ଅସ୍ତି ହି ସମସ୍ତେଷ୍ଵପି ଵୃତ୍ତ୍ଯଂଶେଷୁ ସମଯପଦାର୍ଥସ୍ଯୋତ୍ପାଦଵ୍ଯଯଧ୍ରୌଵ୍ଯତ୍ଵମେକସ୍ମିନ୍ ଵୃତ୍ତ୍ଯଂଶେ ତସ୍ଯ ଦର୍ଶନାତ୍ . ଉପପତ୍ତିମଚ୍ଚୈତତ୍, ଵିଶେଷାସ୍ତିତ୍ଵସ୍ଯ ସାମାନ୍ଯାସ୍ତିତ୍ଵମନ୍ତରେଣାନୁପପତ୍ତେଃ . ଅଯମେଵ ଚ ଦୁଭଯାଧାରଭୂତାଙ୍ଗୁଲିଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଥାନୀଯେନ କାଲାଣୁଦ୍ରଵ୍ଯରୂପେଣ ଧ୍ରୌଵ୍ଯମିତି କାଲଦ୍ରଵ୍ଯସିଦ୍ଧିରିତ୍ଯର୍ଥଃ ..୧୪୨.. ଅଥ ପୂର୍ଵୋକ୍ତପ୍ରକାରେଣ ଯଥା ଵର୍ତମାନସମଯେ କାଲଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଯୋତ୍ପାଦଵ୍ଯଯଧ୍ରୌଵ୍ଯତ୍ଵଂ ସ୍ଥାପିତଂ ତଥା ସର୍ଵସମଯେଷ୍ଵ- ସ୍ତୀତି ନିଶ୍ଚିନୋତି — ଏଗମ୍ହି ସଂତି ସମଯେ ସଂଭଵଠିଦିଣାସସଣ୍ଣିଦା ଅଟ୍ଠା ଏକସ୍ମିନ୍ସମଯେ ସନ୍ତି ଵିଦ୍ଯନ୍ତେ . କେ . ଅଵସ୍ଥିତ ନ ହୋ ? (କାଲ ପଦାର୍ଥକେ ଏକ ଵୃତ୍ତ୍ଯଂଶମେଂ ଭୀ ଉତ୍ପାଦ ଔର ଵିନାଶ ଯୁଗପତ୍ ହୋତେ ହୈଂ, ଇସଲିଯେ ଵହ ନିରନ୍ଵଯ ଅର୍ଥାତ୍ ଖଂଡିତ ନହୀଂ ହୈ, ଇସଲିଯେ ସ୍ଵଭାଵତଃ ଅଵଶ୍ଯ ଧ୍ରୁଵ ହୈ .)
ଇସପ୍ରକାର ଏକ ଵୃତ୍ତ୍ଯଂଶମେଂ କାଲପଦାର୍ଥ ଉତ୍ପାଦ – ଵ୍ଯଯ – ଧ୍ରୌଵ୍ଯଵାଲା ହୈ, ଐସା ସିଦ୍ଧ ହୁଆ ..୧୪୨..
ଅବ, (ଜୈସେ ଏକ ଵୃତ୍ତ୍ଯଂଶମେଂ କାଲପଦାର୍ଥ ଉତ୍ପାଦ – ଵ୍ଯଯ – ଧ୍ରୌଵ୍ଯଵାଲା ସିଦ୍ଧ କିଯା ହୈ ଉସୀପ୍ରକାର) ସର୍ଵ ଵୃତ୍ତ୍ଯଂଶୋଂମେଂ କାଲପଦାର୍ଥ ଉତ୍ପାଦ – ଵ୍ଯଯ – ଧ୍ରୌଵ୍ଯଵାଲା ହୈ ଐସା ସିଦ୍ଧ କରତେ ହୈଂ : —
ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ଏକସ୍ମିନ୍ ସମଯେ ] ଏକ – ଏକ ସମଯମେଂ [ସଂଭଵସ୍ଥିତିନାଶସଂଜ୍ଞିତାଃ ଅର୍ଥାଃ ] ଉତ୍ପାଦ, ଧ୍ରୌଵ୍ଯ ଔର ଵ୍ଯଯ ନାମକ ଅର୍ଥ [ସମଯସ୍ଯ ] କାଲକେ [ସର୍ଵକାଲଂ ] ସଦା [ସଂତି ] ହୋତେ ହୈଂ . [ଏଷଃ ହି ] ଯହୀ [କାଲାଣୁସଦ୍ଭାଵଃ ] କାଲାଣୁକା ସଦ୍ଭାଵ ହୈ; (ଯହୀ କାଲାଣୁକେ ଅସ୍ତିତ୍ଵକୀ ସିଦ୍ଧି ହୈ .).୧୪୩..
ଟୀକା : — କାଲପଦାର୍ଥକେ ସଭୀ ଵୃତ୍ତ୍ଯଂଶୋମେଂ ଉତ୍ପାଦ – ଵ୍ଯଯ – ଧ୍ରୌଵ୍ଯ ହୋତେ ହୈଂ, କ୍ଯୋଂକି (୧୪୨ଵୀଂ ଗାଥାମେଂ ଜୈସା ସିଦ୍ଧ ହୁଆ ହୈ ତଦନୁସାର) ଏକ ଵୃତ୍ତ୍ଯଂଶମେଂ ଵେ (ଉତ୍ପାଦ – ଵ୍ଯଯ – ଧ୍ରୌଵ୍ଯ) ଦେଖେ ଜାତେ ହୈଂ . ଔର ଯହ ଯୋଗ୍ଯ ହୀ ହୈ, କ୍ଯୋଂକି ଵିଶେଷ ଅସ୍ତିତ୍ଵ ସାମାନ୍ଯ ଅସ୍ତିତ୍ଵକେ ବିନା ନହୀଂ ହୋ