ਪੀਤਤਾਦਯੋ ਗੁਣਾਃ, ਯਥਾ ਚ ਸੁਵਰ੍ਣਂ ਕ੍ਰਮਪਰਿਣਾਮੇਨੇਯ੍ਰਤਿ ਤੇਨ ਕ੍ਰਮਪਰਿਣਾਮੇਨਾਰ੍ਯਮਾਣਾ ਵਾ ਅਰ੍ਥਾਃ ਕੁਣ੍ਡਲਾਦਯਃ ਪਰ੍ਯਾਯਾਃ . ਏਵਮਨ੍ਯਤ੍ਰਾਪਿ . ਯਥਾ ਚੈਤੇਸ਼ੁ ਸੁਵਰ੍ਣਪੀਤਤਾਦਿਗੁਣਕੁਣ੍ਡਲਾਦਿਪਰ੍ਯਾਯੇਸ਼ੁ ਪੀਤਤਾਦਿਗੁਣਕੁਣ੍ਡਲਾਦਿਪਰ੍ਯਾਯਾਣਾਂ ਸੁਵਰ੍ਣਾਦਪ੍ਰੁਥਗ੍ਭਾਵਾਤ੍ ਸੁਵਰ੍ਣਮੇਵਾਤ੍ਮਾ ਤਥਾ ਚ ਤੇਸ਼ੁ ਦ੍ਰਵ੍ਯਗੁਣਪਰ੍ਯਾਯੇਸ਼ੁ ਗੁਣਪਰ੍ਯਾਯਾਣਾਂ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਦਪ੍ਰੁਥਗ੍ਭਾਵਾਦ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯਮੇਵਾਤ੍ਮਾ ..੮੭.. ਏਵ ਸ੍ਵਭਾਵ ਇਤਿ . ਅਥ ਵਿਸ੍ਤਰਃ — ਅਨਨ੍ਤਜ੍ਞਾਨਸੁਖਾਦਿਗੁਣਾਨ੍ ਤਥੈਵਾਮੂਰ੍ਤਤ੍ਵਾਤੀਨ੍ਦ੍ਰਿਯਤ੍ਵਸਿਦ੍ਧਤ੍ਵਾਦਿਪਰ੍ਯਾਯਾਂਸ਼੍ਚ ਇਯਰ੍ਤਿ ਗਚ੍ਛਤਿ ਪਰਿਣਮਤ੍ਯਾਸ਼੍ਰਯਤਿ ਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਤਸ੍ਮਾਦਰ੍ਥੋ ਭਣ੍ਯਤੇ . ਕਿਮ੍ . ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯਮ੍ . ਤਚ੍ਛੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯਮਾਧਾਰਭੂਤਮਿਯ੍ਰਤਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਪਰਿਣਮਨ੍ਤ੍ਯਾਸ਼੍ਰਯਨ੍ਤਿ ਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਤਤੋਰ੍ਥਾ ਭਣ੍ਯਨ੍ਤੇ . ਕੇ ਤੇ . ਜ੍ਞਾਨਤ੍ਵਸਿਦ੍ਧਤ੍ਵਾਦਿਗੁਣਪਰ੍ਯਾਯਾਃ . ਜ੍ਞਾਨਤ੍ਵਸਿਦ੍ਧਤ੍ਵਾਦਿਗੁਣਪਰ੍ਯਾਯਾਣਾਮਾਤ੍ਮਾ ਸ੍ਵਭਾਵਃ ਕ ਇਤਿ ਪ੍ਰੁਸ਼੍ਟੇ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮ- ਕ੍ਰਮਪਰਿਣਾਮਸੇ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰਤੀ ਹੈਂ — ਪਹੁਁਚਤੀ ਹੈਂ ਅਥਵਾ (ਵੇ) ਸੁਵਰ੍ਣਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਕ੍ਰਮਪਰਿਣਾਮਸੇ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕੀ ਜਾਤੀ ਹੈਂ — ਪਹੁਁਚੀ ਜਾਤੀ ਹੈਂ ਇਸਲਿਯੇ ਕੁਣ੍ਡਲ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ‘ਅਰ੍ਥ’ ਹੈਂ; ਇਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ੧ਅਨ੍ਯਤ੍ਰ ਭੀ ਹੈ, (ਇਸ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਾਨ੍ਤਕੀ ਭਾਁਤਿ ਸਰ੍ਵ ਦ੍ਰਵ੍ਯ -ਗੁਣ -ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਮੇਂ ਭੀ ਸਮਝਨਾ ਚਾਹਿਯੇ) .

ਔਰ ਜੈਸੇ ਇਨ ਸੁਵਰ੍ਣ, ਪੀਲਾਪਨ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਗੁਣ ਔਰ ਕੁਣ੍ਡਲ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਮੇਂ (-ਇਨ ਤੀਨੋਂਮੇਂ, ਪੀਲਾਪਨ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਗੁਣੋਂਕਾ ਔਰ ਕੁਣ੍ਡਲ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕਾ) ਸੁਵਰ੍ਣਸੇ ਅਪ੍ਰੁਥਕ੍ਤ੍ਵ ਹੋਨੇਸੇ ਉਨਕਾ (-ਪੀਲਾਪਨ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਗੁਣੋਂਕਾ ਔਰ ਕੁਣ੍ਡਲ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕਾ) ਸੁਵਰ੍ਣ ਹੀ ਆਤ੍ਮਾ ਹੈ, ਉਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ਉਨ ਦ੍ਰਵ੍ਯ -ਗੁਣ -ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਮੇਂ ਗੁਣ -ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕਾ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸੇ ਅਪ੍ਰੁਥਕ੍ਤ੍ਵ ਹੋਨੇਸੇ ਉਨਕਾ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਹੀ ਆਤ੍ਮਾ ਹੈ (ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਹੀ ਗੁਣ ਔਰ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕਾ ਆਤ੍ਮਾ -ਸ੍ਵਰੂਪ -ਸਰ੍ਵਸ੍ਵ -ਸਤ੍ਯ ਹੈ) .

