ਸ ਖਲੁ ਨ ਨਾਮ ਸ਼੍ਰਮਣਃ . ਯਤਸ੍ਤਤੋਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਰੇਣੁਕਨਕਕਣਿਕਾਵਿਸ਼ੇਸ਼ਾਦ੍ਧੂਲਿਧਾਵਕਾਤ੍ਕਨਕਲਾਭ
ਇਵ ਨਿਰੁਪਰਾਗਾਤ੍ਮਤਤ੍ਤ੍ਵੋਪਲਮ੍ਭਲਕ੍ਸ਼ਣੋ ਧਰ੍ਮੋਪਲਮ੍ਭੋ ਨ ਸਂਭੂਤਿਮਨੁਭਵਤਿ ..੯੧..
ਅਥ ‘ਉਵਸਂਪਯਾਮਿ ਸਮ੍ਮਂ ਜਤ੍ਤੋ ਣਿਵ੍ਵਾਣਸਂਪਤ੍ਤੀ’ ਇਤਿ ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਯ ‘ਚਾਰਿਤ੍ਤਂ ਖਲੁ ਧਮ੍ਮੋ
ਧਮ੍ਮੋ ਜੋ ਸੋ ਸਮੋ ਤ੍ਤਿ ਣਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ’ ਇਤਿ ਸਾਮ੍ਯਸ੍ਯ ਧਰ੍ਮਤ੍ਵਂ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤ੍ਯ ‘ਪਰਿਣਮਦਿ ਜੇਣ ਦਵ੍ਵਂ
ਤਕ੍ਕਾਲਂ ਤਮ੍ਮਯਂ ਤਿ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਂ, ਤਮ੍ਹਾ ਧਮ੍ਮਪਰਿਣਦੋ ਆਦਾ ਧਮ੍ਮੋ ਮੁਣੇਯਵ੍ਵੋ’ ਇਤਿ ਯਦਾਤ੍ਮਨੋ
ਹਿ ਸ੍ਫੁ ਟਂ ਣ ਸੋ ਸਮਣੋ ਨਿਜਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਰੁਚਿਰੂਪਨਿਸ਼੍ਚਯਸਮ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਪੂਰ੍ਵਕਪਰਮਸਾਮਾਯਿਕਸਂਯਮਲਕ੍ਸ਼ਣਸ਼੍ਰਾਮਣ੍ਯਾ-
ਭਾਵਾਤ੍ਸ ਸ਼੍ਰਮਣੋ ਨ ਭਵਤਿ . ਇਤ੍ਥਂਭੂਤਭਾਵਸ਼੍ਰਾਮਣ੍ਯਾਭਾਵਾਤ੍ ਤਤ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਣ ਸਂਭਵਦਿ ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਪੂਰ੍ਵੋਕ੍ਤਦ੍ਰਵ੍ਯ-
ਸ਼੍ਰਮਣਾਤ੍ਸਕਾਸ਼ਾਨ੍ਨਿਰੁਪਰਾਗਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਾਨੁਭੂਤਿਲਕ੍ਸ਼ਣਧਰ੍ਮੋਪਿ ਨ ਸਂਭਵਤੀਤਿ ਸੂਤ੍ਰਾਰ੍ਥਃ ..੯੧.. ਅਥ ‘ਉਵ-
ਸਂਪਯਾਮਿ ਸਮ੍ਮਂ’ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਨਮਸ੍ਕਾਰਗਾਥਾਯਾਂ ਯਤ੍ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਤਂ, ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ‘ਚਾਰਿਤ੍ਤਂ ਖਲੁ ਧਮ੍ਮੋ’ ਇਤ੍ਯਾਦਿਸੂਤ੍ਰੇਣ
ਚਾਰਿਤ੍ਰਸ੍ਯ ਧਰ੍ਮਤ੍ਵਂ ਵ੍ਯਵਸ੍ਥਾਪਿਤਮ੍ . ਅਥ ‘ਪਰਿਣਮਦਿ ਜੇਣ ਦਵ੍ਵਂ’ ਇਤ੍ਯਾਦਿਸੂਤ੍ਰੇਣਾਤ੍ਮਨੋ ਧਰ੍ਮਤ੍ਵਂ ਭਣਿਤ-
ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ ]
ਜ੍ਞਾਨਤਤ੍ਤ੍ਵ -ਪ੍ਰਜ੍ਞਾਪਨ
੧੫੭
ਰੇਤੀ ਔਰ ਸ੍ਵਰ੍ਣਕਣੋਂਕਾ ਅਨ੍ਤਰ ਜ੍ਞਾਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਸੇ ਧੂਲਧੋਯੇਕੋ – ਉਸਮੇਂਸੇ ਸ੍ਵਰ੍ਣਲਾਭ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ,
ਇਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ਉਸਮੇਂਸੇ (-ਸ਼੍ਰਮਣਾਭਾਸਮੇਂਸੇ) ੧ਨਿਰੁਪਰਾਗ ਆਤ੍ਮਤਤ੍ਤ੍ਵਕੀ ਉਪਲਬ੍ਧਿ (ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿ) ਲਕ੍ਸ਼ਣਵਾਲੇ
ਧਰ੍ਮਲਾਭਕਾ ਉਦ੍ਭਵ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ .
ਭਾਵਾਰ੍ਥ : — ਜੋ ਜੀਵ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮੁਨਿਤ੍ਵਕਾ ਪਾਲਨ ਕਰਤਾ ਹੁਆ ਭੀ ਸ੍ਵ -ਪਰਕੇ ਭੇਦ ਸਹਿਤ
ਪਦਾਰ੍ਥੋਂਕੀ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਨਹੀਂ ਕਰਤਾ, ਵਹ ਨਿਸ਼੍ਚਯ ਸਮ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਪੂਰ੍ਵਕ ਪਰਮਸਾਮਾਯਿਕਸਂਯਮਰੂਪ ਮੁਨਿਤ੍ਵਕੇ
ਅਭਾਵਕੇ ਕਾਰਣ ਮੁਨਿ ਨਹੀਂ ਹੈ; ਇਸਲਿਯੇ ਜੈਸੇ ਜਿਸੇ ਰੇਤੀ ਔਰ ਸ੍ਵਰ੍ਣਕਣਕਾ ਵਿਵੇਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਐਸੇ
ਧੂਲਕੋ ਧੋਨੇਵਾਲੇਕੋ, ਚਾਹੇ ਜਿਤਨਾ ਪਰਿਸ਼੍ਰਮ ਕਰਨੇ ਪਰ ਭੀ, ਸ੍ਵਰ੍ਣਕੀ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿ ਨਹੀਂ ਹੋਤੀ, ਉਸੀਪ੍ਰਕਾਰ
ਜਿਸੇ ਸ੍ਵ ਔਰ ਪਰਕਾ ਵਿਵੇਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਐਸੇ ਉਸ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮੁਨਿਕੋ, ਚਾਹੇ ਜਿਤਨੀ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮੁਨਿਤ੍ਵਕੀ
ਕ੍ਰਿਯਾਓਂਕਾ ਕਸ਼੍ਟ ਉਠਾਨੇ ਪਰ ਭੀ, ਧਰ੍ਮਕੀ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿ ਨਹੀਂ ਹੋਤੀ ..੯੧..
੨‘ਉਵਸਂਪਯਾਮਿ ਸਮ੍ਮਂ ਜਤ੍ਤੋ ਣਿਵ੍ਵਾਣਸਂਪਤ੍ਤੀ’ ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ (ਪਾਁਚਵੀਂ ਗਾਥਾਮੇਂ) ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾ ਕਰਕੇ,
੩‘ਚਾਰਿਤ੍ਤਂ ਖਲੁ ਧਮ੍ਮੋ ਧਮ੍ਮੋ ਜੋ ਸੋ ਸਮੋ ਤ੍ਤਿ ਣਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ’ ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ (੭ਵੀਂ ਗਾਥਾਮੇਂ) ਸਾਮ੍ਯਕਾ
ਧਰ੍ਮਤ੍ਵ (ਸਾਮ੍ਯ ਹੀ ਧਰ੍ਮ ਹੈ) ਨਿਸ਼੍ਚਿਤ ਕਰਕੇ ੪‘ਪਰਿਣਮਦਿ ਜੇਣ ਦਵ੍ਵਂ ਤਕ੍ਕਾਲਂ ਤਮ੍ਮਯਂ ਤਿ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਂ,
ਤਮ੍ਹਾ ਧਮ੍ਮਪਰਿਣਦੋ ਆਦਾ ਧਮ੍ਮੋ ਮੁਣੇਯਵ੍ਵੋ’ ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ (੮ਵੀਂ ਗਾਥਾਮੇਂ) ਜੋ ਆਤ੍ਮਾਕਾ ਧਰ੍ਮਤ੍ਵ
੧. ਨਿਰੁਪਰਾਗ = ਉਪਰਾਗ (-ਮਲਿਨਤਾ, ਵਿਕਾਰ) ਰਹਿਤ .
੨. ਅਰ੍ਥ – ਮੈਂ ਸਾਮ੍ਯਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰਤਾ ਹੂਁ, ਜਿਸਸੇ ਨਿਰ੍ਵਾਣਕੀ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿ ਹੋਤੀ ਹੈ .
੩. ਅਰ੍ਥ – ਚਾਰਿਤ੍ਰ ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਧਰ੍ਮ ਹੈ ਜੋ ਧਰ੍ਮ ਹੈ ਵਹ ਸਾਮ੍ਯ ਹੈ ਐਸਾ (ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੋਂਮੇਂ) ਕਹਾ ਹੈ .
੪. ਅਰ੍ਥ – ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਜਿਸ ਕਾਲਮੇਂ ਜਿਸ ਭਾਵਰੂਪ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਤਾ ਹੈ ਉਸ ਕਾਲਮੇਂ ਉਸ -ਮਯ ਹੈ ਐਸਾ (ਜਿਨੇਨ੍ਦ੍ਰਦੇਵਨੇ)
ਕਹਾ ਹੈ; ਇਸਲਿਯੇ ਧਰ੍ਮਪਰਿਣਤ ਆਤ੍ਮਾਕੋ ਧਰ੍ਮ ਜਾਨਨਾ ਚਾਹਿਯੇ .