଵାସ୍ମୀତ୍ଯଵତିଷ୍ଠତେ — ମିତ୍ଯାଦି . ତତ୍ସର୍ଵଂ ଶୁଦ୍ଧୋପଯୋଗପ୍ରସାଦାତ୍ପ୍ରସାଧ୍ଯେଦାନୀଂ ନିଶ୍ଚଯରତ୍ନତ୍ରଯପରିଣତ ଆତ୍ମୈଵ ଧର୍ମ ଇତ୍ଯଵତିଷ୍ଠତେ . ଅଥଵା ଦ୍ଵିତୀଯପାତନିକା — ସମ୍ଯକ୍ତ୍ଵାଭାଵେ ଶ୍ରମଣୋ ନ ଭଵତି, ତସ୍ମାତ୍ ଶ୍ରମଣାଦ୍ଧର୍ମୋଽପି ନ ଭଵତି . ତର୍ହି କଥଂ ଶ୍ରମଣୋ ଭଵତି, ଇତି ପୃଷ୍ଟେ ପ୍ରତ୍ଯୁତ୍ତରଂ ପ୍ରଯଚ୍ଛନ୍ ଜ୍ଞାନାଧିକାରମୁପସଂହରତି — ଜୋ ଣିହଦମୋହଦିଟ୍ଠୀ ତତ୍ତ୍ଵାର୍ଥ- ଶ୍ରଦ୍ଧାନଲକ୍ଷଣଵ୍ଯଵହାରସମ୍ଯକ୍ତ୍ଵୋତ୍ପନ୍ନେନ ନିଜଶୁଦ୍ଧାତ୍ମରୁଚିରୂପେଣ ନିଶ୍ଚଯସମ୍ଯକ୍ତ୍ଵେନ ପରିଣତତ୍ଵାନ୍ନିହତମୋହ- ଦୃଷ୍ଟିର୍ଵିଧ୍ଵଂସିତଦର୍ଶନମୋହୋ ଯଃ . ପୁନଶ୍ଚ କିଂରୂପଃ . ଆଗମକୁସଲୋ ନିର୍ଦୋଷିପରମାତ୍ମପ୍ରଣୀତପରମାଗମାଭ୍ଯାସେନ ନିରୁପାଧିସ୍ଵସଂଵେଦନଜ୍ଞାନକୁଶଲତ୍ଵାଦାଗମକୁଶଲ ଆଗମପ୍ରଵୀଣଃ . ପୁନଶ୍ଚ କିଂରୂପଃ . ଵିରାଗଚରିଯମ୍ହି ଅବ୍ଭୁଟ୍ଠିଦୋ ଵ୍ରତସମିତିଗୁ ପ୍ତ୍ଯାଦିବହିରଙ୍ଗଚାରିତ୍ରାନୁଷ୍ଠାନଵଶେନ ସ୍ଵଶୁଦ୍ଧାତ୍ମନିଶ୍ଚଲପରିଣତିରୂପଵୀତରାଗଚାରିତ୍ର- କହନା ପ୍ରାରମ୍ଭ କିଯା ଔର ୧ଜିସକୀ ସିଦ୍ଧିକେ ଲିଯେ ୨‘ଧମ୍ମେଣ ପରିଣଦପ୍ପା ଅପ୍ପା ଜଦି ସୁଦ୍ଧସଂପଓଗଜୁଦୋ, ପାଵଦି ଣିଵ୍ଵାଣସୁହଂ’ ଇସପ୍ରକାର (୧୧ଵୀଂ ଗାଥାମେଂ) ନିର୍ଵାଣସୁଖକେ ସାଧନଭୂତ ଶୁଦ୍ଧୋପଯୋଗକା ଅଧିକାର ପ୍ରାରମ୍ଭ କିଯା, ଵିରୋଧୀ ଶୁଭାଶୁଭ ଉପଯୋଗକୋ ନଷ୍ଟ କିଯା (-ହେଯ ବତାଯା), ଶୁଦ୍ଧୋପଯୋଗକା ସ୍ଵରୂପ ଵର୍ଣନ କିଯା, ଶୁଦ୍ଧୋପଯୋଗକେ ପ୍ରସାଦସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋନେଵାଲେ ଐସେ ଆତ୍ମାକେ ସହଜ ଜ୍ଞାନ ଔର ଆନନ୍ଦକୋ ସମଝାତେ ହୁଏ ଜ୍ଞାନକେ ସ୍ଵରୂପକା ଔର ସୁଖକେ ସ୍ଵରୂପକା ଵିସ୍ତାର କିଯା, ଉସେ (-ଆତ୍ମାକେ ଧର୍ମତ୍ଵକୋ) ଅବ କିସୀ ଭୀ ପ୍ରକାର ଶୁଦ୍ଧୋପଯୋଗକେ ପ୍ରସାଦସେ କୃତକୃତ୍ଯତାକୋ ପ୍ରାପ୍ତ କରକେ ଅତ୍ଯନ୍ତ ଅନାକୁଲ ହୋକର, ଜିନକେ ୫ଭେଦଵାସନା କୀ ପ୍ରଗଟତାକା ପ୍ରଲଯ ହୁଆ ହୈ, ଐସେ ହୋତେ ହୁଏ, (ଆଚାର୍ଯ ଭଗଵାନ) ‘ମୈଂ ସ୍ଵଯଂ ସାକ୍ଷାତ୍ ଧର୍ମ ହୀ ହୂଁ’ ଇସପ୍ରକାର ରହତେ ହୈଂ, (-ଐସେ ଭାଵମେଂ ନିଶ୍ଚଲ ସ୍ଥିତ ହୋତେ ହୈଂ) : —
୧୫୮ପ୍ରଵଚନସାର[ ଭଗଵାନଶ୍ରୀକୁଂଦକୁଂଦ-
୩ସିଦ୍ଧ କରକେ, ୪ପରମ ନିସ୍ପୃହ, ଆତ୍ମତୃପ୍ତ (ଐସୀ) ପାରମେଶ୍ଵରୀ ପ୍ରଵୃତ୍ତିକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋତେ ହୁଯେ,
୧. ଜିସକୀ ସିଦ୍ଧିକେ ଲିଯେ = ଆତ୍ମାକୋ ଧର୍ମରୂପ ବନଵାନେକା ଜୋ କାର୍ଯ ସାଧନାକେ ଲିଯେ .
୨. ଅର୍ଥ – ଧର୍ମପରିଣତ ସ୍ଵରୂପଵାଲା ଆତ୍ମା ଯଦି ଶୁଦ୍ଧ ଉପଯୋଗମେଂ ଯୁକ୍ତ ହୋ ତୋ ମୋକ୍ଷକେ ସୁଖକୋ ପାତା ହୈ .
୩. ସିଦ୍ଧ କରକେ = ସାଧକର . (ଆତ୍ମାକୋ ଧର୍ମରୂପ ରଚନେକା ଜୋ କାର୍ଯ ସାଧନା ଥା ଉସ କାର୍ଯକୋ, ମହାପୁରୁଷାର୍ଥ କରକେ ଶୁଦ୍ଧୋପଯୋଗ ଦ୍ଵାରା ଆଚାର୍ଯ ଭଗଵାନନେ ସିଦ୍ଧ କିଯା .) .
୪. ପରକୀ ସ୍ପୃହାସେ ରହିତ ଔର ଆତ୍ମାମେଂ ହୀ ତୃପ୍ତ, ନିଶ୍ଚଯରତ୍ନତ୍ରଯମେଂ ଲୀନତାରୂପ ପ୍ରଵୃତ୍ତି .
୫. ଭେଦଵାସନା = ଭେଦରୂପ ଵୃତ୍ତି; ଵିକଲ୍ପ – ପରିଣାମ .