ਅਥਾਨਿਸ਼੍ਟਕਾਰ੍ਯਕਾਰਣਤ੍ਵਮਭਿਧਾਯ ਤ੍ਰਿਭੂਮਿਕਸ੍ਯਾਪਿ ਮੋਹਸ੍ਯ ਕ੍ਸ਼ਯਮਾਸੂਤ੍ਰਯਤਿ —
ਮੋਹੇਣ ਵ ਰਾਗੇਣ ਵ ਦੋਸੇਣ ਵ ਪਰਿਣਦਸ੍ਸ ਜੀਵਸ੍ਸ .
ਜਾਯਦਿ ਵਿਵਿਹੋ ਬਂਧੋ ਤਮ੍ਹਾ ਤੇ ਸਂਖਵਇਦਵ੍ਵਾ ..੮੪..
ਮੋਹੇਨ ਵਾ ਰਾਗੇਣ ਵਾ ਦ੍ਵੇਸ਼ੇਣ ਵਾ ਪਰਿਣਤਸ੍ਯ ਜੀਵਸ੍ਯ .
ਜਾਯਤੇ ਵਿਵਿਧੋ ਬਨ੍ਧਸ੍ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤੇ ਸਂਕ੍ਸ਼ਪਯਿਤਵ੍ਯਾਃ ..੮੪..
ਏਵਮਸ੍ਯ ਤਤ੍ਤ੍ਵਾਪ੍ਰਤਿਪਤ੍ਤਿਨਿਮੀਲਿਤਸ੍ਯ, ਮੋਹੇਨ ਵਾ ਰਾਗੇਣ ਵਾ ਦ੍ਵੇਸ਼ੇਣ ਵਾ ਪਰਿਣਤਸ੍ਯ,
ਤ੍ਰੁਣਪਟਲਾਵਚ੍ਛਨ੍ਨਗਰ੍ਤਸਂਗਤਸ੍ਯ ਕਰੇਣੁਕੁਟ੍ਟਨੀਗਾਤ੍ਰਾਸਕ੍ਤਸ੍ਯ ਪ੍ਰਤਿਦ੍ਵਿਰਦਦਰ੍ਸ਼ਨੋਦ੍ਧਤਪ੍ਰਵਿਧਾਵਿਤਸ੍ਯ ਚ
ਸਿਨ੍ਧੁਰਸ੍ਯੇਵ, ਭਵਤਿ ਨਾਮ ਨਾਨਾਵਿਧੋ ਬਨ੍ਧਃ . ਤਤੋਮੀ ਅਨਿਸ਼੍ਟਕਾਰ੍ਯਕਾਰਿਣੋ ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਣਾ
ਮੋਹਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ਾਃ ਸਮ੍ਯਗ੍ਨਿਰ੍ਮੂਲਕਾਸ਼ਂ ਕਸ਼ਿਤ੍ਵਾ ਕ੍ਸ਼ਪਣੀਯਾਃ ..੮੪..
੧੪੪ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ[ ਭਗਵਾਨਸ਼੍ਰੀਕੁਂਦਕੁਂਦ-
ਅਬ, ਤੀਨੋਂ ਪ੍ਰਕਾਰਕੇ ਮੋਹਕੋ ਅਨਿਸ਼੍ਟ ਕਾਰ੍ਯਕਾ ਕਾਰਣ ਕਹਕਰ ਉਸਕਾ (-ਤੀਨ ਪ੍ਰਕਾਰਕੇ
ਮੋਹਕਾ) ਕ੍ਸ਼ਯ ਕਰਨੇਕੋ ਸੂਤ੍ਰ ਦ੍ਵਾਰਾ ਕਹਤੇ ਹੈਂ : —
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥ : — [ਮੋਹੇਨ ਵਾ ] ਮੋਹਰੂਪ [ਰਾਗੇਣ ਵਾ ] ਰਾਗਰੂਪ [ਦ੍ਵੇਸ਼ੇਣ ਵਾ ] ਅਥਵਾ
ਦ੍ਵੇਸ਼ਰੂਪ [ਪਰਿਣਤਸ੍ਯ ਜੀਵਸ੍ਯ] ਪਰਿਣਮਿਤ ਜੀਵਕੇ [ਵਿਵਿਧਃ ਬਂਧਃ ] ਵਿਵਿਧ ਬਂਧ [ਜਾਯਤੇ ] ਹੋਤਾ
ਹੈ; [ਤਸ੍ਮਾਤ੍ ] ਇਸਲਿਯੇ [ਤੇ ] ਵੇ (ਮੋਹ -ਰਾਗ -ਦ੍ਵੇਸ਼) [ਸਂਕ੍ਸ਼ਪਯਿਤਵ੍ਯਾਃ ] ਸਮ੍ਪੂਰ੍ਣਤਯਾ ਕ੍ਸ਼ਯ ਕਰਨੇ
ਯੋਗ੍ਯ ਹੈਂ ..੮੪..
