ਸ੍ਕਨ੍ਧਮੂਲਸ਼ਾਖਾਭਿਰਾਲਮ੍ਬਿਤ ਏਵ ਪ੍ਰਤਿਭਾਤਿ, ਤਥਾ ਸਮੁਦਾਯਿ ਦ੍ਰਵ੍ਯਂ ਪਰ੍ਯਾਯਸਮੁਦਾਯਾਤ੍ਮਕਂ
ਪਰ੍ਯਾਯੈਰਾਲਮ੍ਬਿਤਮੇਵ ਪ੍ਰਤਿਭਾਤਿ . ਪਰ੍ਯਾਯਾਸ੍ਤੂਤ੍ਪਾਦਵ੍ਯਯਧ੍ਰੌਵ੍ਯੈਰਾਲਮ੍ਬ੍ਯਨ੍ਤੇ, ਉਤ੍ਪਾਦਵ੍ਯਯਧ੍ਰੌਵ੍ਯਾਣਾਮਂਸ਼-
ਧਰ੍ਮਤ੍ਵਾਤ੍; ਬੀਜਾਂਕੁਰਪਾਦਪਤ੍ਵਵਤ੍ . ਯਥਾ ਕਿਲਾਂਸ਼ਿਨਃ ਪਾਦਪਸ੍ਯ ਬੀਜਾਂਕੁਰਪਾਦਪਤ੍ਵ-
ਲਕ੍ਸ਼ਣਾਸ੍ਤ੍ਰਯੋਂਸ਼ਾ ਭਂਗੋਤ੍ਪਾਦਧ੍ਰੌਵ੍ਯਲਕ੍ਸ਼ਣੈਰਾਤ੍ਮਧਰ੍ਮੈਰਾਲਮ੍ਬਿਤਾਃ ਸਮਮੇਵ ਪ੍ਰਤਿਭਾਨ੍ਤਿ, ਤਥਾਂਸ਼ਿਨੋ
ਦ੍ਰਵ੍ਯਸ੍ਯੋਚ੍ਛਿਦ੍ਯਮਾਨੋਤ੍ਪਦ੍ਯਮਾਨਾਵਤਿਸ਼੍ਠਮਾਨਭਾਵਲਕ੍ਸ਼ਣਾਸ੍ਤ੍ਰਯੋਂਸ਼ਾ ਭਂਗੋਤ੍ਪਾਦਧ੍ਰੌਵ੍ਯਲਕ੍ਸ਼ਣੈਰਾਤ੍ਮਧਰ੍ਮੈਰਾ-
ਲਮ੍ਬਿਤਾਃ ਸਮਮੇਵ ਪ੍ਰਤਿਭਾਨ੍ਤਿ . ਯਦਿ ਪੁਨਭਂਗੋਤ੍ਪਾਦਧ੍ਰੌਵ੍ਯਾਣਿ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸ੍ਯੈਵੇਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਤਦਾ ਸਮਗ੍ਰਮੇਵ
ਵਿਪ੍ਲਵਤੇ . ਤਥਾ ਹਿ — ਭਂਗੇ ਤਾਵਤ੍ ਕ੍ਸ਼ਣਭਂਗਕਟਾਕ੍ਸ਼ਿਤਾਨਾਮੇਕਕ੍ਸ਼ਣ ਏਵ ਸਰ੍ਵਦ੍ਰਵ੍ਯਾਣਾਂ ਸਂਹਰਣਾਦ੍
ਦ੍ਰਵ੍ਯਸ਼ੂਨ੍ਯਤਾਵਤਾਰਃ ਸਦੁਚ੍ਛੇਦੋ ਵਾ . ਉਤ੍ਪਾਦੇ ਤੁ ਪ੍ਰਤਿਸਮਯੋਤ੍ਪਾਦਮੁਦ੍ਰਿਤਾਨਾਂ ਪ੍ਰਤ੍ਯੇਕਂ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਣਾ-
ਸਮ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਪੂਰ੍ਵਕਨਿਰ੍ਵਿਕਾਰਸ੍ਵਸਂਵੇਦਨਜ੍ਞਾਨਪਰ੍ਯਾਯੇ ਤਾਵਦੁਤ੍ਪਾਦਸ੍ਤਿਸ਼੍ਠਤਿ ਸ੍ਵਸਂਵੇਦਨਜ੍ਞਾਨਵਿਲਕ੍ਸ਼ਣਾਜ੍ਞਾਨਪਰ੍ਯਾਯਰੂਪੇਣ
