ਸਰ੍ਵੇਸ਼ਾਮੇਵ ਭਾਵਾਨਾਮਸਂਹਰਣਿਰੇਵ ਭਵੇਤ੍; ਸਦੁਚ੍ਛੇਦੇ ਵਾ ਸਂਵਿਦਾਦੀਨਾਮਪ੍ਯੁਚ੍ਛੇਦਃ ਸ੍ਯਾਤ੍ . ਤਥਾ ਕੇਵਲਾਂ ਸ੍ਥਿਤਿਮੁਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤ੍ਯਾ ਮ੍ਰੁਤ੍ਤਿਕਾਯਾ ਵ੍ਯਤਿਰੇਕਾਕ੍ਰਾਨ੍ਤਸ੍ਥਿਤ੍ਯਨ੍ਵਯਾਭਾਵਾਦਸ੍ਥਾਨਿਰੇਵ ਭਵੇਤ੍, ਕ੍ਸ਼ਣਿਕ- ਨਿਤ੍ਯਤ੍ਵਮੇਵ ਵਾ . ਤਤ੍ਰ ਮ੍ਰੁਤ੍ਤਿਕਾਯਾ ਅਸ੍ਥਾਨੌ ਸਰ੍ਵੇਸ਼ਾਮੇਵ ਭਾਵਾਨਾਮਸ੍ਥਾਨਿਰੇਵ ਭਵੇਤ੍; ਕ੍ਸ਼ਣਿਕਨਿਤ੍ਯਤ੍ਵੇ ਵਾ ਚਿਤ੍ਤਕ੍ਸ਼ਣਾਨਾਮਪਿ ਨਿਤ੍ਯਤ੍ਵਂ ਸ੍ਯਾਤ੍ . ਤਤ ਉਤ੍ਤਰੋਤ੍ਤਰਵ੍ਯਤਿਰੇਕਾਣਾਂ ਸਰ੍ਗੇਣ ਪੂਰ੍ਵਪੂਰ੍ਵਵ੍ਯਤਿਰੇਕਾਣਾਂ ਸਂਹਾਰੇਣਾਨ੍ਵਯਸ੍ਯਾਵਸ੍ਥਾਨੇਨਾਵਿਨਾਭੂਤਮੁਦ੍ਯੋਤਮਾਨਨਿਰ੍ਵਿਘ੍ਨਤ੍ਰੈਲਕ੍ਸ਼ਣ੍ਯਲਾਂਛਨਂ ਦ੍ਰਵ੍ਯ- ਮਵਸ਼੍ਯਮਨੁਮਨ੍ਤਵ੍ਯਮ੍ ..੧੦੦.. ਮ੍ਰੁਤ੍ਪਿਣ੍ਡਾਭਾਵਸ੍ਯ ਇਵ . ਉਪ੍ਪਾਦੋ ਵਿ ਯ ਭਂਗੋ ਣ ਵਿਣਾ ਦਵ੍ਵੇਣ ਅਤ੍ਥੇਣ ਪਰਮਾਤ੍ਮਰੁਚਿਰੂਪਸਮ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵ- ਸ੍ਯੋਤ੍ਪਾਦਸ੍ਤਦ੍ਵਿਪਰੀਤਮਿਥ੍ਯਾਤ੍ਵਸ੍ਯ ਭਙ੍ਗੋ ਵਾ ਨਾਸ੍ਤਿ . ਕਂ ਵਿਨਾ . ਤਦੁਭਯਾਧਾਰਭੂਤਪਰਮਾਤ੍ਮਰੂਪਦ੍ਰਵ੍ਯਪਦਾਰ੍ਥਂ ਵਿਨਾ . ਕਸ੍ਮਾਤ੍ . ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਭਾਵੇ ਵ੍ਯਯੋਤ੍ਪਾਦਾਭਾਵਾਨ੍ਮ੍ਰੁਤ੍ਤਿਕਾਦ੍ਰਵ੍ਯਾਭਾਵੇ ਘਟੋਤ੍ਪਾਦਮ੍ਰੁਤ੍ਪਿਣ੍ਡਭਙ੍ਗਾਭਾਵਵਦਿਤਿ . ਯਥਾ ਸਮ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਮਿਥ੍ਯਾਤ੍ਵਪਰ੍ਯਾਯਦ੍ਵਯੇ ਪਰਸ੍ਪਰਸਾਪੇਕ੍ਸ਼ਮੁਤ੍ਪਾਦਾਦਿਤ੍ਰਯਂ ਦਰ੍ਸ਼ਿਤਂ ਤਥਾ ਸਰ੍ਵਦ੍ਰਵ੍ਯਪਰ੍ਯਾਯੇਸ਼ੁ ਦ੍ਰਸ਼੍ਟਵ੍ਯ- ਹੀ ਨ ਹੋਗਾ, (ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਜੈਸੇ ਮ੍ਰੁਤ੍ਤਿਕਾਪਿਣ੍ਡਕਾ ਸਂਹਾਰ ਨਹੀਂ ਹੋਗਾ ਉਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ਵਿਸ਼੍ਵਕੇ ਕਿਸੀ ਭੀ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮੇਂ ਕਿਸੀ ਭਾਵਕਾ ਸਂਹਾਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋਗਾ, – ਯਹ ਦੋਸ਼ ਆਯਗਾ); ਅਥਵਾ (੨) ਯਦਿ ਸਤ੍ਕਾ ਉਚ੍ਛੇਦ ਹੋਗਾ ਤੋ ਚੈਤਨ੍ਯ ਇਤ੍ਯਾਦਿਕਾ ਭੀ ਉਚ੍ਛੇਦ ਹੋ ਜਾਯਗਾ, (ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਸਮਸ੍ਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯੋਂਕਾ ਸਮ੍ਪੂਰ੍ਣ ਵਿਨਾਸ਼ ਹੋ ਜਾਯਗਾ – ਯਹ ਦੋਸ਼ ਆਯਗਾ .)
