(ମନ୍ଦାକ୍ରାନ୍ତା)
ନିଶ୍ଚିତ୍ଯାତ୍ମନ୍ଯଧିକୃତମିତି ଜ୍ଞାନତତ୍ତ୍ଵଂ ଯଥାଵତ୍
ତତ୍ସିଦ୍ଧଯର୍ଥଂ ପ୍ରଶମଵିଷଯଂ ଜ୍ଞେଯତତ୍ତ୍ଵଂ ବୁଭୁତ୍ସୁଃ .
ସର୍ଵାନର୍ଥାନ୍ କଲଯତି ଗୁଣଦ୍ରଵ୍ଯପର୍ଯାଯଯୁକ୍ତ୍ଯା
ପ୍ରାଦୁର୍ଭୂତିର୍ନ ଭଵତି ଯଥା ଜାତୁ ମୋହାଂକୁ ରସ୍ଯ ..୬..
ଇତି ପ୍ରଵଚନସାରଵୃତ୍ତୌ ତତ୍ତ୍ଵଦୀପିକାଯାଂ ଶ୍ରୀମଦମୃତଚନ୍ଦ୍ରସୂରିଵିରଚିତାଯାଂ ଜ୍ଞାନତତ୍ତ୍ଵପ୍ରଜ୍ଞାପନୋ ନାମ ପ୍ରଥମଃ
ଶ୍ରୁତସ୍କନ୍ଧଃ ସମାପ୍ତଃ ..
ତେଣ ଣରା ଵ ତିରିଚ୍ଛା ତେନ ପୂର୍ଵୋକ୍ତପୁଣ୍ଯେନାତ୍ର ଵର୍ତମାନଭଵେ ନରା ଵା ତିର୍ଯଞ୍ଚୋ ଵା ଦେଵିଂ ଵା ମାଣୁସିଂ
ଗଦିଂ ପପ୍ପା ଭଵାନ୍ତରେ ଦୈଵୀଂ ଵା ମାନୁଷୀଂ ଵା ଗତିଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଵିହଵିସ୍ସରିଯେହିଂ ସଯା ସଂପୁଣ୍ଣମଣୋରହା ହୋଂତି
ରାଜାଧିରାଜରୂପଲାଵଣ୍ଯସୌଭାଗ୍ଯପୁତ୍ରକଲତ୍ରାଦିପରିପୂର୍ଣଵିଭୂତିର୍ଵିଭଵୋ ଭଣ୍ଯତେ, ଆଜ୍ଞାଫଲମୈଶ୍ଵର୍ଯଂ ଭଣ୍ଯତେ,
ତାଭ୍ଯାଂ ଵିଭଵୈଶ୍ଵର୍ଯାଭ୍ଯାଂ ସଂପୂର୍ଣମନୋରଥା ଭଵନ୍ତୀତି . ତଦେଵ ପୁଣ୍ଯଂ ଭୋଗାଦିନିଦାନରହିତତ୍ଵେନ ଯଦି
ସମ୍ଯକ୍ତ୍ଵପୂର୍ଵକଂ ଭଵତି ତର୍ହି ତେନ ପରଂପରଯା ମୋକ୍ଷଂ ଚ ଲଭନ୍ତେ ଇତି ଭାଵାର୍ଥଃ ..✽୯..
