ਤਯੈਕਮੇਵ ਵਸ੍ਤੁ, ਨ ਵਸ੍ਤ੍ਵਨ੍ਤਰਂ, ਤਥਾ ਦ੍ਰਵ੍ਯਂ ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਪੂਰ੍ਵਾਵਸ੍ਥਾਵਸ੍ਥਿਤਗੁਣਾਦੁਤ੍ਤਰਾਵਸ੍ਥਾਵਸ੍ਥਿਤ-
ਗੁਣਂ ਪਰਿਣਮਤ੍ਪੂਰ੍ਵੋਤ੍ਤਰਾਵਸ੍ਥਾਵਸ੍ਥਿਤਗੁਣਾਭ੍ਯਾਂ ਤਾਭ੍ਯਾਮਨੁਭੂਤਾਤ੍ਮਸਤ੍ਤਾਕਂ ਪੂਰ੍ਵੋਤ੍ਤਰਾਵਸ੍ਥਾਵਸ੍ਥਿਤ-
ਗੁਣਾਭ੍ਯਾਂ ਸਮਮਵਿਸ਼ਿਸ਼੍ਟਸਤ੍ਤਾਕਤਯੈਕਮੇਵ ਦ੍ਰਵ੍ਯਂ, ਨ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਨ੍ਤਰਮ੍ . ਯਥੈਵ ਚੋਤ੍ਪਦ੍ਯਮਾਨਂ ਪਾਣ੍ਡੁਭਾਵੇਨ
ਵ੍ਯਯਮਾਨਂ ਹਰਿਤਭਾਵੇਨਾਵਤਿਸ਼੍ਠਮਾਨਂ ਸਹਕਾਰਫਲਤ੍ਵੇਨੋਤ੍ਪਾਦਵ੍ਯਯਧ੍ਰੌਵ੍ਯਾਣ੍ਯੇਕਵਸ੍ਤੁਪਰ੍ਯਾਯਦ੍ਵਾਰੇਣ
ਸਹਕਾਰਫਲਂ, ਤਥੈਵੋਤ੍ਪਦ੍ਯਮਾਨਮੁਤ੍ਤਰਾਵਸ੍ਥਾਵਸ੍ਥਿਤਗੁਣੇਨ ਵ੍ਯਯਮਾਨਂ ਪੂਰ੍ਵਾਵਸ੍ਥਾਵਸ੍ਥਿਤਗੁਣੇਨਾਵਤਿਸ਼੍ਠਮਾਨਂ
ਦ੍ਰਵ੍ਯਤ੍ਵਗੁਣੇਨੋਤ੍ਪਾਦਵ੍ਯਯਧ੍ਰੌਵ੍ਯਾਣ੍ਯੇਕਦ੍ਰਵ੍ਯਪਰ੍ਯਾਯਦ੍ਵਾਰੇਣ ਦ੍ਰਵ੍ਯਂ ਭਵਤਿ ..੧੦੪..
ਗੁਣਾਤ੍ ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨੋਤ੍ਪਤ੍ਤਿਬੀਜਭੂਤਾਤ੍ਸਕਾਸ਼ਾਤ੍ਸਕਲਵਿਮਲਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨਗੁਣਾਨ੍ਤਰਮ੍ . ਕਥਂਭੂਤਂ ਸਤ੍ਪਰਿਣਮਤਿ .
ਸਦਵਿਸਿਟ੍ਠਂ ਸ੍ਵਕੀਯਸ੍ਵਰੂਪਤ੍ਵਾਚ੍ਚਿਦ੍ਰੂਪਾਸ੍ਤਿਤ੍ਵਾਦਵਿਸ਼ਿਸ਼੍ਟਮਭਿਨ੍ਨਮ੍ . ਤਮ੍ਹਾ ਗੁਣਪਜ੍ਜਾਯਾ ਭਣਿਯਾ ਪੁਣ ਦਵ੍ਵਮੇਵ ਤ੍ਤਿ
ਤਸ੍ਮਾਤ੍ ਕਾਰਣਾਨ੍ਨ ਕੇਵਲਂ ਪੂਰ੍ਵਸੂਤ੍ਰੋਦਿਤਾਃ ਦ੍ਰਵ੍ਯਪਰ੍ਯਾਯਾਃ ਦ੍ਰਵ੍ਯਂ ਭਵਨ੍ਤਿ, ਗੁਣਰੂਪਪਰ੍ਯਾਯਾ ਗੁਣਪਰ੍ਯਾਯਾ ਭਣ੍ਯਨ੍ਤੇ
ਤੇਪਿ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮੇਵ ਭਵਨ੍ਤਿ . ਅਥਵਾ ਸਂਸਾਰਿਜੀਵਦ੍ਰਵ੍ਯਂ ਮਤਿਸ੍ਮ੍ਰੁਤ੍ਯਾਦਿਵਿਭਾਵਗੁਣਂ ਤ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸ਼੍ਰੁਤਜ੍ਞਾਨਾਦਿ-
ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ ]
ਜ੍ਞੇਯਤਤ੍ਤ੍ਵ -ਪ੍ਰਜ੍ਞਾਪਨ
੨੦੧
ਪ੍ਰ. ੨੬
ਸਤ੍ਤਾਵਾਲਾ ਹੋਨੇਸੇ ਏਕ ਹੀ ਵਸ੍ਤੁ ਹੈ, ਅਨ੍ਯ ਵਸ੍ਤੁ ਨਹੀਂ; ਇਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਸ੍ਵਯਂ ਹੀ ੧ਪੂਰ੍ਵ
ਅਵਸ੍ਥਾਮੇਂ ਅਵਸ੍ਥਿਤ ਗੁਣਮੇਂਸੇ ਉਤ੍ਤਰ ਅਵਸ੍ਥਾਮੇਂ ਅਵਸ੍ਥਿਤ ਗੁਣਰੂਪ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਤਾ ਹੁਆ, ਪੂਰ੍ਵ
ਔਰ ਉਤ੍ਤਰ ਅਵਸ੍ਥਾਮੇਂ ਅਵਸ੍ਥਿਤ ਉਨ ਗੁਣੋਂਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਅਪਨੀ ਸਤ੍ਤਾਕਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਤਾ ਹੈ,
ਇਸਲਿਯੇ ਪੂਰ੍ਵ ਔਰ ਉਤ੍ਤਰ ਅਵਸ੍ਥਾਮੇਂ ਅਵਸ੍ਥਿਤ ਗੁਣੋਂਕੇ ਸਾਥ ਅਵਸ਼ਿਸ਼੍ਟ ਸਤ੍ਤਾਵਾਲਾ ਹੋਨੇਸੇ ਏਕ
ਹੀ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਹੈ, ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਨ੍ਤਰ ਨਹੀਂ .