ਭਙ੍ਗਸ੍ਤਦੁਭਯਾਧਾਰਾਤ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯਤ੍ਵਾਵਸ੍ਥਾਰੂਪਪਰ੍ਯਾਯੇਣ ਧ੍ਰੌਵ੍ਯਂ ਚੇਤ੍ਯੁਕ੍ਤਲਕ੍ਸ਼ਣਸ੍ਵਕੀਯਸ੍ਵਕੀਯਪਰ੍ਯਾਯੇਸ਼ੁ . ਪਜ੍ਜਾਯਾ
ਦਵ੍ਵਮ੍ਹਿ ਸਂਤਿ ਤੇ ਚੋਕ੍ਤਲਕ੍ਸ਼ਣਜ੍ਞਾਨਾਜ੍ਞਾਨਤਦੁਭਯਾਧਾਰਾਤ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯਤ੍ਵਾਵਸ੍ਥਾਰੂਪਪਰ੍ਯਾਯਾ ਹਿ ਸ੍ਫੁ ਟਂ ਦ੍ਰਵ੍ਯਂ ਸਨ੍ਤਿ . ਣਿਯਦਂ
੧੯੪ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ[ ਭਗਵਾਨਸ਼੍ਰੀਕੁਂਦਕੁਂਦ-
ਸ਼ਾਖਾਓਂਕਾ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਵਰੂਪ ਹੋਨੇਸੇ ਸ੍ਕਂਧ, ਮੂਲ ਔਰ ਸ਼ਾਖਾਓਂਸੇ ਆਲਮ੍ਬਿਤ ਹੀ (ਭਾਸਿਤ) ਦਿਖਾਈ
ਦੇਤਾ ਹੈ, ਇਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ਸਮੁਦਾਯੀ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕਾ ਸਮੁਦਾਯਸ੍ਵਰੂਪ ਹੋਨੇਸੇ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਆਲਮ੍ਬਿਤ
ਹੀ ਭਾਸਿਤ ਹੋਤਾ ਹੈ . (ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਜੈਸੇ ਸ੍ਕਂਧ, ਮੂਲ ਸ਼ਾਖਾਯੇਂ ਵ੍ਰੁਕ੍ਸ਼ਾਸ਼੍ਰਿਤ ਹੀ ਹੈਂ — ਵ੍ਰੁਕ੍ਸ਼ਸੇ ਭਿਨ੍ਨ ਪਦਾਰ੍ਥਰੂਪ
ਨਹੀਂ ਹੈਂ, ਉਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਸ਼੍ਰਿਤ ਹੀ ਹੈਂ, — ਦ੍ਰਵ੍ਯਸੇ ਭਿਨ੍ਨ ਪਦਾਰ੍ਥਰੂਪ ਨਹੀਂ ਹੈਂ .)
