ਸਮਝਾਯਾ ਗਯਾ ਹੈ . ਉਸਮੇਂ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸਾਮਾਨ੍ਯਕਾ ਸ੍ਵਰੂਪ ਜਿਸ ਅਲੌਕਿਕ ਸ਼ੈਲੀਸੇ ਸਿਦ੍ਧ ਕਿਯਾ ਹੈ
ਉਸਕਾ ਧ੍ਯਾਨ ਪਾਠਕੋਂਕੋ ਯਹ ਭਾਗ ਸ੍ਵਯਂ ਹੀ ਸਮਝਪੂਰ੍ਵਕ ਪਢੇ ਬਿਨਾ ਆਨਾ ਅਸ਼ਕ੍ਯ ਹੈ .
ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰਮੇਂ ਵਰ੍ਣਿਤ ਯਹ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸਾਮਾਨ੍ਯ ਨਿਰੂਪਣ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ ਅਬਾਧ੍ਯ ਔਰ ਪਰਮ
ਪ੍ਰਤੀਤਿਕਰ ਹੈ . ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸਾਮਾਨ੍ਯਕੀ ਜ੍ਞਾਨਰੂਪੀ ਸੁਦ੍ਰੁਢ ਭੂਮਿਕਾ ਰਚਕਰ, ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਕਾ
ਅਸਾਧਾਰਣ ਵਰ੍ਣਨ, ਪ੍ਰਾਣਾਦਿਸੇ ਜੀਵਕੀ ਭਿਨ੍ਨਤਾ, ਜੀਵ ਦੇਹਾਦਿਕਾ – ਕਰ੍ਤਾ, ਕਾਰਯਿਤਾ, ਅਨੁਮੋਦਕ ਨਹੀਂ
ਹੈ – ਯਹ ਵਾਸ੍ਤਵਿਕਤਾ, ਜੀਵਕੋ ਪੁਦ੍ਗਲਪਿਣ੍ਡਕਾ ਅਕਰ੍ਤ੍ਰੁਤ੍ਵ, ਨਿਸ਼੍ਚਯਬਂਧਕਾ ਸ੍ਵਰੂਪ, ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਾਕੀ
ਉਪਲਬ੍ਧਿਕਾ ਫਲ, ਏਕਾਗ੍ਰ ਸਂਚੇਤਨਲਕ੍ਸ਼ਣ ਧ੍ਯਾਨ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਅਨੇਕ ਵਿਸ਼ਯ ਅਤਿ ਸ੍ਪਸ਼੍ਟਤਯਾ ਸਮਝਾਏ
ਗਏ ਹੈਂ . ਇਨ ਸਬਮੇਂ ਸ੍ਵ – ਪਰਕਾ ਭੇਦਵਿਜ੍ਞਾਨ ਹੀ ਸ੍ਪਸ਼੍ਟ ਤੈਰਤਾ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹਾ ਹੈ . ਸਮ੍ਪੂਰ੍ਣ ਅਧਿਕਾਰ
ਮੇਂ ਵੀਤਰਾਗ ਪ੍ਰਣੀਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਨੁਯੋਗਕਾ ਸਤ੍ਤ੍ਵ ਖੂਬ ਠੂਂਸ ਠੂਂਸ ਕਰ ਭਰਾ ਹੈ, ਜਿਨਸ਼ਾਸਨਕੇ ਮੌਲਿਕ
ਸਿਦ੍ਧਾਨ੍ਤੋਂਕੋ ਅਬਾਧ੍ਯਯੁਕ੍ਤਿਸੇ ਸਿਦ੍ਧ ਕਿਯਾ ਹੈ . ਯਹ ਅਧਿਕਾਰ ਜਿਨਸ਼ਾਸਨਕੇ ਸ੍ਤਮ੍ਭ ਸਮਾਨ ਹੈ .
