ਪ੍ਰੁਥਕ੍ਤ੍ਵਵ੍ਰੁਤ੍ਤਸ੍ਵਲਕ੍ਸ਼ਣੈਰ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯਮਨ੍ਯਦਪਹਾਯ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਨੇਵ ਚ ਵਰ੍ਤਮਾਨੈਃ ਸਕਲਤ੍ਰਿਕਾਲਕਲਿਤਧ੍ਰੌਵ੍ਯਂ
ਦ੍ਰਵ੍ਯਮਾਕਾਸ਼ਂ ਧਰ੍ਮਮਧਰ੍ਮਂ ਕਾਲਂ ਪੁਦ੍ਗਲਮਾਤ੍ਮਾਨ੍ਤਰਂ ਚ ਨਿਸ਼੍ਚਿਨੋਮਿ . ਤਤੋ ਨਾਹਮਾਕਾਸ਼ਂ ਨ ਧਰ੍ਮੋ ਨਾਧਰ੍ਮੋ
ਨ ਚ ਕਾਲੋ ਨ ਪੁਦ੍ਗਲੋ ਨਾਤ੍ਮਾਨ੍ਤਰਂ ਚ ਭਵਾਮਿ; ਯਤੋਮੀਸ਼੍ਵੇਕਾਪਵਰਕਪ੍ਰਬੋਧਿਤਾਨੇਕ-
ਦੀਪਪ੍ਰਕਾਸ਼ੇਸ਼੍ਵਿਵ ਸਂਭੂਯਾਵਸ੍ਥਿਤੇਸ਼੍ਵਪਿ ਮਚ੍ਚੈਤਨ੍ਯਂ ਸ੍ਵਰੂਪਾਦਪ੍ਰਚ੍ਯੁਤਮੇਵ ਮਾਂ ਪ੍ਰੁਥਗਵਗਮਯਤਿ . ਏਵਮਸ੍ਯ
ਨਿਸ਼੍ਚਿਤਸ੍ਵਪਰਵਿਵੇਕਸ੍ਯਾਤ੍ਮਨੋ ਨ ਖਲੁ ਵਿਕਾਰਕਾਰਿਣੋ ਮੋਹਾਂਕੁ ਰਸ੍ਯ ਪ੍ਰਾਦੁਰ੍ਭੂਤਿਃ ਸ੍ਯਾਤ੍ ..੯੦..
ਅਪ੍ਪਣੋ ਆਤ੍ਮਨ ਇਤਿ . ਤਥਾਹਿ — ਯਦਿਦਂ ਮਮ ਚੈਤਨ੍ਯਂ ਸ੍ਵਪਰਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕਂ ਤੇਨਾਹਂ ਕਰ੍ਤਾ ਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧਜ੍ਞਾਨਦਰ੍ਸ਼ਨ-
ਸ੍ਵਭਾਵਂ ਸ੍ਵਕੀਯਮਾਤ੍ਮਾਨਂ ਜਾਨਾਮਿ, ਪਰਂ ਚ ਪੁਦ੍ਗਲਾਦਿਪਞ੍ਚਦ੍ਰਵ੍ਯਰੂਪਂ ਸ਼ੇਸ਼ਜੀਵਾਨ੍ਤਰਂ ਚ ਪਰਰੂਪੇਣ ਜਾਨਾਮਿ,
ਤਤਃ ਕਾਰਣਾਦੇਕਾਪਵਰਕ ਪ੍ਰਬੋਧਿਤਾਨੇਕਪ੍ਰਦੀਪਪ੍ਰਕਾਸ਼ੇਸ਼੍ਵਿਵ ਸਂਭੂਯਾਵਸ੍ਥਿਤੇਸ਼੍ਵਪਿ ਸਰ੍ਵਦ੍ਰਵ੍ਯੇਸ਼ੁ ਮਮ ਸਹਜਸ਼ੁਦ੍ਧ-
ਚਿਦਾਨਨ੍ਦੈਕਸ੍ਵਭਾਵਸ੍ਯ ਕੇਨਾਪਿ ਸਹ ਮੋਹੋ ਨਾਸ੍ਤੀਤ੍ਯਭਿਪ੍ਰਾਯਃ ..੯੦.. ਏਵਂ ਸ੍ਵਪਰਪਰਿਜ੍ਞਾਨਵਿਸ਼ਯੇ ਮੂਢਤ੍ਵ-
ਨਿਰਾਸਾਰ੍ਥਂ ਗਾਥਾਦ੍ਵਯੇਨ ਚਤੁਰ੍ਥਜ੍ਞਾਨਕਣ੍ਡਿਕਾ ਗਤਾ . ਇਤਿ ਪਞ੍ਚਵਿਂਸ਼ਤਿਗਾਥਾਭਿਰ੍ਜ੍ਞਾਨਕਣ੍ਡਿਕਾਚਤੁਸ਼੍ਟਯਾਭਿਧਾਨੋ
ਦ੍ਵਿਤੀਯੋਧਿਕਾਰਃ ਸਮਾਪ੍ਤਃ . ਅਥ ਨਿਰ੍ਦੋਸ਼ਿਪਰਮਾਤ੍ਮਪ੍ਰਣੀਤਪਦਾਰ੍ਥਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਨਮਨ੍ਤਰੇਣ ਸ਼੍ਰਮਣੋ ਨ ਭਵਤਿ,
ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ ]