ਭਾਵਾਰ੍ਥ : — ੮੬ਵੀਂ ਗਾਥਾਮੇਂ ਕਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੋਂਕਾ ਸਮ੍ਯਕ੍ ਅਭ੍ਯਾਸ ਮੋਹਕ੍ਸ਼ਯਕਾ ਉਪਾਯ ਹੈ . ਯਹਾਁ ਸਂਕ੍ਸ਼ੇਪਮੇਂ ਯਹ ਬਤਾਯਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ ਜਿਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੋਂਮੇਂ ਪਦਾਰ੍ਥੋਂਕੀ ਵ੍ਯਵਸ੍ਥਾ ਕਿਸਪ੍ਰਕਾਰ ਕਹੀ ਗਈ ਹੈ . ਜਿਨੇਨ੍ਦ੍ਰਦੇਵਨੇ ਕਹਾ ਕਿ — ਅਰ੍ਥ (ਪਦਾਰ੍ਥ) ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਦ੍ਰਵ੍ਯ, ਗੁਣ ਔਰ ਪਰ੍ਯਾਯ . ਇਸਕੇ ਅਤਿਰਿਕ੍ਤ ਵਿਸ਼੍ਵਮੇਂ ਦੂਸਰਾ ਕੁਛ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਔਰ ਇਨ ਤੀਨੋਂਮੇਂ ਗੁਣ ਔਰ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕਾ ਆਤ੍ਮਾ (-ਉਸਕਾ ਸਰ੍ਵਸ੍ਵ) ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਹੀ ਹੈ . ਐਸਾ ਹੋਨੇਸੇ ਕਿਸੀ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ ਗੁਣ ਔਰ ਪਰ੍ਯਾਯ ਅਨ੍ਯ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ ਗੁਣ ਔਰ ਪਰ੍ਯਾਯਰੂਪ ਕਿਂਚਿਤ੍ ਮਾਤ੍ਰ ਨਹੀਂ ਹੋਤੇ, ਸਮਸ੍ਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਅਪਨੇ -ਅਪਨੇ ਗੁਣ ਔਰ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਮੇਂ ਰਹਤੇ ਹੈਂ . — ਐਸੀ ਪਦਾਰ੍ਥੋਂਕੀ ਸ੍ਥਿਤਿ ਮੋਹਕ੍ਸ਼ਯਕੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭੂਤ ਪਵਿਤ੍ਰ ਜਿਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੋਂਮੇਂ ਕਹੀ ਹੈ ..੮੭..

੧੫੦ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ[ ਭਗਵਾਨਸ਼੍ਰੀਕੁਂਦਕੁਂਦ-

੧ ਜੈਸੇ ਸੁਵਰ੍ਣ, ਪੀਲਾਪਨ ਆਦਿਕੋ ਔਰ ਕੁਣ੍ਡਲ ਆਦਿਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰਤਾ ਹੈ ਅਥਵਾ ਪੀਲਾਪਨ ਆਦਿ ਔਰ ਕੁਣ੍ਡਲ ਆਦਿਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਿਯਾ ਜਾਤਾ ਹੈ (ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਪੀਲਾਪਨ ਆਦਿ ਔਰ ਕੁਣ੍ਡਲ ਆਦਿਕ ਸੁਵਰ੍ਣਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰਤੇ
ਹੈਂ) ਇਸਲਿਯੇ ਸੁਵਰ੍ਣ ‘ਅਰ੍ਥ’ ਹੈ, ਵੈਸੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ‘ਅਰ੍ਥ’; ਜੈਸੇ ਪੀਲਾਪਨ ਆਦਿ ਆਸ਼੍ਰਯਭੂਤ ਸੁਵਰ੍ਣਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰਤਾ
ਹੈ ਅਥਵਾ ਆਸ਼੍ਰਯਭੂਤ ਸੁਵਰ੍ਣਦ੍ਵਾਰਾ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਿਯੇ ਜਾਤੇ ਹੈ (ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਆਸ਼੍ਰਯਭੂਤ ਸੁਵਰ੍ਣ ਪੀਲਾਪਨ ਆਦਿਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰਤਾ
ਹੈ) ਇਸਲਿਯੇ ਪੀਲਾਪਨ ਆਦਿ ‘ਅਰ੍ਥ’ ਹੈਂ, ਵੈਸੇ ਗੁਣ ‘ਅਰ੍ਥ’ ਹੈਂ; ਜੈਸੇ ਕੁਣ੍ਡਲ ਆਦਿ ਸੁਵਰ੍ਣਕੋ ਕ੍ਰਮਪਰਿਣਾਮਸੇ
ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰਤੇ ਹੈਂ ਅਥਵਾ ਸੁਵਰ੍ਣ ਦ੍ਵਾਰਾ ਕ੍ਰਮਪਰਿਣਾਮਸੇ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਿਯਾ ਜਾਤਾ ਹੈ (ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਸੁਵਰ੍ਣ ਕੁਣ੍ਡਲ ਆਦਿਕੋ
ਕ੍ਰਮਪਰਿਣਾਮਸੇ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰਤਾ ਹੈ) ਇਸਲਿਯੇ ਕੁਣ੍ਡਲ ਆਦਿ ‘ਅਰ੍ਥ’ ਹੈਂ, ਵੈਸੇ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ‘ਅਰ੍ਥ’ ਹੈਂ