ਔਰ ੧ਕੇਵਲ ਸ੍ਥਿਤਿ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰਨੇਕੋ ਜਾਨੇਵਾਲੀ ਮ੍ਰੁਤ੍ਤਿਕਾਕੀ, ਵ੍ਯਤਿਰੇਕੋਂ ਸਹਿਤ ਸ੍ਥਿਤਿਕਾ — ਅਨ੍ਵਯਕਾ — ਉਸਸੇ ਅਭਾਵ ਹੋਨੇਸੇ, ਸ੍ਥਿਤਿ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋਗੀ; ਅਥਵਾ ਤੋ ਕ੍ਸ਼ਣਿਕਕੋ ਹੀ ਨਿਤ੍ਯਤ੍ਵ ਆ ਜਾਯਗਾ . ਵਹਾਁ (੧) ਯਦਿ ਮ੍ਰੁਤ੍ਤਿਕਾਕੀ ਸ੍ਥਿਤਿ ਨ ਹੋ ਤੋ ਸਮਸ੍ਤ ਹੀ ਭਾਵੋਂਕੀ ਸ੍ਥਿਤਿ ਨਹੀਂ ਹੋਗੀ, (ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਯਦਿ ਮਿਟ੍ਟੀ ਧ੍ਰੁਵ ਨ ਰਹੇ ਤੋ ਮਿਟ੍ਟੀਕੀ ਹੀ ਭਾਁਤਿ ਵਿਸ਼੍ਵਕਾ ਕੋਈ ਭੀ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਧ੍ਰੁਵ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗਾ, – ਟਿਕੇਗਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਯਹ ਦੋਸ਼ ਆਯਗਾ .) ਅਥਵਾ (੨) ਯਦਿ ਕ੍ਸ਼ਣਿਕਕਾ ਨਿਤ੍ਯਤ੍ਵ ਹੋ ਤੋ ਚਿਤ੍ਤਕੇ ਕ੍ਸ਼ਣਿਕ -ਭਾਵੋਂਕਾ ਭੀ ਨਿਤ੍ਯਤ੍ਵ ਹੋਗਾ; (ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਮਨਕਾ ਪ੍ਰਤ੍ਯੇਕ ਵਿਕਲ੍ਪ ਭੀ ਤ੍ਰੈਕਾਲਿਕ ਧ੍ਰੁਵ ਹੋ ਜਾਯ, – ਯਹ ਦੋਸ਼ ਆਯਗਾ .)
ਇਸਲਿਯੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੋ ੨ਉਤ੍ਤਰ ਉਤ੍ਤਰ ਵ੍ਯਤਿਰੇਕੋਂਕੇ ਸਰ੍ਗਕੇ ਸਾਥ, ਪੂਰ੍ਵ ਪੂਰ੍ਵਕੇ ਵ੍ਯਤਿਰੇਕੋਂਕੇ ਸਂਹਾਰਕੇ ਸਾਥ ਔਰ ਅਨ੍ਵਯਕੇ ਅਵਸ੍ਥਾਨ (ਧ੍ਰੌਵ੍ਯ)ਕੇ ਸਾਥ ਅਵਿਨਾਭਾਵਵਾਲਾ, ਜਿਸਕੋ ਨਿਰ੍ਵਿਘ੍ਨ (ਅਬਾਧਿਤ) ਤ੍ਰਿਲਕ੍ਸ਼ਣਤਾਰੂਪ ੨ਲਾਂਛਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮਾਨ ਹੈ ਐਸਾ ਅਵਸ਼੍ਯ ਸਮ੍ਮਤ ਕਰਨਾ ..੧੦੦..
੧੯੨ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ[ ਭਗਵਾਨਸ਼੍ਰੀਕੁਂਦਕੁਂਦ-
੧. ਕੇਵਲ ਸ੍ਥਿਤਿ = (ਉਤ੍ਪਾਦ ਔਰ ਵ੍ਯਯ ਰਹਿਤ) ਅਕੇਲਾ ਧ੍ਰੁਵਪਨਾ, ਕੇਵਲ ਸ੍ਥਿਤਿਪਨਾ; ਅਕੇਲਾ ਅਵਸ੍ਥਾਨ .
[ਅਨ੍ਵਯ ਵ੍ਯਤਿਰੇਕੋਂ ਸਹਿਤ ਹੀ ਹੋਤਾ ਹੈ, ਇਸਲਿਯੇ ਧ੍ਰੌਵ੍ਯ ਉਤ੍ਪਾਦ -ਵ੍ਯਯਸਹਿਤ ਹੀ ਹੋਗਾ, ਅਕੇਲਾ ਨਹੀਂ ਹੋ
ਸਕਤਾ . ਜੈਸੇ ਉਤ੍ਪਾਦ (ਯਾ ਵ੍ਯਯ) ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਅਂਸ਼ ਹੈ – ਸਮਗ੍ਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਨਹੀਂ, ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਧ੍ਰੌਵ੍ਯ ਭੀ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਅਂਸ਼
ਹੈ; – ਸਮਗ੍ਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਨਹੀਂ . ]
੨. ਉਤ੍ਤਰ ਉਤ੍ਤਰ = ਬਾਦ ਬਾਦਕੇ .
੩. ਲਾਂਛਨ = ਚਿਹ੍ਨ .