ਕ੍ਸ਼ਾਯਿਕਂ ਹਿ ਜ੍ਞਾਨਮਤਿਸ਼ਯਾਸ੍ਪਦੀਭੂਤਪਰਮਮਾਹਾਤ੍ਮ੍ਯਮ੍ . ਯਤ੍ਤੁ ਯੁਗਪਦੇਵ ਸਰ੍ਵਾਰ੍ਥਾਨਾਲਮ੍ਬ੍ਯ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ ਜ੍ਞਾਨਂ ਤਟ੍ਟਂਕੋਤ੍ਕੀਰ੍ਣਨ੍ਯਾਯਾਵਸ੍ਥਿਤਸਮਸ੍ਤਵਸ੍ਤੁਜ੍ਞੇਯਾਕਾਰਤਯਾਧਿਰੋਪਿਤਨਿਤ੍ਯਤ੍ਵਂ ਪ੍ਰਤਿਪਨ੍ਨਸਮਸ੍ਤ- ਵ੍ਯਕ੍ਤਿਤ੍ਵੇਨਾਭਿਵ੍ਯਕ੍ਤਸ੍ਵਭਾਵਭਾਸਿਕ੍ਸ਼ਾਯਿਕਭਾਵਂ ਤ੍ਰੈਕਾਲ੍ਯੇਨ ਨਿਤ੍ਯਮੇਵ ਵਿਸ਼ਮੀਕ੍ਰੁਤਾਂ ਸਕਲਾਮਪਿ ਸਰ੍ਵਾਰ੍ਥਸਂਭੂਤਿਮਨਨ੍ਤਜਾਤਿਪ੍ਰਾਪਿਤਵੈਚਿਤ੍ਰ੍ਯਾਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਦਕ੍ਰਮਸਮਾਕ੍ਰਾਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਦ੍ਰਵ੍ਯਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰਕਾਲਭਾਵਤਯਾ ਪ੍ਰਕਟੀਕ੍ਰੁਤਾਦ੍ਭੁਤਮਾਹਾਤ੍ਮ੍ਯਂ ਸਰ੍ਵਗਤਮੇਵ ਸ੍ਯਾਤ੍ ..੫੧.. ਕ੍ਰੁਤ੍ਵਾ . ਅਟ੍ਠੇ ਪਡੁਚ੍ਚ ਜ੍ਞੇਯਾਰ੍ਥਾਨਾਸ਼੍ਰਿਤ੍ਯ . ਕਸ੍ਯ . ਣਾਣਿਸ੍ਸ ਜ੍ਞਾਨਿਨਃ ਆਤ੍ਮਨਃ . ਤਂ ਣੇਵ ਹਵਦਿ ਣਿਚ੍ਚਂ ਉਤ੍ਪਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਭੂਤਪਦਾਰ੍ਥਵਿਨਾਸ਼ੇ ਤਸ੍ਯਾਪਿ ਵਿਨਾਸ਼ ਇਤਿ ਨਿਤ੍ਯਂ ਨ ਭਵਤਿ . ਣ ਖਾਇਗਂ ਜ੍ਞਾਨਾਵਰਣੀਯ- ਕਰ੍ਮਕ੍ਸ਼ਯੋਪਸ਼ਮਾਧੀਨਤ੍ਵਾਤ੍ ਕ੍ਸ਼ਾਯਿਕਮਪਿ ਨ ਭਵਤਿ . ਣੇਵ ਸਵ੍ਵਗਦਂ ਯਤ ਏਵ ਪੂਰ੍ਵੋਕ੍ਤਪ੍ਰਕਾਰੇਣ ਪਰਾਧੀਨਤ੍ਵੇਨ ਨਿਤ੍ਯਂ ਨ ਭਵਤਿ, ਕ੍ਸ਼ਯੋਪਸ਼ਮਾਧੀਨਤ੍ਵੇਨ ਕ੍ਸ਼ਾਯਿਕਂ ਚ ਨ ਭਵਤਿ, ਤਤ ਏਵ ਯੁਗਪਤ੍ਸਮਸ੍ਤਦ੍ਰਵ੍ਯਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰਕਾਲਭਾਵਾਨਾਂ ਪਰਿਜ੍ਞਾਨਸਾਮਰ੍ਥ੍ਯਾਭਾਵਾਤ੍ਸਰ੍ਵਗਤਂ ਨ ਭਵਤਿ . ਅਤ ਏਤਤ੍ਸ੍ਥਿਤਂ ਯਦ੍ਜ੍ਞਾਨਂ ਕ੍ਰਮੇਣਾਰ੍ਥਾਨ੍ ਪ੍ਰਤੀਤ੍ਯ ਜਾਯਤੇ ਤੇਨ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞੋ ਨ ਭਵਤਿ ਇਤਿ ..