ਯਥਾ ਹਿ ਮਹਿਲਾਨਾਂ ਪ੍ਰਯਤ੍ਨਮਨ੍ਤਰੇਣਾਪਿ ਤਥਾਵਿਧਯੋਗ੍ਯਤਾਸਦ੍ਭਾਵਾਤ੍ ਸ੍ਵਭਾਵਭੂਤ ਏਵ ਮਾਯੋਪਗੁਣ੍ਠਨਾਗੁਣ੍ਠਿਤੋ ਵ੍ਯਵਹਾਰਃ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ, ਤਥਾ ਹਿ ਕੇਵਲਿਨਾਂ ਪ੍ਰਯਤ੍ਨਮਨ੍ਤਰੇਣਾਪਿ ਤਥਾਵਿਧ- ਯੋਗ੍ਯਤਾਸਦ੍ਭਾਵਾਤ੍ ਸ੍ਥਾਨਮਾਸਨਂ ਵਿਹਰਣਂ ਧਰ੍ਮਦੇਸ਼ਨਾ ਚ ਸ੍ਵਭਾਵਭੂਤਾ ਏਵ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਨ੍ਤੇ . ਅਪਿ ਚਾਵਿਰੁਦ੍ਧਮੇਤਦਮ੍ਭੋਧਰਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਾਨ੍ਤਾਤ੍ . ਯਥਾ ਖਲ੍ਵਮ੍ਭੋਧਰਾਕਾਰਪਰਿਣਤਾਨਾਂ ਪੁਦ੍ਗਲਾਨਾਂ ਗਮਨਮਵਸ੍ਥਾਨਂ ਗਰ੍ਜਨਮਮ੍ਬੁਵਰ੍ਸ਼ਂ ਚ ਪੁਰੁਸ਼ਪ੍ਰਯਤ੍ਨਮਨ੍ਤਰੇਣਾਪਿ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ, ਤਥਾ ਕੇਵਲਿਨਾਂ ਸ੍ਥਾਨਾਦਯੋਬੁਦ੍ਧਿਪੂਰ੍ਵਕਾ ਏਵ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ . ਅਤੋਮੀ ਸ੍ਥਾਨਾਦਯੋ ਮੋਹੋਦਯਪੂਰ੍ਵਕਤ੍ਵਾਭਾਵਾਤ੍ ਕ੍ਰਿਯਾਵਿਸ਼ੇਸ਼ਾ ਅਪਿ ਕੇਵਲਿਨਾਂ ਕ੍ਰਿਯਾਫਲਭੂਤਬਨ੍ਧਸਾਧਨਾਨਿ ਨ ਭਵਨ੍ਤਿ ..੪੪.. ਅਨੀਹਿਤਾਃ . ਕੇਸ਼ਾਮ੍ . ਤੇਸਿਂ ਅਰਹਂਤਾਣਂ ਤੇਸ਼ਾਮਰ੍ਹਤਾਂ ਨਿਰ੍ਦੋਸ਼ਿਪਰਮਾਤ੍ਮਨਾਮ੍ . ਕ੍ਵ . ਕਾਲੇ ਅਰ੍ਹਦਵਸ੍ਥਾਯਾਮ੍ . ਕ ਇਵ . ਮਾਯਾਚਾਰੋ ਵ੍ਵ ਇਤ੍ਥੀਣਂ ਮਾਯਾਚਾਰ ਇਵ ਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਮਿਤਿ . ਤਥਾ ਹਿ — ਯਥਾ ਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਂ ਸ੍ਤ੍ਰੀਵੇਦੋਦਯ- ਸਦ੍ਭਾਵਾਤ੍ਪ੍ਰਯਤ੍ਨਾਭਾਵੇਪਿ ਮਾਯਾਚਾਰਃ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ, ਤਥਾ ਭਗਵਤਾਂ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਤਤ੍ਤ੍ਵਪ੍ਰਤਿਪਕ੍ਸ਼ਭੂਤਮੋਹੋਦਯਕਾਰ੍ਯੇਹਾਪੂਰ੍ਵ-
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥ : — [ਤੇਸ਼ਾਮ੍ ਅਰ੍ਹਤਾਂ ] ਉਨ ਅਰਹਨ੍ਤ ਭਗਵਨ੍ਤੋਂਕੇ [ਕਾਲੇ ] ਉਸ ਸਮਯ [ਸ੍ਥਾਨਨਿਸ਼ਦ੍ਯਾਵਿਹਾਰਾਃ ] ਖੜੇ ਰਹਨਾ, ਬੈਠਨਾ, ਵਿਹਾਰ [ਧਰ੍ਮੋਪਦੇਸ਼ਃ ਚ ] ਔਰ ਧਰ੍ਮੋਪਦੇਸ਼-[ਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਂ ਮਾਯਾਚਾਰਃ ਇਵ ] ਸ੍ਤ੍ਰਿਯੋਂਕੇ ਮਾਯਾਚਾਰਕੀ ਭਾਁਤਿ, [ਨਿਯਤਯਃ ] ਸ੍ਵਾਭਾਵਿਕ ਹੀ — ਪ੍ਰਯਤ੍ਨ ਬਿਨਾ ਹੀ — ਹੋਤਾ ਹੈ ..੪੪..
