ਟੀਕਾਯੇਂ ਸ਼੍ਰੁਤਕੇਵਲੀਕੇ ਵਚਨੋਂ ਜੈਸੀ ਹੈਂ . ਜੈਸੇ ਮੂਲ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕਾਰਕੇ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰ ਅਨੁਭਵ – ਯੁਕ੍ਤਿ ਆਦਿ
ਸਮਸ੍ਤ ਸਮ੍ਰੁਦ੍ਧਿਯੋਂਸੇ ਸਮ੍ਰੁਦ੍ਧ ਹੈਂ ਵੈਸੇ ਹੀ ਟੀਕਾਕਾਰਕੀ ਟੀਕਾਯੇਂ ਭੀ ਉਨ ਉਨ ਸਰ੍ਵ ਸਮ੍ਰੁਦ੍ਧਿਯੋਂਸੇ
ਵਿਭੂਸ਼ਿਤ ਹੈਂ . ਸ਼ਾਸਨਮਾਨ੍ਯ ਭਗਵਾਨ੍ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਨੇ ਮਾਨੋ ਕਿ ਵੇ ਕੁਂਦਕੁਂਦਭਗਵਾਨ੍ਕੇ ਹ੍ਰੁਦਯਮੇਂ
ਪੈਠ ਗਯੇ ਹੋਂ ਇਸਪ੍ਰਕਾਰਸੇ ਉਨਕੇ ਗਂਭੀਰ ਆਸ਼ਯੋਂਕੋ ਯਥਾਰ੍ਥਤਯਾ ਵ੍ਯਕ੍ਤ ਕਰਕੇ ਉਨਕੇ ਗਣਧਰ ਜੈਸਾ
ਕਾਰ੍ਯ ਕਿਯਾ ਹੈ . ਸ਼੍ਰੀ ਅਮ੍ਰੁਤਚਂਦ੍ਰਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵ ਦ੍ਵਾਰਾ ਰਚਿਤ ਕਾਵ੍ਯ ਭੀ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਰਸ ਔਰ ਆਤ੍ਮਾਨੁਭਵਕੀ
ਮਸ੍ਤੀਸੇ ਭਰਪੂਰ ਹੈਂ . ਸ਼੍ਰੀ ਸਮਯਸਾਰਕੀ ਟੀਕਾਮੇਂ ਆਨੇਵਾਲੇ ਕਾਵ੍ਯੋਂ (ਕਲਸ਼ੋਂ)ਨੇ ਸ਼੍ਰੀ ਪਦ੍ਮਪ੍ਰਭਦੇਵ
ਜੈਸੇ ਸਮਰ੍ਥ ਮੁਨਿਵਰੋਂ ਪਰ ਗਹਰੀ ਛਾਪ ਜਮਾਈ ਹੈ, ਔਰ ਆਜ ਭੀ ਤਤ੍ਤ੍ਵਜ੍ਞਾਨ ਤਥਾ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਰਸਸੇ
ਭਰੇ ਹੁਏ ਵੇ ਮਧੁਰ ਕਲਸ਼ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਰਸਿਕੋਂਕੇ ਹਦਯਕੇ ਤਾਰਕੋ ਝਨਝਨਾ ਡਾਲਤੇ ਹੈਂ .
ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਕਵਿਕੇ ਰੂਪਮੇਂ ਸ਼੍ਰੀ ਅਮ੍ਰੁਤਚਨ੍ਦ੍ਰਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਕਾ ਸ੍ਥਾਨ ਅਦ੍ਵਿਤੀਯ ਹੈ .
ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰਮੇਂ ਭਗਵਾਨ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਨੇ ੨੭੫ ਗਾਥਾਓਂਕੀ ਰਚਨਾ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰੁਤਮੇਂ ਕੀ ਹੈ .
ਉਸਪਰ ਸ਼੍ਰੀ ਅਮ੍ਰੁਤਚਨ੍ਦ੍ਰਾਚਾਰ੍ਯਨੇ ਤਤ੍ਤ੍ਵਦੀਪਿਕਾ ਨਾਮਕ ਤਥਾ ਸ਼੍ਰੀ ਜਯਸੇਨਾਚਾਰ੍ਯਨੇ ਤਾਤ੍ਪਰ੍ਯਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿ ਨਾਮਕ
ਸਂਸ੍ਕ੍ਰੁਤ ਟੀਕਾਕੀ ਰਚਨਾ ਕੀ ਹੈ . ਸ਼੍ਰੀ ਪਾਂਡੇ ਹੇਮਰਾਜਜੀਨੇ ਤਤ੍ਤ੍ਵਦੀਪਿਕਾਕਾ ਭਾਵਾਰ੍ਥ ਹਿਨ੍ਦੀਮੇਂ ਲਿਖਾ
ਹੈ, ਜਿਸਕਾ ਨਾਮ ‘ਬਾਲਾਵਬੋਧਭਾਸ਼ਾਟੀਕਾ’ ਰਖਾ ਹੈ . ਵਿਕ੍ਰਮ ਸਂਵਤ੍ ੧੯੬੯ਮੇਂ ਸ਼੍ਰੀ
ਪਰਮਸ਼੍ਰੁਤਪ੍ਰਭਾਵਕ ਮਣ੍ਡਲ ਦ੍ਵਾਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹਿਨ੍ਦੀ ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰਮੇਂ ਮੂਲ ਗਾਥਾਯੇਂ, ਦੋਨੋਂ ਸਂਸ੍ਕ੍ਰੁਤ
ਟੀਕਾਯੇਂ, ਔਰ ਸ਼੍ਰੀ ਹੇਮਰਾਜਜੀਕ੍ਰੁਤ ਹਿਨ੍ਦੀ ਬਾਲਾਵਬੋਧਭਾਸ਼ਾਟੀਕਾ ਮੁਦ੍ਰਿਤ ਹੁਈ ਹੈ . ਅਬ ਇਸ