(ਆਮਕੇ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਾਨ੍ਤਕੀ ਭਾਁਤਿ, ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਸ੍ਵਯਂ ਹੀ ਗੁਣਕੀ ਪੂਰ੍ਵ ਪਰ੍ਯਾਯਮੇਂਸੇ ਉਤ੍ਤਰਪਰ੍ਯਾਯਰੂਪ
ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਤਾ ਹੁਆ, ਪੂਰ੍ਵ ਔਰ ਉਤ੍ਤਰ ਗੁਣਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਅਪਨੇ ਅਸ੍ਤਿਤ੍ਵਕਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਤਾ
ਹੈ, ਇਸਲਿਯੇ ਪੂਰ੍ਵ ਔਰ ਉਤ੍ਤਰ ਗੁਣਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕੇ ਸਾਥ ਅਭਿਨ੍ਨ ਅਸ੍ਤਿਤ੍ਵ ਹੋਨੇਸੇ ਏਕ ਹੀ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਹੈ
ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਨ੍ਤਰ ਨਹੀਂ; ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਵੇ ਵੇ ਗੁਣਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਔਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਏਕ ਹੀ ਦ੍ਰਵ੍ਯਰੂਪ ਹੈਂ, ਭਿਨ੍ਨ -ਭਿਨ੍ਨ ਦ੍ਰਵ੍ਯ
ਨਹੀਂ ਹੈਂ .)
ਔਰ, ਜੈਸੇ ਪੀਤਭਾਵਸੇ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਤਾ ਹਰਿਤਭਾਵਸੇ ਨਸ਼੍ਟ ਹੋਤਾ ਔਰ ਆਮ੍ਰਫਲਰੂਪਸੇ ਸ੍ਥਿਰ
ਰਹਤਾ ਹੋਨੇਸੇ ਆਮ੍ਰਫਲ ਏਕ ਵਸ੍ਤੁਕੀ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂ ਦ੍ਵਾਰਾ ਉਤ੍ਪਾਦ -ਵ੍ਯਯ -ਧ੍ਰੌਵ੍ਯ ਹੈ, ਉਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ਉਤ੍ਤਰ
ਅਵਸ੍ਥਾਮੇਂ ਅਵਸ੍ਥਿਤ ਗੁਣਸੇ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ, ਪੂਰ੍ਵ ਅਵਸ੍ਥਾਮੇਂ ਅਵਸ੍ਥਿਤ ਗੁਣਸੇ ਨਸ਼੍ਟ ਔਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਤ੍ਵ ਗੁਣਸੇ
ਸ੍ਥਿਰ ਹੋਨੇਸੇ, ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਏਕਦ੍ਰਵ੍ਯਪਰ੍ਯਾਯਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਉਤ੍ਪਾਦ -ਵ੍ਯਯ -ਧ੍ਰੌਵ੍ਯ ਹੈ .
ਭਾਵਾਰ੍ਥ : — ਇਸਸੇ ਪੂਰ੍ਵਕੀ ਗਾਥਾਮੇਂ ਦ੍ਰਵ੍ਯਪਰ੍ਯਾਯਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ (ਅਨੇਕ ਦ੍ਰਵ੍ਯਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ)
ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ ਉਤ੍ਪਾਦ -ਵ੍ਯਯ -ਧ੍ਰੌਵ੍ਯ ਬਤਾਯੇ ਗਯੇ ਥੇ . ਇਸ ਗਾਥਾਮੇਂ ਗੁਣਪਰ੍ਯਾਯਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ (ਏਕ-
ਦ੍ਰਵ੍ਯਪਰ੍ਯਾਯਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ) ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ ਉਤ੍ਪਾਦ -ਵ੍ਯਯ -ਧ੍ਰੌਵ੍ਯ ਬਤਾਯੇ ਗਯੇ ਹੈਂ ..੧੦੪..
੧. ਪੂਰ੍ਵ ਅਵਸ੍ਥਾਮੇਂ ਅਵਾਸ੍ਥਿਤ ਗੁਣ = ਪਹਲੇਕੀ ਅਵਸ੍ਥਾਮੇਂ ਰਹਾ ਹੁਆ ਗੁਣ; ਗੁਣਕੀ ਪੂਰ੍ਵ ਪਰ੍ਯਾਯ; ਪੂਰ੍ਵ ਗੁਣਪਰ੍ਯਾਯ.