ਏਵੋਤ੍ਤਰੀਯਸ੍ਯ ਗੁਣਿਨ ਇਤਿ ਤਯੋਰ੍ਨ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਵਿਭਾਗਃ, ਤਥਾ ਯ ਏਵ ਸਤ੍ਤਾਯਾ ਗੁਣਸ੍ਯ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਸ੍ਤ ਏਵ
ਦ੍ਰਵ੍ਯਸ੍ਯ ਗੁਣਿਨ ਇਤਿ ਤਯੋਰ੍ਨ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਵਿਭਾਗਃ . ਏਵਮਪਿ ਤਯੋਰਨ੍ਯਤ੍ਵਮਸ੍ਤਿ ਤਲ੍ਲਕ੍ਸ਼ਣਸਦ੍ਭਾਵਾਤ੍ .
ਅਤਦ੍ਭਾਵੋ ਹ੍ਯਨ੍ਯਤ੍ਵਸ੍ਯ ਲਕ੍ਸ਼ਣਂ, ਤਤ੍ਤੁ ਸਤ੍ਤਾਦ੍ਰਵ੍ਯਯੋਰ੍ਵਿਦ੍ਯਤ ਏਵ, ਗੁਣਗੁਣਿਨੋਸ੍ਤਦ੍ਭਾਵਸ੍ਯਾਭਾਵਾਤ੍,
ਸ਼ੁਕ੍ਲੋਤ੍ਤਰੀਯਵਦੇਵ . ਤਥਾ ਹਿ — ਯਥਾ ਯਃ ਕਿਲੈਕਚਕ੍ਸ਼ੁਰਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਿਸ਼ਯਮਾਪਦ੍ਯਮਾਨਃ ਸਮਸ੍ਤੇਤਰੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯ-
ਗ੍ਰਾਮਗੋਚਰਮਤਿਕ੍ਰਾਨ੍ਤਃ ਸ਼ੁਕ੍ਲੋ ਗੁਣੋ ਭਵਤਿ, ਨ ਖਲੁ ਤਦਖਿਲੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਗ੍ਰਾਮਗੋਚਰੀਭੂਤਮੁਤ੍ਤਰੀਯਂ ਭਵਤਿ,
ਯਚ੍ਚ ਕਿਲਾਖਿਲੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਗ੍ਰਾਮਗੋਚਰੀਭੂਤਮੁਤ੍ਤਰੀਯਂ ਭਵਤਿ, ਨ ਖਲੁ ਸ ਏਕਚਕ੍ਸ਼ੁਰਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਿਸ਼ਯਮਾਪਦ੍ਯਮਾਨਃ
ਸਮਸ੍ਤੇਤਰੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਗ੍ਰਾਮਗੋਚਰਮਤਿਕ੍ਰਾਨ੍ਤਃ ਸ਼ੁਕ੍ਲੋ ਗੁਣੋ ਭਵਤੀਤਿ ਤਯੋਸ੍ਤਦ੍ਭਾਵਸ੍ਯਾਭਾਵਃ; ਤਥਾ ਯਾ
ਕਸ੍ਮਾਦ੍ਧੇਤੋਃ . ਭਿਨ੍ਨਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਭਾਵਾਤ੍ . ਕ ਯੋਰਿਵ . ਸ਼ੁਕ੍ਲਵਸ੍ਤ੍ਰਸ਼ੁਕ੍ਲਗੁਣਯੋਰਿਵ . ਇਦਿ ਸਾਸਣਂ ਹਿ ਵੀਰਸ੍ਸ ਇਤਿ
ਸ਼ਾਸਨਮੁਪਦੇਸ਼ ਆਜ੍ਞੇਤਿ . ਕਸ੍ਯ . ਵੀਰਸ੍ਯ ਵੀਰਾਭਿਧਾਨਾਨ੍ਤਿਮਤੀਰ੍ਥਂਕਰਪਰਮਦੇਵਸ੍ਯ . ਅਣ੍ਣਤ੍ਤਂ ਤਥਾਪਿ
ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਭੇਦੇਪਿ ਮੁਕ੍ਤਾਤ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯਸ਼ੁਦ੍ਧਸਤ੍ਤਾਗੁਣਯੋਰਨ੍ਯਤ੍ਵਂ ਭਿਨ੍ਨਤ੍ਵਂ ਭਵਤਿ . ਕਥਂਭੂਤਮ੍ . ਅਤਬ੍ਭਾਵੋ ਅਤਦ੍ਭਾਵਰੂਪਂ
ਸਂਜ੍ਞਾਲਕ੍ਸ਼ਣਪ੍ਰਯੋਜਨਾਦਿਭੇਦਸ੍ਵਭਾਵਮ੍ . ਯਥਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਰੂਪੇਣਾਭੇਦਸ੍ਤਥਾ ਸਂਜ੍ਞਾਦਿਲਕ੍ਸ਼ਣਰੂਪੇਣਾਪ੍ਯਭੇਦੋ ਭਵਤੁ, ਕੋ
ਦੋਸ਼ ਇਤਿ ਚੇਤ੍ . ਨੈਵਮ੍ . ਣ ਤਬ੍ਭਵਂ ਹੋਦਿ ਤਨ੍ਮੁਕ੍ਤਾਤ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯਂ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਸਤ੍ਤਾਗੁਣੇਨ ਸਹ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਭੇਦੇਪਿ
੧. ਅਤਦ੍ਭਾਵ = (ਕਥਂਚਿਤ੍) ਉਸਕਾ ਨ ਹੋਨਾ; (ਕਥਂਚਿਤ੍) ਉਸਰੂਪ ਨ ਹੋਨਾ (ਕਥਂਚਿਤ੍) ਅਤਦ੍ਰੂਪਤਾ . ਦ੍ਰਵ੍ਯ
ਕਥਂਚਿਤ੍ ਸਤ੍ਤਾਸ੍ਵਰੂਪਸੇ ਨਹੀਂ ਹੈ ਔਰ ਸਤ੍ਤਾ ਕਥਂਚਿਤ੍ ਦ੍ਰਵ੍ਯਰੂਪਸੇ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਸਲਿਯੇ ਉਨਕੇ ਅਤਦ੍ਭਾਵ ਹੈ .
