ਜੀਵੋ ਸਯਂ ਅਮੁਤ੍ਤੋ ਮੁਤ੍ਤਿਗਦੋ ਤੇਣ ਮੁਤ੍ਤਿਣਾ ਮੁਤ੍ਤਂ .
ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਜ੍ਞਾਨਂ ਹਿ ਮੂਰ੍ਤੋਪਲਮ੍ਭਕਂ ਮੂਰ੍ਤੋਪਲਭ੍ਯਂ ਚ . ਤਦ੍ਵਾਨ੍ ਜੀਵਃ ਸ੍ਵਯਮਮੂਰ੍ਤੋਪਿ ਕਥਨਮੁਖ੍ਯਤ੍ਵੇਨੈਕਗਾਥਯਾ ਦ੍ਵਿਤੀਯਸ੍ਥਲਂ ਗਤਮ੍ ..੫੪.. ਅਥ ਹੇਯਭੂਤਸ੍ਯੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸੁਖਸ੍ਯ ਕਾਰਣਤ੍ਵਾਦਲ੍ਪ- ਵਿਸ਼ਯਤ੍ਵਾਚ੍ਚੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਜ੍ਞਾਨਂ ਹੇਯਮਿਤ੍ਯੁਪਦਿਸ਼ਤਿ ---ਜੀਵੋ ਸਯਂ ਅਮੁਤ੍ਤੋ ਜੀਵਸ੍ਤਾਵਚ੍ਛਕ੍ਤਿਰੂਪੇਣ ਸ਼ੁਦ੍ਧਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕ- ਸਕਤਾ ਹੈ ? (ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਰੋਕ ਸਕਤਾ .) ਇਸਲਿਯੇ ਵਹ (ਅਤੀਨ੍ਦ੍ਰਿਯ ਜ੍ਞਾਨ) ਉਪਾਦੇਯ ਹੈ ..੫੪..
ਅਬ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸੁਖਕਾ ਸਾਧਨਭੂਤ (-ਕਾਰਣਰੂਪ) ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਜ੍ਞਾਨ ਹੇਯ ਹੈ — ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਉਸਕੀ ਨਿਨ੍ਦਾ ਕਰਤੇ ਹੈਂ —
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥ : — [ਸ੍ਵਯਂ ਅਮੂਰ੍ਤਃ ] ਸ੍ਵਯਂ ਅਮੂਰ੍ਤ ਐਸਾ [ਜੀਵਃ ] ਜੀਵ [ਮੂਰ੍ਤਿਗਤਃ ] ਮੂਰ੍ਤ ਸ਼ਰੀਰਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋਤਾ ਹੁਆ [ਤੇਨ ਮੂਰ੍ਤੇਨ ] ਉਸ ਮੂਰ੍ਤ ਸ਼ਰੀਰਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ [ਯੋਗ੍ਯ ਮੂਰ੍ਤਂ ] ਯੋਗ੍ਯ ਮੂਰ੍ਤ ਪਦਾਰ੍ਥਕੋ [ਅਵਗ੍ਰਹ੍ਯ ] ੧ਅਵਗ੍ਰਹ ਕਰਕੇ ( — ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਗ੍ਰਹਣਯੋਗ੍ਯ ਮੂਰ੍ਤ ਪਦਾਰ੍ਥਕਾ ਅਵਗ੍ਰਹ ਕਰਕੇ) [ਤਤ੍ ] ਉਸੇ [ਜਾਨਾਤਿ ] ਜਾਨਤਾ ਹੈ [ਵਾ ਨ ਜਾਨਾਤਿ ] ਅਥਵਾ ਨਹੀਂ ਜਾਨਤਾ ( — ਕਭੀ ਜਾਨਤਾ ਹੈ ਔਰ ਕਭੀ ਨਹੀਂ ਜਾਨਤਾ) ..੫੫..
ਟੀਕਾ : — ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਜ੍ਞਾਨਕੋ ੨ਉਪਲਮ੍ਭਕ ਭੀ ਮੂਰ੍ਤ ਹੈ ਔਰ ੩ਉਪਲਭ੍ਯ ਭੀ ਮੂਰ੍ਤ ਹੈ . ਵਹ
੧. ਅਵਗ੍ਰਹ = ਮਤਿਜ੍ਞਾਨਸੇ ਕਿਸੀ ਪਦਾਰ੍ਥਕੋ ਜਾਨਨੇਕਾ ਪ੍ਰਾਰਮ੍ਭ ਹੋਨੇ ਪਰ ਪਹਲੇ ਹੀ ਅਵਗ੍ਰਹ ਹੋਤਾ ਹੈ ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਮਤਿਜ੍ਞਾਨ ਅਵਗ੍ਰਹ, ਈਹਾ, ਅਵਾਯ ਔਰ ਧਾਰਣਾ — ਇਸ ਕ੍ਰਮਸੇ ਜਾਨਤਾ ਹੈ .
੨. ਉਪਲਮ੍ਭਕ = ਬਤਾਨੇਵਾਲਾ, ਜਾਨਨੇਮੇਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭੂਤ . (ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਜ੍ਞਾਨਕੋ ਪਦਾਰ੍ਥੋਂਕੇ ਜਾਨਨੇਮੇਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭੂਤ ਮੂਰ੍ਤ ਪਂਚੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਤ੍ਮਕ ਸ਼ਰੀਰ ਹੈ) .
੩. ਉਪਲਭ੍ਯ = ਜਨਾਨੇ ਯੋਗ੍ਯ .