ਯੇ ਖਲੁ ਜੀਵਪੁਦ੍ਗਲਾਤ੍ਮਕਮਸਮਾਨਜਾਤੀਯਦ੍ਰਵ੍ਯਪਰ੍ਯਾਯਂ ਸਕਲਾਵਿਦ੍ਯਾਨਾਮੇਕਮੂਲਮੁਪਗਤਾ ਯਥੋਦਿਤਾਤ੍ਮਸ੍ਵਭਾਵਸਂਭਾਵਨਕ੍ਲੀਬਾਃ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਨੇਵਾਸ਼ਕ੍ਤਿਮੁਪਵ੍ਰਜਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਖਲੂਚ੍ਛਲਿਤਨਿਰਰ੍ਗਲੈਕਾਨ੍ਤ- ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਯੋ ਮਨੁਸ਼੍ਯ ਏਵਾਹਮੇਸ਼ ਮਮੈਵੈਤਨ੍ਮਨੁਸ਼੍ਯਸ਼ਰੀਰਮਿਤ੍ਯਹਂਕਾਰਮਮਕਾਰਾਭ੍ਯਾਂ ਵਿਪ੍ਰਲਭ੍ਯਮਾਨਾ ਅਵਿਚਲਿਤ- ਚੇਤਨਾਵਿਲਾਸਮਾਤ੍ਰਾਦਾਤ੍ਮਵ੍ਯਵਹਾਰਾਤ੍ ਪ੍ਰਚ੍ਯੁਤ੍ਯ ਕ੍ਰੋਡੀਕ੍ਰੁਤਸਮਸ੍ਤਕ੍ਰਿਯਾਕੁਟੁਮ੍ਬਕਂ ਮਨੁਸ਼੍ਯਵ੍ਯਵਹਾਰਮਾਸ਼੍ਰਿਤ੍ਯ ਰਜ੍ਯਨ੍ਤੋ ਦ੍ਵਿਸ਼ਨ੍ਤਸ਼੍ਚ ਪਰਦ੍ਰਵ੍ਯੇਣ ਕਰ੍ਮਣਾ ਸਂਗਤਤ੍ਵਾਤ੍ਪਰਸਮਯਾ ਜਾਯਨ੍ਤੇ .
ਯੇ ਤੁ ਪੁਨਰਸਂਕੀਰ੍ਣ -ਦ੍ਰਵ੍ਯਗੁਣਪਰ੍ਯਾਯਸੁਸ੍ਥਿਤਂ ਭਗਵਨ੍ਤਮਾਤ੍ਮਨਃ ਸ੍ਵਭਾਵਂ ਸਕਲਵਿਦ੍ਯਾਨਾਮੇਕਮੂਲਮੁਪਗਮ੍ਯ ਯਥੋਦਿਤਾਤ੍ਮਸ੍ਵਭਾਵਸਂਭਾਵਨਸਮਰ੍ਥਤਯਾ ਪਰ੍ਯਾਯਮਾਤ੍ਰਾਸ਼ਕ੍ਤਿ- ਦ੍ਰਵ੍ਯਗੁਣਪਰ੍ਯਾਯਪਰਿਜ੍ਞਾਨਮੂਢਾ ਅਥਵਾ ਨਾਰਕਾਦਿਪਰ੍ਯਾਯਰੂਪੋ ਨ ਭਵਾਮ੍ਯਹਮਿਤਿ ਭੇਦਵਿਜ੍ਞਾਨਮੂਢਾਸ਼੍ਚ ਪਰਸਮਯਾ ਮਿਥ੍ਯਾਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਯੋ ਭਵਨ੍ਤੀਤਿ . ਤਸ੍ਮਾਦਿਯਂ ਪਾਰਮੇਸ਼੍ਵਰੀ ਦ੍ਰਵ੍ਯਗੁਣਪਰ੍ਯਾਯਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾ ਸਮੀਚੀਨਾ ਭਦ੍ਰਾ ਭਵਤੀਤ੍ਯਭਿ- ਪ੍ਰਾਯਃ ..੯੩.. ਅਥ ਪ੍ਰਸਂਗਾਯਾਤਾਂ ਪਰਸਮਯਸ੍ਵਸਮਯਵ੍ਯਵਸ੍ਥਾਂ ਕਥਯਤਿ — ਜੇ ਪਜ੍ਜਏਸੁ ਣਿਰਦਾ ਜੀਵਾ ਯੇ ਪਰ੍ਯਾਯੇਸ਼ੁ
ਟੀਕਾ : — ਜੋ ਜੀਵ ਪੁਦ੍ਗਲਾਤ੍ਮਕ ਅਸਮਾਨਜਾਤੀਯ ਦ੍ਰਵ੍ਯਪਰ੍ਯਾਯਕਾ — ਜੋ ਕਿ ਸਕਲ ਅਵਿਦ੍ਯਾਓਂਕਾ ਏਕ ਮੂਲ ਹੈ ਉਸਕਾ — ਆਸ਼੍ਰਯ ਕਰਤੇ ਹੁਏ ੧ਯਥੋਕ੍ਤ ਆਤ੍ਮਸ੍ਵਭਾਵਕੀ ੨ਸਂਭਾਵਨਾ ਕਰਨੇਮੇਂ ਨਪੁਂਸਕ ਹੋਨੇਸੇ ਉਸੀਮੇਂ ਬਲ ਧਾਰਣ ਕਰਤੇ ਹੈਂ (ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਉਨ ਅਸਮਾਨਜਾਤੀਯ ਦ੍ਰਵ੍ਯ -ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕੇ ਪ੍ਰਤਿ ਹੀ ਬਲਵਾਨ ਹੈਂ ), ਵੇ — ਜਿਨਕੀ ੩ਨਿਰਰ੍ਗਲ ਏਕਾਨ੍ਤਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ ਉਛਲਤੀ ਹੈ ਐਸੇ — ‘ਯਹ ਮੈਂ ਮਨੁਸ਼੍ਯ ਹੀ ਹੂਁ, ਮੇਰਾ ਹੀ ਯਹ ਮਨੁਸ਼੍ਯ ਸ਼ਰੀਰ ਹੈ’ ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਅਹਂਕਾਰ -ਮਮਕਾਰਸੇ ਠਗਾਯੇ ਜਾਤੇ ਹੁਯੇ, ਅਵਿਚਲਿਤਚੇਤਨਾਵਿਲਾਸਮਾਤ੍ਰ ੪ਆਤ੍ਮਵ੍ਯਵਹਾਰਸੇ ਚ੍ਯੁਤ ਹੋਕਰ, ਜਿਸਮੇਂ ਸਮਸ੍ਤ ਕ੍ਰਿਯਾਕਲਾਪਕੋ ਛਾਤੀਸੇ ਲਗਾਯਾ ਜਾਤਾ ਹੈ ਐਸੇ ੫ਮਨੁਸ਼੍ਯਵ੍ਯਵਹਾਰਕਾ ਆਸ਼੍ਰਯ ਕਰਕੇ ਰਾਗੀ -ਦ੍ਵੇਸ਼ੀ ਹੋਤੇ ਹੁਏ ਪਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਰੂਪ ਕਰ੍ਮਕੇ ਸਾਥ ਸਂਗਤਤਾਕੇ ਕਾਰਣ (-ਪਰਦ੍ਰਵ੍ਯਰੂਪ ਕਰ੍ਮਕੇ ਸਾਥ ਯੁਕ੍ਤ ਹੋ ਜਾਨੇਸੇ) ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ੬ਪਰਸਮਯ ਹੋਤੇ ਹੈਂ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਪਰਸਮਯਰੂਪ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਤੇ ਹੈਂ .
ਔਰ ਜੋ ੭ਅਸਂਕੀਰ੍ਣ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਗੁਣ -ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਸੇ ਸੁਸ੍ਥਿਤ ਭਗਵਾਨ ਆਤ੍ਮਾਕੇ ਸ੍ਵਭਾਵਕਾ — ਜੋ ਕਿ ਸਕਲ ਵਿਦ੍ਯਾਓਂਕਾ ਏਕ ਮੂਲ ਹੈ ਉਸਕਾ — ਆਸ਼੍ਰਯ ਕਰਕੇ ਯਥੋਕ੍ਤ ਆਤ੍ਮਸ੍ਵਭਾਵਕੀ ਸਂਭਾਵਨਾਮੇਂ ਸਮਰ੍ਥ ਹੋਨੇਸੇ ਪਰ੍ਯਾਯਮਾਤ੍ਰ ਪ੍ਰਤਿਕੇ ਬਲਕੋ ਦੂਰ ਕਰਕੇ ਆਤ੍ਮਾਕੇ ਸ੍ਵਭਾਵਮੇਂ ਹੀ ਸ੍ਥਿਤਿ ਕਰਤੇ
੧੬੮ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ[ ਭਗਵਾਨਸ਼੍ਰੀਕੁਂਦਕੁਂਦ-
੧. ਯਥੋਕ੍ਤ = ਪੂਰ੍ਵ ਗਾਥਾਮੇਂ ਕਹਾ ਜੈਸਾ . ੨. ਸਂਭਾਵਨਾ = ਸਂਚੇਤਨ; ਅਨੁਭਵ; ਮਾਨ੍ਯਤਾ; ਆਦਰ .
੩. ਨਿਰਰ੍ਗਲ = ਅਂਕੁਸ਼ ਬਿਨਾ ਕੀ; ਬੇਹਦ (ਜੋ ਮਨੁਸ਼੍ਯਾਦਿ ਪਰ੍ਯਾਯਮੇਂ ਲੀਨ ਹੈਂ, ਵੇ ਬੇਹਦ ਏਕਾਂਤਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿਰੂਪ ਹੈ .)
੪. ਆਤ੍ਮਵ੍ਯਵਹਾਰ = ਆਤ੍ਮਾਰੂਪ ਵਰ੍ਤਨ, ਆਤ੍ਮਾਰੂਪ ਕਾਰ੍ਯ, ਆਤ੍ਮਾਰੂਪ ਵ੍ਯਾਪਾਰ .
੫. ਮਨੁਸ਼੍ਯਵ੍ਯਵਹਾਰ = ਮਨੁਸ਼੍ਯਰੂਪ ਵਰ੍ਤਨ (ਮੈਂ ਮਨੁਸ਼੍ਯ ਹੀ ਹੂਁ . ਐਸੀ ਮਾਨ੍ਯਤਾਪੂਰ੍ਵਕ ਵਰ੍ਤਨ) .
੬. ਜੋ ਜੀਵ ਪਰਕੇ ਸਾਥ ਏਕਤ੍ਵਕੀ ਮਾਨ੍ਯਤਾਪੂਰ੍ਵਕ ਯੁਕ੍ਤ ਹੋਤਾ ਹੈ, ਉਸੇ ਪਰਸਮਯ ਕਹਤੇ ਹੈਂ .
੭. ਅਸਂਕੀਰ੍ਣ = ਏਕਮੇਕ ਨਹੀਂ ਐਸੇ; ਸ੍ਪਸ਼੍ਟਤਯਾ ਭਿਨ੍ਨ [ਭਗਵਾਨ ਆਤ੍ਮਸ੍ਵਭਾਵ ਸ੍ਪਸ਼੍ਟ ਭਿਨ੍ਨ -ਪਰਕੇ ਸਾਥ ਏਕਮੇਕ