੨. ਤਦ੍ਭਾਵ = ਉਸਕਾ ਹੋਨਾ, ਉਸਰੂਪ ਹੋਨਾ, ਤਦ੍ਰੂਪਤਾ .
੩. ਸਤ੍ਤਾ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ ਆਸ਼੍ਰਯਸੇ ਰਹਤੀ ਹੈ, ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੋ ਕਿਸੀਕਾ ਆਸ਼੍ਰਯ ਨਹੀਂ ਹੈ . [ਜੈਸੇ ਘੜੇਮੇਂ ਘੀ ਰਹਤਾ ਹੈ, ਉਸੀਪ੍ਰਕਾਰ
ਦ੍ਰਵ੍ਯਮੇਂ ਸਤ੍ਤਾ ਨਹੀਂ ਰਹਤੀ (ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਘੜੇਮੇਂ ਔਰ ਘੀਮੇਂ ਤੋ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਭੇਦ ਹੈ) ਕਿਨ੍ਤੁ ਜੈਸੇ ਆਮਮੇਂ ਵਰ੍ਣ ਗਂਧਾਦਿ ਹੈਂ
ਉਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮੇਂ ਸਤ੍ਤਾ ਹੈ . ]
ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ ]
ਜ੍ਞੇਯਤਤ੍ਤ੍ਵ -ਪ੍ਰਜ੍ਞਾਪਨ
੨੦੫
ਹੀ ਵਸ੍ਤ੍ਰਕੇ – ਗੁਣੀਕੇ – ਹੈਂ, ਇਸਲਿਯੇ ਉਨਮੇਂ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਭੇਦ ਨਹੀਂ ਹੈ; ਇਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ਜੋ ਸਤ੍ਤਾਕੇ – ਗੁਣਕੇ – ਪ੍ਰਦੇਸ਼
ਹੈਂ ਵੇ ਹੀ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ – ਗੁਣੀਕੇ – ਹੈਂ, ਇਸਲਿਯੇ ਉਨਮੇਂ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਭੇਦ ਨਹੀਂ ਹੈ .
ਐਸਾ ਹੋਨੇ ਪਰ ਭੀ ਉਨਮੇਂ (-ਸਤ੍ਤਾ ਔਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮੇਂ) ਅਨ੍ਯਤ੍ਵ ਹੈ, ਕ੍ਯੋਂਕਿ (ਉਨਮੇਂ) ਅਨ੍ਯਤ੍ਵਕੇ
ਲਕ੍ਸ਼ਣਕਾ ਸਦ੍ਭਾਵ ਹੈ . ੧ਅਤਦ੍ਭਾਵ ਅਨ੍ਯਤ੍ਵਕਾ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਹੈ . ਵਹ ਤੋ ਸਤ੍ਤਾ ਔਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ ਹੈ ਹੀ,
ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਗੁਣ ਔਰ ਗੁਣੀਕੇ ੨ਤਦ੍ਭਾਵਕਾ ਅਭਾਵ ਹੋਤਾ ਹੈ — ਸ਼ੁਕ੍ਲਤ੍ਵ ਔਰ ਵਸ੍ਤ੍ਰਕੀ ਭਾਁਤਿ . ਵਹ
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ ਕਿ : — ਜੈਸੇ ਏਕ ਚਕ੍ਸ਼ੁਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਕੇ ਵਿਸ਼ਯਮੇਂ ਆਨੇਵਾਲਾ ਔਰ ਅਨ੍ਯ ਸਬ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋਂਕੇ
ਸਮੂਹਕੋ ਗੋਚਰ ਨ ਹੋਨੇਵਾਲਾ ਸ਼ੁਕ੍ਲਤ੍ਵ ਗੁਣ ਹੈ ਵਹ ਸਮਸ੍ਤ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯ ਸਮੂਹਕੋ ਗੋਚਰ ਹੋਨੇਵਾਲਾ ਐਸਾ
ਵਸ੍ਤ੍ਰ ਨਹੀਂ ਹੈ; ਔਰ ਜੋ ਸਮਸ੍ਤ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਮੂਹਕੋ ਗੋਚਰ ਹੋਨੇਵਾਲਾ ਵਸ੍ਤ੍ਰ ਹੈ ਵਹ ਏਕ ਚਕ੍ਸ਼ੁਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਕੇ
ਵਿਸ਼ਯਮੇਂ ਆਨੇਵਾਲਾ ਤਥਾ ਅਨ੍ਯ ਸਮਸ੍ਤ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋਂਕੇ ਸਮੂਹਕੋ ਗੋਚਰ ਨ ਹੋਨੇਵਾਲਾ ਐਸਾ ਸ਼ੁਕ੍ਲਤ੍ਵ
ਗੁਣ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਸਲਿਯੇ ਉਨਕੇ ਤਦ੍ਭਾਵਕਾ ਅਭਾਵ ਹੈ; ਇਸੀਪ੍ਰਕਾਰ, ੩ਕਿਸੀਕੇ ਆਸ਼੍ਰਯ ਰਹਨੇਵਾਲੀ,