ਔਰ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਉਤ੍ਪਾਦ -ਵ੍ਯਯ -ਧ੍ਰੌਵ੍ਯਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਆਲਮ੍ਬਿਤ ਹੈਂ (ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਉਤ੍ਪਾਦ -ਵ੍ਯਯ -ਧ੍ਰੌਵ੍ਯ
ਪਰ੍ਯਾਯਾਸ਼੍ਰਿਤ ਹੈਂ ) ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਉਤ੍ਪਾਦ -ਵ੍ਯਯ -ਧ੍ਰੌਵ੍ਯ ਅਂਸ਼ੋਂਕੇ ਧਰ੍ਮ ਹੈਂ (-੧ਅਂਸ਼ੀਕੇ ਨਹੀਂ); ਬੀਜ, ਅਂਕੁਰ
ਔਰ ਵ੍ਰੁਕ੍ਸ਼ਤ੍ਵਕੀ ਭਾਁਤਿ . ਜੈਸੇ ਅਂਸ਼ੀ -ਵ੍ਰੁਕ੍ਸ਼ਕੇ ਬੀਜ ਅਂਕੁਰ -ਵ੍ਰੁਕ੍ਸ਼ਤ੍ਵਸ੍ਵਰੂਪ ਤੀਨ ਅਂਸ਼, ਵ੍ਯਯ -ਉਤ੍ਪਾਦ-
ਧ੍ਰੌਵ੍ਯਸ੍ਵਰੂਪ ਨਿਜ ਧਰ੍ਮੋਂਸੇ ਆਲਮ੍ਬਿਤ ਏਕ ਸਾਥ ਹੀ ਭਾਸਿਤ ਹੋਤੇ ਹੈਂ, ਉਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ਅਂਸ਼ੀ -ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ,
ਨਸ਼੍ਟ ਹੋਤਾ ਹੁਆ ਭਾਵ, ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਤਾ ਹੁਆ ਭਾਵ, ਔਰ ਅਵਸ੍ਥਿਤ ਰਹਨੇਵਾਲਾ ਭਾਵ; — ਯਹ ਤੀਨੋਂ ਅਂਸ਼
ਵ੍ਯਯ -ਉਤ੍ਪਾਦ -ਧ੍ਰੌਵ੍ਯਸ੍ਵਰੂਪ ਨਿਜਧਰ੍ਮੋਂਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਆਲਮ੍ਬਿਤ ਏਕ ਸਾਥ ਹੀ ਭਾਸਿਤ ਹੋਤੇ ਹੈਂ . ਕਿਨ੍ਤੁ
ਯਦਿ (੧) ਭਂਗ, (੨) ਉਤ੍ਪਾਦ ਔਰ (੩) ਧ੍ਰੌਵ੍ਯਕੋ (ਅਂਸ਼ੀਕਾ ਨ ਮਾਨਕਰ) ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਹੀ ਮਾਨਾ
ਜਾਯ ਤੋ ਸਾਰਾ ੨ਵਿਪ੍ਲਵ ਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋਗਾ . ਯਥਾ – (੧) ਪਹਲੇ, ਯਦਿ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਹੀ ਭਂਗ ਮਾਨਾ ਜਾਯ
ਤੋ ੩ਕ੍ਸ਼ਣਭਂਗਸੇ ਲਕ੍ਸ਼ਿਤ ਸਮਸ੍ਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯੋਂਕਾ ਏਕ ਕ੍ਸ਼ਣਮੇਂ ਹੀ ਸਂਹਾਰ ਹੋ ਜਾਨੇਸੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸ਼ੂਨ੍ਯਤਾ ਆ ਜਾਯਗੀ,
ਅਥਵਾ ਸਤ੍ਕਾ ਉਚ੍ਛੇਦ ਹੋ ਜਾਯਗਾ . (੨) ਯਦਿ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਉਤ੍ਪਾਦ ਮਾਨਾ ਜਾਯ ਤੋ ਸਮਯ -ਸਮਯ ਪਰ
ਹੋਨੇਵਾਲੇ ਉਤ੍ਪਾਦਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਚਿਹ੍ਨਿਤ ਐਸੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯੋਂਕੋ ਪ੍ਰਤ੍ਯੇਕਕੋ ਅਨਨ੍ਤਤਾ ਆ ਜਾਯਗੀ . (ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਸਮਯ-
੧. ਅਂਸ਼ੀ = ਅਂਸ਼ੋਂਵਾਲਾ; ਅਂਸ਼ੋਂਂਕਾ ਬਨਾ ਹੁਆ . (ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਅਂਸ਼ੀ ਹੈ .)
੨. ਵਿਪ੍ਲਵ = ਅਂਧਾਧੁਂਧੀ = ਉਥਲਪੁਥਲ; ਘੋਟਾਲਾ; ਵਿਰੋਧ .
੩. ਕ੍ਸ਼ਣ = ਵਿਨਾਸ਼ ਜਿਨਕਾ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਹੋ ਐਸੇ .