ਟੀਕਾ : — ਜੈਸੇ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯੋਂਕੇ, ਪ੍ਰਯਤ੍ਨਕੇ ਬਿਨਾ ਭੀ, ਉਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਯੋਗ੍ਯਤਾਕਾ ਸਦ੍ਭਾਵ ਹੋਨੇਸੇ ਸ੍ਵਭਾਵਭੂਤ ਹੀ ਮਾਯਾਕੇ ਢਕ੍ਕਨਸੇ ਢਁਕਾ ਹੁਆ ਵ੍ਯਵਹਾਰ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤਾ ਹੈ, ਉਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ਕੇਵਲੀਭਗਵਾਨਕੇ, ਪ੍ਰਯਤ੍ਨਕੇ ਬਿਨਾ ਹੀ ( – ਪ੍ਰਯਤ੍ਨ ਨ ਹੋਨੇਪਰ ਭੀ) ਉਸ ਪ੍ਰਕਾਰਕੀ ਯੋਗ੍ਯਤਾਕਾ ਸਦ੍ਭਾਵ ਹੋਨੇਸੇ ਖੜੇ ਰਹਨਾ, ਬੈਠਨਾ, ਵਿਹਾਰ ਔਰ ਧਰ੍ਮਦੇਸ਼ਨਾ ਸ੍ਵਭਾਵਭੂਤ ਹੀ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ ਹੈਂ ਔਰ ਯਹ (ਪ੍ਰਯਤ੍ਨਕੇ ਬਿਨਾ ਹੀ ਵਿਹਾਰਾਦਿਕਾ ਹੋਨਾ), ਬਾਦਲਕੇ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਾਨ੍ਤਸੇ ਅਵਿਰੁਦ੍ਧ ਹੈ . ਜੈਸੇ ਬਾਦਲਕੇ ਆਕਾਰਰੂਪ ਪਰਿਣਮਿਤ ਪੁਦ੍ਗਲੋਂਕਾ ਗਮਨ, ਸ੍ਥਿਰਤਾ, ਗਰ੍ਜਨ ਔਰ ਜਲਵ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ ਪੁਰੁਸ਼ -ਪ੍ਰਯਤ੍ਨਕੇ ਬਿਨਾ ਭੀ ਦੇਖੀ ਜਾਤੀ ਹੈ, ਉਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ਕੇਵਲੀਭਗਵਾਨਕੇ ਖੜੇ ਰਹਨਾ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਅਬੁਦ੍ਧਿਪੂਰ੍ਵਕ ਹੀ (ਇਚ੍ਛਾਕੇ ਬਿਨਾ ਹੀ) ਦੇਖਾ ਜਾਤਾ ਹੈ . ਇਸਲਿਯੇ ਯਹ ਸ੍ਥਾਨਾਦਿਕ ( – ਖੜੇ ਰਹਨੇ -ਬੈਠਨੇ ਇਤ੍ਯਾਦਿਕਾ ਵ੍ਯਾਪਾਰ), ਮੋਹੋਦਯਪੂਰ੍ਵਕ ਨ ਹੋਨੇਸੇ, ਕ੍ਰਿਯਾਵਿਸ਼ੇਸ਼ ( – ਕ੍ਰਿਯਾਕੇ ਪ੍ਰਕਾਰ) ਹੋਨੇ ਪਰ ਭੀ ਕੇਵਲੀ ਭਗਵਾਨਕੇ ਕ੍ਰਿਯਾਫਲਭੂਤ ਬਨ੍ਧਕੇ ਸਾਧਨ ਨਹੀਂ ਹੋਤੇ .
ਭਾਵਾਰ੍ਥ : — ਕੇਵਲੀ ਭਗਵਾਨਕੇ ਸ੍ਥਾਨ, ਆਸਨ ਔਰ ਵਿਹਾਰ, ਯਹ ਕਾਯਯੋਗਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀ ਕ੍ਰਿਯਾਏਁ ਤਥਾ ਦਿਵ੍ਯਧ੍ਵਨਿਸੇ ਨਿਸ਼੍ਚਯ -ਵ੍ਯਵਹਾਰਸ੍ਵਰੂਪ ਧਰ੍ਮਕਾ ਉਪਦੇਸ਼ – ਵਚਨਯੋਗ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀ ਕ੍ਰਿਯਾ-
੭੪ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ[ ਭਗਵਾਨਸ਼੍ਰੀਕੁਂਦਕੁਂਦ-