ਟੀਕਾ : — ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਤਤ੍ਤ੍ਵ -ਅਪ੍ਰਤਿਪਤ੍ਤਿ (-ਵਸ੍ਤੁਸ੍ਵਰੂਪਕੇ ਅਜ੍ਞਾਨ) ਸੇ ਬਂਦ ਹੁਏ, ਮੋਹ-
ਰੂਪ -ਰਾਗਰੂਪ ਯਾ ਦ੍ਵੇਸ਼ਰੂਪ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਤੇ ਹੁਏ ਇਸ ਜੀਵਕੋ — ਘਾਸਕੇ ਢੇਰਸੇ ਢਁਕੇ ਹੁਏ ਖੇਕਾ ਸਂਗ
ਕਰਨੇਵਾਲੇ ਹਾਥੀਕੀ ਭਾਁਤਿ, ਹਥਿਨੀਰੂਪੀ ਕੁਟ੍ਟਨੀਕੇ ਸ਼ਰੀਰਮੇਂ ਆਸਕ੍ਤ ਹਾਥੀਕੀ ਭਾਁਤਿ ਔਰ ਵਿਰੋਧੀ
ਹਾਥੀਕੋ ਦੇਖਕਰ, ਉਤ੍ਤੇਜਿਤ ਹੋਕਰ (ਉਸਕੀ ਓਰ) ਦੌੜਤੇ ਹੁਏ ਹਾਥੀਕੀ ਭਾਁਤਿ — ਵਿਵਿਧ ਪ੍ਰਕਾਰਕਾ
ਬਂਧ ਹੋਤਾ ਹੈ; ਇਸਲਿਯੇ ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁ ਜੀਵਕੋ ਅਨਿਸ਼੍ਟ ਕਾਰ੍ਯ ਕਰਨੇਵਾਲੇ ਇਸ ਮੋਹ, ਰਾਗ ਔਰ ਦ੍ਵੇਸ਼ਕਾ ਯਥਾਵਤ੍
ਮੋਹੇਣ ਵ ਰਾਗੇਣ ਵ ਦੋਸੇਣ ਵ ਪਰਿਣਦਸ੍ਸ ਜੀਵਸ੍ਸ ਮੋਹਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ਪਰਿਣਤਸ੍ਯ ਮੋਹਾਦਿਰਹਿਤਪਰਮਾਤ੍ਮਸ੍ਵਰੂਪ-
ਪਰਿਣਤਿਚ੍ਯੁਤਸ੍ਯ ਬਹਿਰ੍ਮੁਖਜੀਵਸ੍ਯ ਜਾਯਦਿ ਵਿਵਿਹੋ ਬਂਧੋ ਸ਼ੁਦ੍ਧੋਪਯੋਗਲਕ੍ਸ਼ਣੋ ਭਾਵਮੋਕ੍ਸ਼ਸ੍ਤਦ੍ਬਲੇਨ ਜੀਵ-
ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਕਰ੍ਮਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਨਾਮਤ੍ਯਨ੍ਤਵਿਸ਼੍ਲੇਸ਼ੋ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮੋਕ੍ਸ਼ਃ, ਇਤ੍ਥਂਭੂਤਦ੍ਰਵ੍ਯਭਾਵਮੋਕ੍ਸ਼ਾਦ੍ਵਿਲਕ੍ਸ਼ਣਃ ਸਰ੍ਵਪ੍ਰਕਾਰੋਪਾਦੇਯਭੂਤਸ੍ਵਾ-
ਭਾਵਿਕਸੁਖਵਿਪਰੀਤਸ੍ਯ ਨਾਰਕਾਦਿਦੁਃਖਸ੍ਯ ਕਾਰਣਭੂਤੋ ਵਿਵਿਧਬਨ੍ਧੋ ਜਾਯਤੇ . ਤਮ੍ਹਾ ਤੇ ਸਂਖਵਇਦਵ੍ਵਾ ਯਤੋ
ਰੇ ! ਮੋਹਰੂਪ ਵਾ ਰਾਗਰੂਪ ਵਾ ਦ੍ਵੇਸ਼ਪਰਿਣਤ ਜੀਵਨੇ
ਵਿਧਵਿਧ ਥਾਯੇ ਬਂਧ, ਤੇਥੀ ਸਰ੍ਵ ਤੇ ਕ੍ਸ਼ਯਯੋਗ੍ਯ ਛੇ . ੮੪.