੫੦.. ਅਥ ਯੁਗਪਤ੍ਪਰਿਚ੍ਛਿਤ੍ਤਿਰੂਪਜ੍ਞਾਨੇਨੈਵ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞੋ ਭਵਤੀਤ੍ਯਾਵੇਦਯਤਿ ---ਜਾਣਦਿ ਜਾਨਾਤਿ . ਕਿਂ ਕਰ੍ਤ੍ਰੁ . ਜੋਣ੍ਹਂ ਜੈਨਜ੍ਞਾਨਮ੍ . ਕਥਮ੍ . ਜੁਗਵਂ ਯੁਗਪਦੇਕਸਮਯੇ . ਅਹੋ ਹਿ ਣਾਣਸ੍ਸ ਮਾਹਪ੍ਪਂ ਅਹੋ ਹਿ ਸ੍ਫੁ ਟਂ ਜੈਨਜ੍ਞਾਨਸ੍ਯ ਮਾਹਾਤ੍ਮ੍ਯਂ ਪਸ਼੍ਯਤਾਮ੍ . ਕਿਂ ਜਾਨਾਤਿ . ਅਰ੍ਥਮਿਤ੍ਯਧ੍ਯਾਹਾਰਃ . ਕਥਂਭੂਤਮ੍ . ਤਿਕ੍ਕਾਲਣਿ- ਚ੍ਚਵਿਸਯਂ ਤ੍ਰਿਕਾਲਵਿਸ਼ਯਂ ਤ੍ਰਿਕਾਲਗਤਂ ਨਿਤ੍ਯਂ ਸਰ੍ਵਕਾਲਮ੍ . ਪੁਨਰਪਿ ਕਿਂਵਿਸ਼ਿਸ਼੍ਟਮ੍ . ਸਯਲਂ ਸਮਸ੍ਤਮ੍ . ਪੁਨਰਪਿ ਕਥਂਭੂਤਮ੍ . ਸਵ੍ਵਤ੍ਥਸਂਭਵਂ ਸਰ੍ਵਤ੍ਰ ਲੋਕੇ ਸਂਭਵਂ ਸਮੁਤ੍ਪਨ੍ਨਂ ਸ੍ਥਿਤਮ੍ . ਪੁਨਸ਼੍ਚ ਕਿਂਰੂਪਮ੍ . ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਾਨਾਜਾਤਿਭੇਦੇਨ ਵਿਚਿਤ੍ਰਮਿਤਿ . ਤਥਾ ਹਿ --ਯੁਗਪਤ੍ਸਕਲਗ੍ਰਾਹਕਜ੍ਞਾਨੇਨ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞੋ ਭਵਤੀਤਿ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਕਿਂ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯਮ੍ . ਜ੍ਯੋਤਿਸ਼੍ਕ-

ਟੀਕਾ : — ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਕ੍ਸ਼ਾਯਿਕ ਜ੍ਞਾਨਕਾ, ਸਰ੍ਵੋਤ੍ਕ੍ਰੁਸ਼੍ਟਤਾਕਾ ਸ੍ਥਾਨਭੂਤ ਪਰਮ ਮਾਹਾਤ੍ਮ੍ਯ ਹੈ; ਔਰ ਜੋ ਜ੍ਞਾਨ ਏਕ ਸਾਥ ਹੀ ਸਮਸ੍ਤ ਪਦਾਰ੍ਥੋਂਕਾ ਅਵਲਮ੍ਬਨ ਲੇਕਰ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿ ਕਰਤਾ ਹੈ ਵਹ ਜ੍ਞਾਨ — ਅਪਨੇਮੇਂ ਸਮਸ੍ਤ ਵਸ੍ਤੁਓਂਕੇ ਜ੍ਞੇਯਾਕਾਰ ੧ਟਂਕੋਤ੍ਕੀਰ੍ਣ – ਨ੍ਯਾਯਸੇ ਸ੍ਥਿਤ ਹੋਨੇਸੇ ਜਿਸਨੇ ਨਿਤ੍ਯਤ੍ਵ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਿਯਾ ਹੈ ਔਰ ਸਮਸ੍ਤ ਵ੍ਯਕ੍ਤਿਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰ ਲੇਨੇਸੇ ਜਿਸਨੇ ਸ੍ਵਭਾਵਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਕ੍ਸ਼ਾਯਿਕਭਾਵ ਪ੍ਰਗਟ ਕਿਯਾ ਹੈ ਐਸਾ — ਤ੍ਰਿਕਾਲਮੇਂ ਸਦਾ ਵਿਸ਼ਮ ਰਹਨੇਵਾਲੇ (-ਅਸਮਾਨ ਜਾਤਿਰੂਪਸੇ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਨੇਵਾਲੇ) ਔਰ ਅਨਨ੍ਤ ਪ੍ਰਕਾਰੋਂਕੇ ਕਾਰਣ ਵਿਚਿਤ੍ਰਤਾਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਸਮ੍ਪੂਰ੍ਣ ਸਰ੍ਵ ਪਦਾਰ੍ਥੋਂਕੇ ਸਮੂਹਕੋ ਜਾਨਤਾ ਹੁਆ, ਅਕ੍ਰਮਸੇ ਅਨਨ੍ਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯ -ਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰ -ਕਾਲ -ਭਾਵਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋਨੇਸੇ ਜਿਸਨੇ ਅਦ੍ਭੁਤ ਮਾਹਾਤ੍ਮ੍ਯ ਪ੍ਰਗਟ ਕਿਯਾ ਹੈ ਐਸਾ ਸਰ੍ਵਗਤ ਹੀ ਹੈ .

ਭਾਵਾਰ੍ਥ : — ਅਕ੍ਰਮਸੇ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਮਾਨ ਜ੍ਞਾਨ ਏਕ ਜ੍ਞੇਯਸੇ ਦੂਸਰੇਕੇ ਪ੍ਰਤਿ ਨਹੀਂ ਬਦਲਤਾ ਇਸਲਿਯੇ ਨਿਤ੍ਯ ਹੈ, ਅਪਨੀ ਸਮਸ੍ਤ ਸ਼ਕ੍ਤਿਯੋਂਕੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਜਾਨੇਸੇ ਕ੍ਸ਼ਾਯਿਕ ਹੈ, ਐਸੇ ਅਕ੍ਰਮਿਕ ਜ੍ਞਾਨਵਾਲਾ ਪੁਰੁਸ਼ ਹੀ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞ ਹੋ ਸਕਤਾ ਹੈ . ਸਰ੍ਵਜ੍ਞਕੇ ਇਸ ਜ੍ਞਾਨਕਾ ਕੋਈ ਪਰਮ ਅਦ੍ਭੁਤ ਮਾਹਾਤ੍ਮ੍ਯ ਹੈ ..੫੧..

੧. ਟਂਕੋਤ੍ਕੀਰ੍ਣ ਨ੍ਯਾਯ = ਪਤ੍ਥਰਮੇਂ ਟਾਂਕੀਸੇ ਉਤ੍ਕੀਰ੍ਣ ਆਕ੍ਰੁਤਿਕੀ ਭਾਁਤਿ .