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਗੁਜਰਾਤੀ ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰਮੇਂ ਮੂਲ ਗਾਥਾਯੇਂ, ਉਨਕਾ ਗੁਜਰਾਤੀ ਪਦ੍ਯਾਨੁਵਾਦ, ਸਂਸ੍ਕ੍ਰੁਤ ਤਤ੍ਤ੍ਵਦੀਪਿਕਾ
ਟੀਕਾ ਔਰ ਉਨ ਗਾਥਾ ਵ ਟੀਕਾਕਾ ਅਕ੍ਸ਼ਰਸ਼ਃ ਗੁਜਰਾਤੀ ਅਨੁਵਾਦ ਪ੍ਰਗਟ ਕਿਯਾ ਗਯਾ ਹੈ . ਜਹਾਁ ਕੁਛ
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸ੍ਪਸ਼੍ਟੀਕਰਣ ਕਰਨੇਕੀ ਆਵਸ਼੍ਯਕਤਾ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁਈ ਹੈ ਵਹਾਁ ਕੋਸ਼੍ਠਕਮੇਂ ਅਥਵਾ ‘ਭਾਵਾਰ੍ਥ’ਮੇਂ ਯਾ
ਫੂ ਟਨੋਟਮੇਂ ਸ੍ਪਸ਼੍ਟਤਾ ਕੀ ਗਈ ਹੈ . ਉਸ ਸ੍ਪਸ਼੍ਟਤਾ ਕਰਨੇਮੇਂ ਬਹੁਤ ਸੀ ਜਗਹ ਸ਼੍ਰੀ ਜਯਸੇਨਾਚਾਰ੍ਯਕੀ
‘ਤਾਤ੍ਪਰ੍ਯਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿ’ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ ਉਪਯੋਗੀ ਹੁਈ ਹੈ ਔਰ ਕਹੀ ਕਹੀਂ ਸ਼੍ਰੀ ਹੇਮਰਾਜਜੀਕ੍ਰੁਤ
ਬਾਲਾਵਬੋਧਭਾਸ਼ਾਟੀਕਾਕਾ ਭੀ ਆਧਾਰ ਲਿਯਾ ਹੈ . ਸ਼੍ਰੀ ਪਰਮਸ਼੍ਰੁਤਪ੍ਰਭਾਵਕ ਮਣ੍ਡਲ ਦ੍ਵਾਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ
ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰਮੇਂ ਮੁਦ੍ਰਿਤ ਸਂਸ੍ਕ੍ਰੁਤ ਟੀਕਾਕੋ ਹਸ੍ਤਲਿਖਿਤ ਪ੍ਰਤਿਯੋਂਸੇ ਮਿਲਾਨ ਕਰਨੇ ਪਰ ਉਸਮੇਂ ਕਹੀਂ ਕਹੀਂ
ਜੋ ਅਲ੍ਪ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧਿਯਾਁ ਮਾਲੂਮ ਹੁਈ ਵੇ ਇਸਮੇਂ ਠੀਕ ਕਰ ਲੀ ਗਈ ਹੈਂ .
ਯਹ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਨੇਕਾ ਮਹਾਭਾਗ੍ਯ ਮੁਝੇ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੁਆ, ਜੋ ਕਿ ਮੇਰੇ ਲਿਯੇ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ ਹਰ੍ਸ਼ਕਾ
ਕਾਰਣ ਹੈ . ਪਰਮਪੂਜ੍ਯ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਮੂਰ੍ਤਿ ਸਦ੍ਗੁਰੁਦੇਵ ਸ਼੍ਰੀ ਕਾਨਜੀਸ੍ਵਾਮੀਕੇ ਆਸ਼੍ਰਯਮੇਂ ਇਸ ਗਹਨ
ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕਾ ਅਨੁਵਾਦ ਹੁਆ ਹੈ . ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਨੇਕੀ ਸਮ੍ਪੂਰ੍ਣ ਸ਼ਕ੍ਤਿ ਮੁਝੇ ਪੂਜ੍ਯਪਾਦ ਸਦ੍ਗੁਰੁਦੇਵਸੇ ਹੀ
ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੁਈ ਹੈ . ਪਰਮੋਪਕਾਰੀ ਸਦ੍ਗੁਰੁਦੇਵਕੇ ਪਵਿਤ੍ਰ ਜੀਵਨਕੇ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼ ਪਰਿਚਯਕੇ ਬਿਨਾ ਔਰ ਉਨਕੇ
ਆਧ੍ਯਾਤ੍ਮਿਕ ਉਪਦੇਸ਼ਕੇ ਬਿਨਾ ਇਸ ਪਾਮਰਕੋ ਜਿਨਵਾਣੀਕੇ ਪ੍ਰਤਿ ਲੇਸ਼ਮਾਤ੍ਰ ਭੀ ਭਕ੍ਤਿ ਯਾ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ
ਕਹਾਁਸੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਤੀ, ਭਗਵਾਨ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵ ਔਰ ਉਨਕੇ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੋਂਕੀ ਰਂਚਮਾਤ੍ਰ ਮਹਿਮਾ ਕਹਾਁਸੇ
[ ੧੬ ]