ମନୁଷ୍ଯଦେଵସିଦ୍ଧତ୍ଵପର୍ଯାଯାତ୍ମକେଷୁ ଵିଶେଷେଷୁ ଵ୍ଯଵସ୍ଥିତଂ ଜୀଵସାମାନ୍ଯମେକମଵଲୋକଯତାମନଵ-
ଲୋକିତଵିଶେଷାଣାଂ ତତ୍ସର୍ଵଂ ଜୀଵଦ୍ରଵ୍ଯମିତି ପ୍ରତିଭାତି . ଯଦା ତୁ ଦ୍ରଵ୍ଯାର୍ଥିକମେକାନ୍ତନିମୀଲିତଂ ଵିଧାଯ
ସିଦ୍ଧତ୍ଵପର୍ଯାଯାତ୍ମକାନ୍ ଵିଶେଷାନନେକାନଵଲୋକଯତାମନଵଲୋକିତସାମାନ୍ଯାନାମନ୍ଯଦନ୍ଯତ୍ପ୍ରତିଭାତି,
ଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଯ ତତ୍ତଦ୍ଵିଶେଷକାଲେ ତତ୍ତଦ୍ଵିଶେଷେଭ୍ଯସ୍ତନ୍ମଯତ୍ଵେନାନନ୍ଯତ୍ଵାତ୍, ଗଣତୃଣପର୍ଣଦାରୁମଯହଵ୍ଯଵାହଵତ୍ .
ତଦା ନାରକତିର୍ଯଙ୍ମନୁଷ୍ଯଦେଵସିଦ୍ଧତ୍ଵପର୍ଯାଯେଷୁ ଵ୍ଯଵସ୍ଥିତଂ ଜୀଵସାମାନ୍ଯଂ ଜୀଵସାମାନ୍ଯେ ଚ ଵ୍ଯଵସ୍ଥିତା
ନାରକତିର୍ଯଙ୍ମନୁଷ୍ଯଦେଵସିଦ୍ଧତ୍ଵପର୍ଯାଯାତ୍ମକା ଵିଶେଷାଶ୍ଚ ତୁଲ୍ଯକାଲମେଵାଵଲୋକ୍ଯନ୍ତେ . ତତ୍ରୈକଚକ୍ଷୁରଵ-
ଇନମେଂସେ ପର୍ଯାଯାର୍ଥିକ ଚକ୍ଷୁକୋ ସର୍ଵଥା ବନ୍ଦ କରକେ ଜବ ମାତ୍ର ଖୁଲୀ ହୁଈ ଦ୍ରଵ୍ଯାର୍ଥିକ ଚକ୍ଷୁକେ ଦ୍ଵାରା ଦେଖା ଜାତା ହୈ ତବ ନାରକପନା, ତିର୍ଯଂଚପନା, ମନୁଷ୍ଯପନା, ଦେଵପନା ଔର ସିଦ୍ଧପନା — ଵହ ପର୍ଯାଯସ୍ଵରୂପ ଵିଶେଷୋଂମେଂ ରହନେଵାଲେ ଏକ ଜୀଵସାମାନ୍ଯକୋ ଦେଖନେଵାଲେ ଔର ଵିଶେଷୋଂକୋ ନ ଦେଖନେଵାଲେ ଜୀଵୋଂକୋ ‘ଵହ ସବ ଜୀଵ ଦ୍ରଵ୍ଯ ହୈ’ ଐସା ଭାସିତ ହୋତା ହୈ . ଔର ଜବ ଦ୍ରଵ୍ଯାର୍ଥିକ ଚକ୍ଷୁକୋ ସର୍ଵଥା ବନ୍ଦ କରକେ ମାତ୍ର ଖୁଲୀ ହୁଈ ପର୍ଯାଯାର୍ଥିକ ଚକ୍ଷୁକେ ଦ୍ଵାରା ଦେଖା ଜାତା ହୈ ତବ ଜୀଵଦ୍ରଵ୍ଯମେଂ ରହନେଵାଲେ ନାରକପନା, ତିର୍ଯଂଚପନା, ମନୁଷ୍ଯପନା, ଦେଵପନା ଔର ସିଦ୍ଧପନା — ଵେ ପର୍ଯାଯସ୍ଵରୂପ ଅନେକ ଵିଶେଷୋଂକୋ ଦେଖନେଵାଲେ ଔର ସାମାନ୍ଯକୋ ନ ଦେଖନେଵାଲେ ଜୀଵୋଂକୋ (ଵହ ଜୀଵ ଦ୍ରଵ୍ଯ) ଅନ୍ଯ -ଅନ୍ଯ ଭାସିତ ହୋତା ହୈ, କ୍ଯୋଂକି ଦ୍ରଵ୍ଯ ଉନ -ଉନ ଵିଶେଷୋଂକେ ସମଯ ତନ୍ମଯ ହୋନେସେ ଉନ -ଉନ ଵିଶେଷୋଂସେ ଅନନ୍ଯ ହୈ — କଣ୍ଡେ, ଘାସ, ପତ୍ତେ ଔର କାଷ୍ଠମଯ ଅଗ୍ନିକୀ ଭାଁତି . (ଜୈସେ ଘାସ, ଲକଡ଼ୀ ଇତ୍ଯାଦିକୀ ଅଗ୍ନି ଉସ -ଉସ ସମଯ ଘାସମଯ, ଲକଡୀମଯ ଇତ୍ଯାଦି ହୋନେସେ ଘାସ, ଲକଡ଼ୀ ଇତ୍ଯାଦିସେ ଅନନ୍ଯ ହୈ ଉସୀପ୍ରକାର ଦ୍ରଵ୍ଯ ଉନ- ଉନ ପର୍ଯାଯରୂପ ଵିଶେଷୋଂକେ ସମଯ ତନ୍ମଯ ହୋନେସେ ଉନସେ ଅନନ୍ଯ ହୈ — ପୃଥକ୍ ନହୀଂ ହୈ .) ଔର ଜବ ଉନ ଦ୍ରଵ୍ଯାର୍ଥିକ ଔର ପର୍ଯାଯାର୍ଥିକ ଦୋନୋଂ ଆଁଖୋଂକୋ ଏକ ହୀ ସାଥ ଖୋଲକର ଉନକେ ଦ୍ଵାରା ଔର ଇନକେ ଦ୍ଵାରା (-ଦ୍ରଵ୍ଯାର୍ଥିକ ତଥା ପର୍ଯାଯାର୍ଥିକ ଚକ୍ଷୁଓଂକେ) ଦେଖା ଜାତା ହୈ ତବ ନାରକପନା, ତିର୍ଯଂଚପନା, ମନୁଷ୍ଯପନା, ଦେଵପନା ଔର ସିଦ୍ଧପନା ପର୍ଯାଯୋଂମେଂ ରହନେଵାଲା ଜୀଵସାମାନ୍ଯ ତଥା ଜୀଵସାମାନ୍ଯମେଂ ରହନେଵାଲା ନାରକପନା -ତିର୍ଯଂଚପନା -ମନୁଷ୍ଯପନା -ଦେଵପନା ଔର ସିଦ୍ଧତ୍ଵପର୍ଯାଯସ୍ଵରୂପ ଵିଶେଷ ତୁଲ୍ଯକାଲମେଂ ହୀ (ଏକ ହୀ ସାଥ) ଦିଖାଈ ଦେତେ ହୈଂ .