ତଂ ସବ୍ଭାଵଣିବଦ୍ଧଂ ଦଵ୍ଵସହାଵଂ ତିହା ସମକ୍ଖାଦଂ .
ଯତ୍ଖଲୁ ସ୍ଵଲକ୍ଷଣଭୂତଂ ସ୍ଵରୂପାସ୍ତିତ୍ଵମର୍ଥନିଶ୍ଚାଯକମାଖ୍ଯାତଂ ସ ଖଲୁ ଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଯ ସ୍ଵଭାଵ ଏଵ, ସଦ୍ଭାଵନିବଦ୍ଧତ୍ଵାଦ୍ ଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଵଭାଵସ୍ଯ . ଅଥାସୌ ଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଵଭାଵୋ ଦ୍ରଵ୍ଯଗୁଣପର୍ଯାଯତ୍ଵେନ ସ୍ଥିତ୍ଯୁତ୍ପାଦଵ୍ଯଯତ୍ଵେନ ଚ ତ୍ରିତଯୀଂ ଵିକଲ୍ପଭୂମିକାମଧିରୂଢଃ ପରିଜ୍ଞାଯମାନଃ ପରଦ୍ରଵ୍ଯେ ମୋହମପୋହ୍ଯ ସ୍ଵପରଵିଭାଗହେତୁର୍ଭଵତି, ଶୁଦ୍ଧାତ୍ମସ୍ଵରୂପଂ ନ ସଂଭଵନ୍ତୀତି ..୧୫୩.. ଅଥ ସ୍ଵରୂପାସ୍ତିତ୍ଵଲକ୍ଷଣଂ ପରମାତ୍ମଦ୍ରଵ୍ଯଂ ଯୋଽସୌ ଜାନାତି ସ ପରଦ୍ରଵ୍ଯେ ମୋହଂ ନ କରୋତୀତି ପ୍ରକାଶଯତି — ଜାଣଦି ଜାନାତି . ଜୋ ଯଃ କର୍ତା . କମ୍ . ତଂ ପୂର୍ଵୋକ୍ତଂ ଦଵ୍ଵସହାଵଂ ପରମାତ୍ମଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଵଭାଵମ୍ . କିଂଵିଶିଷ୍ଟମ୍ . ସବ୍ଭାଵଣିବଦ୍ଧଂ ସ୍ଵଭାଵଃ ସ୍ଵରୂପସତ୍ତା ତତ୍ର ନିବଦ୍ଧମାଧୀନଂ ତନ୍ମଯଂ
ଅବ, ଆତ୍ମାକା ଅନ୍ଯ ଦ୍ରଵ୍ଯକେ ସାଥ ସଂଯୁକ୍ତପନା ହୋନେ ପର ଭୀ ୧ଅର୍ଥ ନିଶ୍ଚାଯକ ଅସ୍ତିତ୍ଵକୋ ସ୍ଵ – ପର ଵିଭାଗକେ ହେତୁକେ ରୂପମେଂ ସମଝାତେ ହୈଂ : —
ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ଯଃ ] ଜୋ ଜୀଵ [ତଂ ] ଉସ (ପୂର୍ଵୋକ୍ତ) [ସଦ୍ଭାଵନିବଦ୍ଧଂ ] ଅସ୍ତିତ୍ଵନିଷ୍ପନ୍ନ, [ତ୍ରିଧା ସମାଖ୍ଯାତଂ ] ତୀନ ପ୍ରକାରସେ କଥିତ, [ସଵିକଲ୍ପଂ ] ଭେଦୋଂଵାଲେ [ଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଵଭାଵଂ ] ଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଵଭାଵକୋ [ଜାନାତି ] ଜାନତା ହୈ, [ସଃ ] ଵହ [ଅନ୍ଯଦ୍ରଵ୍ଯେ ] ଅନ୍ଯ ଦ୍ରଵ୍ଯମେଂ [ନ ମୁହ୍ଯତି ] ମୋହକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ନହୀଂ ହୋତା ..୧୫୪..
ଟୀକା : — ଜୋ, ଦ୍ରଵ୍ଯକୋ ନିଶ୍ଚିତ କରନେଵାଲା, ସ୍ଵଲକ୍ଷଣଭୂତ ସ୍ଵରୂପ – ଅସ୍ତିତ୍ଵ କହା ଗଯା ହୈ ଵହ ଵାସ୍ତଵମେଂ ଦ୍ରଵ୍ଯକା ସ୍ଵଭାଵ ହୀ ହୈ; କ୍ଯୋଂକି ଦ୍ରଵ୍ଯକା ସ୍ଵଭାଵ ଅସ୍ତିତ୍ଵନିଷ୍ପନ୍ନ (ଅସ୍ତିତ୍ଵକା ବନା ହୁଆ) ହୈ . ଦ୍ରଵ୍ଯ – ଗୁଣ – ପର୍ଯାଯରୂପସେ ତଥା ଧ୍ରୌଵ୍ଯ – ଉତ୍ପାଦ – ଵ୍ଯଯରୂପସେ ୨ତ୍ରଯାତ୍ମକ ଭେଦଭୂମିକାମେଂ ଆରୂଢ଼ ଐସା ଯହ ଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଵଭାଵ ଜ୍ଞାତ ହୋତା ହୁଆ, ପରଦ୍ରଵ୍ଯକେ ପ୍ରତି ମୋହକୋ ଦୂର କରକେ
ଅସ୍ତିତ୍ଵଥୀ ନିଷ୍ପନ୍ନ ଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଵଭାଵନେ ତ୍ରିଵିକଲ୍ପନେ ଜେ ଜାଣତୋ, ତେ ଆତମା ନହି ମୋହ ପରଦ୍ରଵ୍ଯେ ଲହେ. ୧୫୪.
୩୦୦ପ୍ରଵଚନସାର[ ଭଗଵାନଶ୍ରୀକୁଂଦକୁଂଦ-
୧. ଅର୍ଥ ନିଶ୍ଚାଯକ = ଦ୍ରଵ୍ଯକା ନିଶ୍ଚଯ କରନେଵାଲା; (ଦ୍ରଵ୍ଯକା ନିର୍ଣଯ କରନେକା ସାଧନ ଜୋ ସ୍ଵରୂପାସ୍ତିତ୍ଵ ହୈ ଵହ ସ୍ଵ -ପରକା ଭେଦ କରନେମେଂ ସାଧନଭୂତ ହୈ, ଇସପ୍ରକାର ଇସ ଗାଥାମେଂ ସମଝାତେ ହୈଂ .)
୨. ତ୍ରଯାତ୍ମକ = ତୀନସ୍ଵରୂପ; ତୀନକେ ସମୂହରୂପ (ଦ୍ରଵ୍ଯକା ସ୍ଵଭାଵ ଦ୍ରଵ୍ଯ, ଗୁଣ ଔର ପର୍ଯାଯ ଐସେ ତୀନ ଭେଦୋଂଵାଲା ତଥା ଧ୍ରୌଵ୍ଯ, ଉତ୍ପାଦ ଔର ଵ୍ଯଯ ଐସେ ତୀନ ଭେଦୋଂଵାଲା ହୈ .)