ਇਸਕਾ ਗਹਰਾਈਸੇ ਅਭ੍ਯਾਸ ਕਰਨੇਵਾਲੇ ਮਧ੍ਯਸ੍ਥ ਸੁਪਾਤ੍ਰ ਜੀਵਕੋ ਐਸੀ ਪ੍ਰਤੀਤਿ ਹੁਯੇ ਬਿਨਾ ਨਹੀਂ ਰਹਤੀ
ਕਿ ‘ਜੈਨ ਦਰ੍ਸ਼ਨ ਹੀ ਵਸ੍ਤੁਦਰ੍ਸ਼ਨ ਹੈ’ . ਵਿਸ਼ਯਕਾ ਪ੍ਰਤਿਪਾਦਨ ਇਤਨਾ ਪ੍ਰੌਢ, ਅਗਾਧ ਗਹਰਾਈਯੁਕ੍ਤ, ਮਰ੍ਮਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ੀ
ਔਰ ਚਮਤ੍ਕ੍ਰੁਤਿਮਯ ਹੈ ਕਿ ਵਹ ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਕੇ ਉਪਯੋਗਕੋ ਤੀਕ੍ਸ਼੍ਣ ਬਨਾਕਰ ਸ਼੍ਰੁਤਰਤ੍ਨਾਕਰਕੀ ਗਮ੍ਭੀਰ ਗਹਰਾਈਮੇਂ
ਲੇ ਜਾਤਾ ਹੈ . ਕਿਸੀ ਉਚ੍ਚਕੋਟਿਕੇ ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਕੋ ਨਿਜਸ੍ਵਭਾਵਰਤ੍ਨਕੀ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿ ਕਰਾਤਾ ਹੈ, ਔਰ ਯਦਿ ਕੋਈ
ਸਾਮਾਨ੍ਯ ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁ ਵਹਾਁ ਤਕ ਨ ਪਹੁਁਚ ਸਕੇ ਤੋ ਉਸਕੇ ਹ੍ਰੁਦਯਮੇਂ ਭੀ ਇਤਨੀ ਮਹਿਮਾ ਤੋ ਅਵਸ਼੍ਯ ਹੀ ਘਰ
ਕਰ ਲੇਤੀ ਹੈ ਕਿ ‘ਸ਼੍ਰੁਤਰਤ੍ਨਾਕਰ ਅਦ੍ਭੁਤ ਔਰ ਅਪਾਰ ਹੈ’ . ਗ੍ਰਨ੍ਥਕਾਰ ਸ਼੍ਰੀ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵ ਔਰ
ਟੀਕਾਕਾਰ ਸ਼੍ਰੀ ਅਮ੍ਰੁਤਚਨ੍ਦ੍ਰਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਕੇ ਹ੍ਰੁਦਯਸੇ ਪ੍ਰਵਾਹਿਤ ਸ਼੍ਰੁਤਗਂਗਾਨੇ ਤੀਰ੍ਥਂਕਰਕੇ ਔਰ ਸ਼੍ਰੁਤਕੇਵਲਿਯੋਂਕੇ
ਵਿਰਹਕੋ ਭੁਲਾ ਦਿਯਾ ਹੈ .