ਜ੍ਞਾਨਤਤ੍ਤ੍ਵ -ਪ੍ਰਜ੍ਞਾਪਨ
੧੫੫
ਵਰ੍ਤਤੇ ਹੈਂ ਉਨਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ — ਆਕਾਸ਼, ਧਰ੍ਮ, ਅਧਰ੍ਮ, ਕਾਲ, ਪੁਦ੍ਗਲ ਔਰ ਅਨ੍ਯ ਆਤ੍ਮਾਕੋ ਸਕਲ
ਤ੍ਰਿਕਾਲਮੇਂ ਧ੍ਰੁਵਤ੍ਵ ਧਾਰਕ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ ਰੂਪਮੇਂ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤ ਕਰਤਾ ਹੂਁ (ਜੈਸੇ ਚੈਤਨ੍ਯ ਲਕ੍ਸ਼ਣਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਆਤ੍ਮਾਕੋ
ਧ੍ਰੁਵ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ ਰੂਪਮੇਂ ਜਾਨਾ, ਉਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ਅਵਗਾਹਹੇਤੁਤ੍ਵ, ਗਤਿਹੇਤੁਤ੍ਵ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਲਕ੍ਸ਼ਣੋਂਸੇ – ਜੋ ਕਿ ਸ੍ਵ-
ਲਕ੍ਸ਼੍ਯਭੂਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ ਅਤਿਰਿਕ੍ਤ ਅਨ੍ਯ ਦ੍ਰਵ੍ਯੋਂਮੇਂ ਨਹੀਂ ਪਾਯੇ ਜਾਤੇ ਉਨਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ — ਆਕਾਸ਼ ਧਰ੍ਮਾਸ੍ਤਿਕਾਯ
ਇਤ੍ਯਾਦਿਕੋ ਭਿਨ੍ਨ -ਭਿਨ੍ਨ ਧ੍ਰੁਵ ਦ੍ਰਵ੍ਯੋਂਕੇ ਰੂਪਮੇਂ ਜਾਨਤਾ ਹੂਁ) ਇਸਲਿਯੇ ਮੈਂ ਆਕਾਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੂਁ, ਮੈਂ ਧਰ੍ਮ
ਨਹੀਂ ਹੂਁ, ਅਧਰ੍ਮ ਨਹੀਂ ਹੂਁ, ਕਾਲ ਨਹੀਂ ਹੂਁ, ਪੁਦ੍ਗਲ ਨਹੀਂ ਹੂਁ, ਔਰ ਆਤ੍ਮਾਨ੍ਤਰ ਨਹੀਂ ਹੂਁ; ਕ੍ਯੋਂਕਿ —
ਮਕਾਨਕੇ ੧ਏਕ ਕਮਰੇਮੇਂ ਜਲਾਯੇ ਗਯੇ ਅਨੇਕ ਦੀਪਕੋਂਕੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ੋਂਕੀ ਭਾਁਤਿ ਯਹ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਇਕਟ੍ਠੇ ਹੋਕਰ
ਰਹਤੇ ਹੁਏ ਭੀ ਮੇਰਾ ਚੈਤਨ੍ਯ ਨਿਜਸ੍ਵਰੂਪਸੇ ਅਚ੍ਯੁਤ ਹੀ ਰਹਤਾ ਹੁਆ ਮੁਝੇ ਪ੍ਰੁਥਕ੍ ਬਤਲਾਤਾ ਹੈ .
ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਜਿਸਨੇ ਸ੍ਵ -ਪਰਕਾ ਵਿਵੇਕ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤ ਕਿਯਾ ਹੈ ਐਸੇ ਇਸ ਆਤ੍ਮਾਕੋ ਵਿਕਾਰਕਾਰੀ
ਮੋਹਾਂਕੁਰਕਾ ਪ੍ਰਾਦੁਰ੍ਭਾਵ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ .
ਭਾਵਾਰ੍ਥ : — ਸ੍ਵ -ਪਰਕੇ ਵਿਵੇਕਸੇ ਮੋਹਕਾ ਨਾਸ਼ ਕਿਯਾ ਜਾ ਸਕਤਾ ਹੈ . ਵਹ ਸ੍ਵ-
ਪਰਕਾ ਵਿਵੇਕ, ਜਿਨਾਗਮਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਸ੍ਵ -ਪਰਕੇ ਲਕ੍ਸ਼ਣੋਂਕੋ ਯਥਾਰ੍ਥਤਯਾ ਜਾਨਕਰ ਕਿਯਾ ਜਾ
ਸਕਤਾ ਹੈ ..੯੦..
੧. ਜੈਸੇ ਕਿਸੀ ਏਕ ਕਮਰੇਮੇਂ ਅਨੇਕ ਦੀਪਕ ਜਲਾਯੇ ਜਾਯੇਂ ਤੋ ਸ੍ਥੂਲਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿਸੇ ਦੇਖਨੇ ਪਰ ਉਨਕਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਏਕ ਦੂਸਰੇਮੇਂ
ਮਿਲਾ ਹੁਆ ਮਾਲੂਮ ਹੋਤਾ ਹੈ, ਕਿਨ੍ਤੁ ਸੂਕ੍ਸ਼੍ਮਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿਸੇ ਵਿਚਾਰਪੂਰ੍ਵਕ ਦੇਖਨੇ ਪਰ ਵੇ ਸਬ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਭਿਨ੍ਨ -ਭਿਨ੍ਨ ਹੀ ਹੈਂ;
(ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਉਨਮੇਂਸੇ ਏਕ ਦੀਪਕ ਬੁਝ ਜਾਨੇ ਪਰ ਉਸੀ ਦੀਪਕਕਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨਸ਼੍ਟ ਹੋਤਾ ਹੈ; ਅਨ੍ਯ ਦੀਪਕੋਂਕੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼
ਨਸ਼੍ਟ ਨਹੀਂ ਹੋਤੇ) ਉਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ਜੀਵਾਦਿਕ ਅਨੇਕ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਏਕ ਹੀ ਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰਮੇਂ ਰਹਤੇ ਹੈਂ ਫਿ ਰ ਭੀ ਸੂਕ੍ਸ਼੍ਮਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿਸੇ ਦੇਖਨੇ ਪਰ
ਵੇ ਸਬ ਭਿਨ੍ਨ -ਭਿਨ੍ਨ ਹੀ ਹੈਂ, ਏਕਮੇਕ ਨਹੀਂ ਹੋਤੇ .