ଇତି ଶ୍ରୀଜଯସେନାଚାର୍ଯକୃତାଯାଂ ତାତ୍ପର୍ଯଵୃତ୍ତୌ ପୂର୍ଵୋକ୍ତପ୍ରକାରେଣ ‘ଏସ ସୁରାସୁରମଣୁସିଂଦଵଂଦିଦଂ’ ଇତୀମାଂ
ଗାଥାମାଦିଂ କୃତ୍ଵା ଦ୍ଵାସପ୍ତତିଗାଥାଭିଃ ଶୁଦ୍ଧୋପଯୋଗାଧିକାରଃ, ତଦନନ୍ତରଂ ‘ଦେଵଦଜଦିଗୁରୁପୂଜାସୁ’ ଇତ୍ଯାଦି
ପଞ୍ଚଵିଂଶତିଗାଥାଭିର୍ଜ୍ଞାନକଣ୍ଡିକାଚତୁଷ୍ଟଯାଭିଧାନୋ ଦ୍ଵିତୀଯୋଽଧିକାରଃ, ତତଶ୍ଚ ‘ସତ୍ତାସଂବଦ୍ଧେଦେ’ ଇତ୍ଯାଦି
ସମ୍ଯକତ୍ଵକଥନରୂପେଣ ପ୍ରଥମା ଗାଥା, ରତ୍ନତ୍ରଯାଧାରପୁରୁଷସ୍ଯ ଧର୍ମଃ ସଂଭଵତୀତି ‘ଜୋ ଣିହଦମୋଦିଟ୍ଠୀ’ ଇତ୍ଯାଦି
ଦ୍ଵିତୀଯା ଚେତି ସ୍ଵତନ୍ତ୍ରଗାଥାଦ୍ଵଯମ୍, ତସ୍ଯ ନିଶ୍ଚଯଧର୍ମସଂଜ୍ଞତପୋଧନସ୍ଯ ଯୋଽସୌ ଭକ୍ତିଂ କରୋତି ତତ୍ଫଲକଥନେନ
‘ଜୋ ତଂ ଦିଟ୍ଠା’ ଇତ୍ଯାଦି ଗାଥାଦ୍ଵଯମ୍ . ଇତ୍ଯଧିକାରଦ୍ଵଯେନ ପୃଥଗ୍ଭୂତଗାଥାଚତୁଷ୍ଟଯସହିତେନୈକୋତ୍ତରଶତଗାଥାଭିଃ
ଜ୍ଞାନତତ୍ତ୍ଵପ୍ରତିପାଦକନାମା ପ୍ରଥମୋ ମହାଧିକାରଃ ସମାପ୍ତଃ ..୧..
[ଅବ ଶ୍ଲୋକ ଦ୍ଵାରା ଜ୍ଞାନତତ୍ତ୍ଵ -ପ୍ରଜ୍ଞାପନ ନାମକ ପ୍ରଥମ ଅଧିକାରକୀ ଔର ଜ୍ଞେଯତତ୍ତ୍ଵ -ପ୍ରଜ୍ଞାପନ
ନାମକ ଦୂସରେ ଅଧିକାରକୀ ସଂଧି ବତାଯୀ ଜାତୀ ହୈ . ]
ଅର୍ଥ : — ଆତ୍ମାରୂପୀ ଅଧିକରଣମେଂ ରହନେଵାଲେ ଅର୍ଥାତ୍ ଆତ୍ମାକେ ଆଶ୍ରିତ ରହନେଵାଲେ
ଜ୍ଞାନତତ୍ତ୍ଵକା ଇସପ୍ରକାର ଯଥାର୍ଥତଯା ନିଶ୍ଚଯ କରକେ, ଉସକୀ ସିଦ୍ଧିକେ ଲିଯେ ( – କେଵଲଜ୍ଞାନ ପ୍ରଗଟ
କରନେକେ ଲିଯେ) ପ୍ରଶମକେ ଲକ୍ଷସେ ( – ଉପଶମ ପ୍ରାପ୍ତ କରନେକେ ହେତୁସେ) ଜ୍ଞେଯତତ୍ତ୍ଵକୋ ଜାନନେକା ଇଚ୍ଛୁକ
(ଜୀଵ) ସର୍ଵ ପଦାର୍ଥୋଂକୋ ଦ୍ରଵ୍ଯ -ଗୁଣ -ପର୍ଯାଯ ସହିତ ଜାନତା ହୈ, ଜିସସେ କଭୀ ମୋହାଂକୁରକୀ କିଂଚିତ୍
ମାତ୍ର ଭୀ ଉତ୍ପତ୍ତି ନ ହୋ .
ଇସ ପ୍ରକାର (ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗଵତ୍କୁନ୍ଦକୁନ୍ଦାଚାର୍ଯଦେଵପ୍ରଣୀତ) ଶ୍ରୀପ୍ରଵଚନସାର ଶାସ୍ତ୍ରକୀ
ଶ୍ରୀମଦ୍ଅମୃତଚଂଦ୍ରାଚାର୍ଯଦେଵଵିରଚିତ ତତ୍ତ୍ଵଦୀପିକା ନାମକ ଟୀକାମେଂ ଜ୍ଞାନତତ୍ତ୍ଵ – ପ୍ରଜ୍ଞାପନ ନାମକ ପ୍ରଥମ
ଶ୍ରୁତସ୍କନ୍ଧ ସମାପ୍ତ ହୁଆ .
❃
କହାନଜୈନଶାସ୍ତ୍ରମାଲା ]
ଜ୍ଞାନତତ୍ତ୍ଵ -ପ୍ରଜ୍ଞାପନ
୧୬୧
ପ୍ର. ୨୧