ਅਥ ਪ੍ਰੁਥਕ੍ਤ੍ਵਾਨ੍ਯਤ੍ਵਲਕ੍ਸ਼ਣਮੁਨ੍ਮੁਦ੍ਰਯਤਿ —
ਪਵਿਭਤ੍ਤਪਦੇਸਤ੍ਤਂ ਪੁਧਤ੍ਤਮਿਦਿ ਸਾਸਣਂ ਹਿ ਵੀਰਸ੍ਸ .
ਅਣ੍ਣਤ੍ਤਮਤਬ੍ਭਾਵੋ ਣ ਤਬ੍ਭਵਂ ਹੋਦਿ ਕਧਮੇਗਂ ..੧੦੬..
ਪ੍ਰਵਿਭਕ੍ਤਪ੍ਰਦੇਸ਼ਤ੍ਵਂ ਪ੍ਰੁਥਕ੍ਤ੍ਵਮਿਤਿ ਸ਼ਾਸਨਂ ਹਿ ਵੀਰਸ੍ਯ .
ਅਨ੍ਯਤ੍ਵਮਤਦ੍ਭਾਵੋ ਨ ਤਦ੍ਭਵਤ੍ ਭਵਤਿ ਕਥਮੇਕਮ੍ ..੧੦੬..
ਪ੍ਰਵਿਭਕ੍ਤਪ੍ਰਦੇਸ਼ਤ੍ਵਂ ਹਿ ਪ੍ਰੁਥਕ੍ਤ੍ਵਸ੍ਯ ਲਕ੍ਸ਼ਣਮ੍ . ਤਤ੍ਤੁ ਸਤ੍ਤਾਦ੍ਰਵ੍ਯਯੋਰ੍ਨ ਸਂਭਾਵ੍ਯਤੇ, ਗੁਣਗੁਣਿਨੋਃ
ਪ੍ਰਵਿਭਕ੍ਤਪ੍ਰਦੇਸ਼ਤ੍ਵਾਭਾਵਾਤ੍, ਸ਼ੁਕ੍ਲੋਤ੍ਤਰੀਯਵਤ੍ . ਤਥਾ ਹਿ — ਯਥਾ ਯ ਏਵ ਸ਼ੁਕ੍ਲਸ੍ਯ ਗੁਣਸ੍ਯ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਸ੍ਤ
ਖਪੁਸ਼੍ਪਵਦਵਿਦ੍ਯਮਾਨਦ੍ਰਵ੍ਯੇਣ ਸਹ ਕਥਂ ਸਤ੍ਤਾ ਸਮਵਾਯਂ ਕਰੋਤਿ, ਕਰੋਤੀਤਿ ਚੇਤ੍ਤਰ੍ਹਿ ਖਪੁਸ਼੍ਪੇਣਾਪਿ ਸਹ ਸਤ੍ਤਾ ਕਰ੍ਤ੍ਰੁ
ਸਮਵਾਯਂ ਕਰੋਤੁ, ਨ ਚ ਤਥਾ . ਤਮ੍ਹਾ ਦਵ੍ਵਂ ਸਯਂ ਸਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਮਾਦਭੇਦਨਯੇਨ ਸ਼ੁਦ੍ਧਚੈਤਨ੍ਯਸ੍ਵਰੂਪਸਤ੍ਤੈਵ ਪਰਮਾਤ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯਂ
ਭਵਤੀਤਿ . ਯਥੇਦਂ ਪਰਮਾਤ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯੇਣ ਸਹ ਸ਼ੁਦ੍ਧਚੇਤਨਾਸਤ੍ਤਾਯਾ ਅਭੇਦਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਂ ਕ੍ਰੁਤਂ ਤਥਾ ਸਰ੍ਵੇਸ਼ਾਂ
ਚੇਤਨਾਚੇਤਨਦ੍ਰਵ੍ਯਾਣਾਂ ਸ੍ਵਕੀਯਸ੍ਵਕੀਯਸਤ੍ਤਯਾ ਸਹਾਭੇਦਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਂ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯਮਿਤ੍ਯਭਿਪ੍ਰਾਯਃ ..੧੦੫..
