ଯଦି ନୋଜ୍ଝତି କଥମନ୍ଯୋ ନାମ ସ୍ଯାତ୍, ଯେନ ପ୍ରକଟିତତ୍ରିକୋଟିସତ୍ତାକଃ ସ ଏଵ ନ
ସ୍ଯାତ୍ ..୧୧୨..
ଅଥାସଦୁତ୍ପାଦମନ୍ଯତ୍ଵେନ ନିଶ୍ଚିନୋତି —
ମଣୁଵୋ ଣ ହୋଦି ଦେଵୋ ଦେଵୋ ଵା ମାଣୁସୋ ଵ ସିଦ୍ଧୋ ଵା .
ଏଵଂ ଅହୋଜ୍ଜମାଣୋ ଅଣଣ୍ଣଭାଵଂ କଧଂ ଲହଦି ..୧୧୩..
ମନୁଜୋ ନ ଭଵତି ଦେଵୋ ଦେଵୋ ଵା ମନୁଷୋ ଵା ସିଦ୍ଧୋ ଵା .
ଏଵମଭଵନ୍ନନନ୍ଯଭାଵଂ କଥଂ ଲଭତେ ..୧୧୩..
ଅନ୍ଯୋ ଭିନ୍ନଃ କଥଂ ଭଵତି . କିଂତୁ ଦ୍ରଵ୍ଯାନ୍ଵଯଶକ୍ତିରୂପେଣ ସଦ୍ଭାଵନିବଦ୍ଧୋତ୍ପାଦଃ ସ ଏଵେତି ଦ୍ରଵ୍ଯାଦଭିନ୍ନ ଇତି
ଭାଵାର୍ଥଃ ..୧୧୨.. ଅଥ ଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଯାସଦୁତ୍ପାଦଂ ପୂର୍ଵପର୍ଯାଯାଦନ୍ଯତ୍ଵେନ ନିଶ୍ଚିନୋତି — ମଣୁଵୋ ଣ ହଵଦି ଦେଵୋ
ଆକୁଲତ୍ଵୋତ୍ପାଦକମନୁଜଦେଵାଦିଵିଭାଵପର୍ଯାଯଵିଲକ୍ଷଣମନାକୁଲତ୍ଵରୂପସ୍ଵଭାଵପରିଣତିଲକ୍ଷଣଂ ପରମାତ୍ମଦ୍ରଵ୍ଯଂ
ଯଦ୍ଯପି ନିଶ୍ଚଯେନ ମନୁଷ୍ଯପର୍ଯାଯେ ଦେଵପର୍ଯାଯେ ଚ ସମାନଂ ତଥାପି ମନୁଜୋ ଦେଵୋ ନ ଭଵତି . କସ୍ମାତ୍ .
କହାନଜୈନଶାସ୍ତ୍ରମାଲା ]
ଜ୍ଞେଯତତ୍ତ୍ଵ -ପ୍ରଜ୍ଞାପନ
୨୨୧
ଯଦି ନହୀଂ ଛୋଡ଼ତା ତୋ ଵହ ଅନ୍ଯ କୈସେ ହୋ ସକତା ହୈ କି ଜିସନେ ତ୍ରିକୋଟି ସତ୍ତା (-ତୀନ
ପ୍ରକାରକୀ ସତ୍ତା) ଜିସକେ ପ୍ରଗଟ ହୈ ଐସା ଵହ (ଜୀଵ), ଵହୀ ନ ହୋ ?
ଭାଵାର୍ଥ : — ଜୀଵ ମନୁଷ୍ଯ -ଦେଵାଦିକ ପର୍ଯାଯରୂପ ପରିଣମିତ ହୋତା ହୁଆ ଭୀ ଅନ୍ଯ ନହୀଂ
ହୋ ଜାତା, ଅନନ୍ଯ ରହତା ହୈ, ଵହକା ଵହୀ ରହତା ହୈ; କ୍ଯୋଂକି ‘ଵହୀ ଯହ ଦେଵକା ଜୀଵ ହୈ, ଜୋ
ପୂର୍ଵଭଵମେଂ ମନୁଷ୍ଯ ଥା ଔର ଅମୁକ ଭଵମେଂ ତିର୍ଯଂଚ ଥା’ ଐସା ଜ୍ଞାନ ହୋ ସକତା ହୈ . ଇସପ୍ରକାର
ଜୀଵକୀ ଭାଁତି ପ୍ରତ୍ଯେକ ଦ୍ରଵ୍ଯ ଅପନୀ ସର୍ଵ ପର୍ଯାଯୋଂମେଂ ଵହକା ଵହୀ ରହତା ହୈ, ଅନ୍ଯ ନହୀଂ ହୋ
ଜାତା, — ✽ଅନନ୍ଯ ରହତା ହୈ . ଇସପ୍ରକାର ଦ୍ରଵ୍ଯକା ଅନନ୍ଯପନା ହୋନେସେ ଦ୍ରଵ୍ଯକା ସତ୍ -ଉତ୍ପାଦ ନିଶ୍ଚିତ
ହୋତା ହୈ ..୧୧୨..
ଅବ, ଅସତ୍ -ଉତ୍ପାଦକୋ ଅନ୍ଯତ୍ଵକେ ଦ୍ଵାରା ନିଶ୍ଚିତ କରତେ ହୈଂ : —
ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ମନୁଜଃ ] ମନୁଷ୍ଯ [ଦେଵଃ ନ ଭଵତି ] ଦେଵ ନହୀଂ ହୈ, [ଵା ] ଅଥଵା
[ଦେଵଃ ] ଦେଵ [ମାନୁଷଃ ଵା ସିଦ୍ଧଃ ଵା ] ମନୁଷ୍ଯ ଯା ସିଦ୍ଧ ନହୀଂ ହୈ; [ଏଵଂ ଅଭଵନ୍ ] ଐସା ନ
ହୋତା ହୁଆ [ଅନନ୍ଯ ଭାଵଂ କଥଂ ଲଭତେ ] ଅନନ୍ଯଭାଵକୋ କୈସେ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋ ସକତା ହୈ ? ..୧୧୩..
✽(ଅର୍ଥାତ୍ ଉତ୍ପାଦ -ଵ୍ଯଯ -ଧ୍ରୌଵ୍ଯାତ୍ମକ ଜୀଵ, ମନୁଷ୍ଯାଦି ପର୍ଯାଯୋଂରୂପ ପରିଣମିତ ହୋନେ ପର ଭୀ, ଅନ୍ଵଯଶକ୍ତିକୋ ନହୀଂ
ଛୋଡ଼ତା ହୋନେସେ ଅନନ୍ଯ – ଵହକା ଵହୀ – ହୈ .)
ମାନଵ ନଥୀ ସୁର, ସୁର ପଣ ନହି ମନୁଜ କେ ନହି ସିଦ୍ଧ ଛେ;
ଏ ରୀତ ନହି ହୋତୋ ଥକୋ କ୍ଯମ ତେ ଅନନ୍ଯପଣୁଂ ଧରେ ? ୧୧୩.