ଯସ୍ଯ ସ ଲୋକଃ . ଯତ୍ର ଯାଵତି ପୁନରାକାଶେ ଜୀଵପୁଦ୍ଗଲଯୋର୍ଗତିସ୍ଥିତୀ ନ ସଂଭଵତୋ, ଧର୍ମାଧର୍ମୌ ନାଵସ୍ଥିତୌ, ନ କାଲୋ ଦୁର୍ଲଲିତସ୍ତାଵତ୍କେଵଲମାକାଶମାତ୍ମତ୍ଵେନ ସ୍ଵଲକ୍ଷଣଂ ଯସ୍ଯ ସୋଽଲୋକଃ ..୧୨୮..
ଉପ୍ପାଦଟ୍ଠିଦିଭଂଗା ପୋଗ୍ଗଲଜୀଵପ୍ପଗସ୍ସ ଲୋଗସ୍ସ .
ମୁଖ୍ଯଵୃତ୍ତ୍ଯାର୍ଥପର୍ଯାଯ ଇତି ଵ୍ଯଵସ୍ଥାପଯତି — ଜାଯଂତେ ଜାଯନ୍ତେ . କେ କର୍ତାରଃ . ଉପ୍ପାଦଟ୍ଠିଦିଭଂଗା ଉତ୍ପାଦ- ସ୍ଥିତିଭଙ୍ଗାଃ . କସ୍ଯ ସଂବନ୍ଧିନଃ . ଲୋଗସ୍ସ ଲୋକସ୍ଯ . କିଂଵିଶିଷ୍ଟସ୍ଯ . ପୋଗ୍ଗଲଜୀଵପ୍ପଗସ୍ସ ପୁଦ୍ଗଲ- ଜୀଵାତ୍ମକସ୍ଯ, ପୁଦ୍ଗଲଜୀଵାଵିତ୍ଯୁପଲକ୍ଷଣଂ ଷଡ୍ଦ୍ରଵ୍ଯାତ୍ମକସ୍ଯ . କସ୍ମାତ୍ସକାଶାତ୍ ଜାଯନ୍ତେ . ପରିଣାମାଦୋ ପରିଣାମାତ୍ ଏକସମଯଵର୍ତିନୋଽର୍ଥପର୍ଯାଯାତ୍ . ସଂଘାଦାଦୋ ଵ ଭେଦାଦୋ ନ କେଵଲମର୍ଥପର୍ଯାଯାତ୍ସକାଶାଜ୍ଜାଯନ୍ତେ ଜୀଵ- ପୁଦ୍ଗଲାନାମୁତ୍ପାଦାଦଯଃ ସଂଘାତାଦ୍ଵା, ଭେଦାଦ୍ଵା ଵ୍ଯଞ୍ଜନପର୍ଯାଯାଦିତ୍ଯର୍ଥଃ . ତଥାହି — ଧର୍ମାଧର୍ମାକାଶକାଲାନାଂ ମୁଖ୍ଯଵୃତ୍ତ୍ଯୈକସମଯଵର୍ତିନୋଽର୍ଥପର୍ଯାଯା ଏଵ, ଜୀଵପୁଦ୍ଗଲାନାମର୍ଥପର୍ଯାଯଵ୍ଯଞ୍ଜନପର୍ଯାଯାଶ୍ଚ . କଥମିତି ଚେତ୍ . ଦ୍ରଵ୍ଯ — ଉନକା ସମୁଦାଯ ଜିସକା ୧ସ୍ଵପନେସେ ସ୍ଵଲକ୍ଷଣ ହୈ, ଵହ ଲୋକ ହୈ; ଔର ଜହାଁ ଜିତନେ ଆକାଶମେଂ ଜୀଵ ତଥା ପୁଦ୍ଗଲକୀ ଗତି -ସ୍ଥିତି ନହୀଂ ହୋତୀ, ଧର୍ମ ତଥା ଅଧର୍ମ ନହୀଂ ରହତେ ଔର କାଲ ନହୀଂ ଵର୍ତତା, ଉତନା କେଵଲ ଆକାଶ ଜିସକା ସ୍ଵ -ପନେସେ ସ୍ଵଲକ୍ଷଣ ହୈ, ଵହ ଅଲୋକ ହୈ ..୧୨୮..
ଅବ, ‘କ୍ରିଯା’ ରୂପ ଔର ‘ଭାଵ’ ରୂପ ଐସେ ଜୋ ଦ୍ରଵ୍ଯକେ ଭାଵ ହୈଂ ଉନକୀ ଅପେକ୍ଷାସେ ଦ୍ରଵ୍ଯକା ଵିଶେଷ (-ଭେଦ) ନିଶ୍ଚିତ କରତେ ହୈଂ : —
ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ପୁଦ୍ଗଲଜୀଵାତ୍ମକସ୍ଯ ଲୋକସ୍ଯ ] ପୁଦ୍ଗଲ -ଜୀଵାତ୍ମକ ଲୋକକେ [ପରିଣାମାତ୍ ] ପରିଣମନସେ ଔର [ସଂଘାତାତ୍ ଵା ଭେଦାତ୍ ] ସଂଘାତ (ମିଲନେ) ଔର ଭେଦ (ପୃଥକ୍ ହୋନେ) ସେ [ଉତ୍ପାଦସ୍ଥିତିଭଂଗାଃ ] ଉତ୍ପାଦ, ଧ୍ରୌଵ୍ଯ ଔର ଵ୍ଯଯ [ଜାଯନ୍ତେ ] ହୋତେ ହୈଂ ..୧୨୯..
ଉତ୍ପାଦ, ଵ୍ଯଯ ନେ ଧ୍ରୁଵତା ଜୀଵପୁଦ୍ଗଲାତ୍ମକ ଲୋକନେ ପରିଣାମ ଦ୍ଵାରା, ଭେଦ ଵା ସଂଘାତ ଦ୍ଵାରା ଥାଯ ଛେ. ୧୨୯
୧. ସ୍ଵପନେସେ = ନିଜରୂପସେ (ଷଡ୍ଦ୍ରଵ୍ଯସମୁଦାଯ ହୀ ଲୋକ ହୈ, ଅର୍ଥାତ୍ ଵହୀ ଲୋକକା ସ୍ଵତ୍ଵ ହୈ — ସ୍ଵରୂପ ହୈ . ଇସଲିଯେ ଲୋକକେ ସ୍ଵପନେସେ ଷଟ୍ଦ୍ରଵ୍ଯୋଂକା ସମୁଦାଯ ଲୋକକା ସ୍ଵଲକ୍ଷଣ ହୈ .)