ਅਥ ਪ੍ਰੁਥਕ੍ਤ੍ਵਲਕ੍ਸ਼ਣਂ ਕਿਮਨ੍ਯਤ੍ਵਲਕ੍ਸ਼ਣਂ ਚ ਕਿਮਿਤਿ ਪ੍ਰੁਸ਼੍ਟੇ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਤ੍ਤਰਂ ਦਦਾਤਿ — ਪਵਿਭਤ੍ਤਪਦੇਸਤ੍ਤਂ
ਪੁਧਤ੍ਤਂ ਪ੍ਰੁਥਕ੍ਤ੍ਵਂ ਭਵਤਿ ਪ੍ਰੁਥਕ੍ਤ੍ਵਾਭਿਧਾਨੋ ਭੇਦੋ ਭਵਤਿ . ਕਿਂਵਿਸ਼ਿਸ਼੍ਟਮ੍ . ਪ੍ਰਕਰ੍ਸ਼ੇਣ ਵਿਭਕ੍ਤਪ੍ਰਦੇਸ਼ਤ੍ਵਂ
ਭਿਨ੍ਨਪ੍ਰਦੇਸ਼ਤ੍ਵਮ੍ . ਕਿਂਵਤ੍ . ਦਣ੍ਡਦਣ੍ਡਿਵਤ੍ . ਇਤ੍ਥਂਭੂਤਂ ਪ੍ਰੁਥਕ੍ਤ੍ਵਂ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯਸ਼ੁਦ੍ਧਸਤ੍ਤਾਗੁਣਯੋਰ੍ਨ ਘਟਤੇ .
੨੦੪ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ[ ਭਗਵਾਨਸ਼੍ਰੀਕੁਂਦਕੁਂਦ-
ਅਬ, ਪ੍ਰੁਥਕ੍ਤ੍ਵਕਾ ਔਰ ਅਨ੍ਯਤ੍ਵਕਾ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਸ੍ਪਸ਼੍ਟ ਕਰਤੇ ਹੈਂ : —
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥ : — [ਪ੍ਰਵਿਭਕ੍ਤਪ੍ਰਦੇਸ਼ਤ੍ਵਂ ] ਵਿਭਕ੍ਤਪ੍ਰਦੇਸ਼ਤ੍ਵ ਵਹ [ਪ੍ਰੁਥਕ੍ਤ੍ਵਂ ] ਪ੍ਰੁਥਕ੍ਤ੍ਵ ਹੈ,
[ਇਤਿ ਹਿ ] ਐਸਾ [ਵੀਰਸ੍ਯ ਸ਼ਾਸਨਂ ] ਵੀਰਕਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਹੈ . [ਅਤਦ੍ਭਾਵਃ ] ਅਤਦ੍ਭਾਵ (ਉਸਰੂਪ ਨ
ਹੋਨਾ) ਵਹ [ਅਨ੍ਯਤ੍ਵ ] ਅਨ੍ਯਤ੍ਵ ਹੈ . [ਨ ਤਤ੍ ਭਵਤ੍ ] ਜੋ ਉਸਰੂਪ ਨ ਹੋ [ਕਥਂ ਏਕਮ੍ ਭਵਤਿ ]
ਵਹ ਏਕ ਕੈਸੇ ਹੋ ਸਕਤਾ ਹੈ ? (ਕਥਂਚਿਤ੍ ਸਤ੍ਤਾ ਦ੍ਰਵ੍ਯਰੂਪ ਨਹੀਂ ਹੈ ਔਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਸਤ੍ਤਾਰੂਪ ਨਹੀਂ ਹੈ,
ਇਸਲਿਯੇ ਵੇ ਏਕ ਨਹੀਂ ਹੈਂ .)..੧੦੬..
ਟੀਕਾ : — ਵਿਭਕ੍ਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਤ੍ਵ (ਭਿਨ੍ਨ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਤ੍ਵ) ਪ੍ਰੁਥਕ੍ਤ੍ਵਕਾ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਹੈ . ਵਹ ਤੋ ਸਤ੍ਤਾ
ਔਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮੇਂ ਸਮ੍ਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਗੁਣ ਔਰ ਗੁਣੀਮੇਂ ਵਿਭਕ੍ਤਪ੍ਰਦੇਸ਼ਤ੍ਵਕਾ ਅਭਾਵ ਹੋਤਾ ਹੈ —
ਸ਼ੁਕ੍ਲਤ੍ਵ ਔਰ ਵਸ੍ਤ੍ਰਕੀ ਭਾਁਤਿ . ਵਹ ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ ਕਿ ਜੈਸੇ – ਜੋ ਸ਼ੁਕ੍ਲਤ੍ਵਕੇ – ਗੁਣਕੇ – ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਹੈਂ ਵੇ
ਜਿਨ ਵੀਰਨੋ ਉਪਦੇਸ਼ ਏਮ — ਪ੍ਰੁਥਕ੍ਤ੍ਵ ਭਿਨ੍ਨਪ੍ਰਦੇਸ਼ਤਾ,
ਅਨ੍ਯਤ੍ਵ ਜਾਣ ਅਤਤ੍ਪਣੁਂ; ਨਹਿ ਤੇ - ਪਣੇ ਤੇ ਏਕ ਕ੍ਯਾਂ ? ੧੦੬.