ਤੀਸਰੇ ਸ਼੍ਰੁਤਸ੍ਕਨ੍ਧਕਾ ਨਾਮ ‘ਚਰਣਾਨੁਯੋਗਸੂਚਕ ਚੂਲਿਕਾ’ ਹੈ . ਸ਼ੁਭੋਪਯੋਗੀ ਮੁਨਿਕੋ ਅਂਤਰਂਗ
ਦਸ਼ਾਕੇ ਅਨੁਰੂਪ ਕਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰਕਾ ਸ਼ੁਭੋਪਯੋਗ ਵਰ੍ਤਤਾ ਹੈ ਔਰ ਸਾਥ ਹੀ ਸਾਥ ਸਹਜਤਯਾ ਬਾਹਰਕੀ
ਕੈਸੀ ਕ੍ਰਿਯਾਮੇਂ ਸ੍ਵਯਂ ਵਰ੍ਤਨਾ ਹੋਤੀ ਹੈਂ, ਵਹ ਇਸਮੇਂ ਜਿਨੇਨ੍ਦ੍ਰ ਕਥਨਾਨੁਸਾਰ ਸਮਝਾਯਾ ਗਯਾ ਹੈ . ਦੀਕ੍ਸ਼ਾ
ਗ੍ਰਹਣ ਕਰਨੇਕੀ ਜਿਨੋਕ੍ਤ ਵਿਧਿ, ਅਂਤਰਂਗ ਸਹਜ ਦਸ਼ਾਕੇ ਅਨੁਰੂਪ ਬਹਿਰਂਗਯਥਾਜਾਤ -ਰੂਪਤ੍ਵ, ਅਟ੍ਠਾਈਸ
ਮੂਲਗੁਣ, ਅਂਤਰਂਗ – ਬਹਿਰਂਗ ਛੇਦ, ਉਪਧਿਨਿਸ਼ੇਧ, ਉਤ੍ਸਰ੍ਗ – ਅਪਵਾਦ, ਯੁਕ੍ਤਾਹਾਰ ਵਿਹਾਰ, ਏਕਾਗ੍ਰਤਾਰੂਪ
ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗ, ਮੁਨਿਕਾ ਅਨ੍ਯ ਮੁਨਿਯੋਂਕੇ ਪ੍ਰਤਿਕਾ ਵ੍ਯਵਹਾਰ ਆਦਿ ਅਨੇਕ ਵਿਸ਼ਯ ਇਸਮੇਂ ਯੁਕ੍ਤਿ ਸਹਿਤ
ਸਮਝਾਯੇ ਗਯੇ ਹੈਂ . ਗ੍ਰਂਥਕਾਰ ਔਰ ਟੀਕਾਕਾਰ ਆਚਾਰ੍ਯਯੁਗਲਨੇ ਚਰਣਾਨੁਯੋਗ ਜੈਸੇ ਵਿਸ਼ਯਕੋ ਭੀ
ਆਤ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯਕੋ ਮੁਖ੍ਯ ਕਰਕੇ ਸ਼ੁਦ੍ਧਦ੍ਰਵ੍ਯਾਵਲਮ੍ਬੀ ਅਂਤਰਂਗ ਦਸ਼ਾਕੇ ਸਾਥ ਉਨ – ਉਨ ਕ੍ਰਿਯਾਓਂਕਾ ਯਾ
ਸ਼ੁਭਭਾਵੋਂਕਾ ਸਂਬਂਧ ਦਰ੍ਸ਼ਾਤੇ ਹੁਏ ਨਿਸ਼੍ਚਯ – ਵ੍ਯਵਹਾਰਕੀ ਸਂਧਿਪੂਰ੍ਵਕ ਐਸਾ ਚਮਤ੍ਕਾਰਪੂਰ੍ਣ ਵਰ੍ਣਨ ਕਿਯਾ
ਹੈ ਕਿ ਆਚਰਣਪ੍ਰਜ੍ਞਾਪਨ ਜੈਸੇ ਅਧਿਕਾਰਮੇਂ ਭੀ ਜੈਸੇ ਕੋਈ ਸ਼ਾਂਤਝਰਨੇਸੇ ਝਰਤਾ ਹੁਆ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਗੀਤ ਗਾਯਾ
ਜਾ ਰਹਾ ਹੋ, — ਐਸਾ ਹੀ ਲਗਤਾ ਰਹਤਾ ਹੈ . ਆਤ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯਕੋ ਮੁਖ੍ਯ ਕਰਕੇ, ਐਸਾ ਸਯੁਕ੍ਤਿਕ ਐਸਾ
[ ੧੪ ]