ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਿਨ੍ਯਾਃ ਪ੍ਰਤਿਕ੍ਸ਼ਣਂ ਤੇਨ ਤੇਨ ਸ੍ਵਭਾਵੇਨ ਪਰਿਣਮਨਾਤ੍ . ਦ੍ਰਵ੍ਯਸ੍ਵਭਾਵਭੂਤ ਏਵ ਤਾਵਤ੍ਪਰਿਣਾਮਃ .
ਸ ਤ੍ਵਸ੍ਤਿਤ੍ਵਭੂਤਦ੍ਰਵ੍ਯਵ੍ਰੁਤ੍ਤ੍ਯਾਤ੍ਮਕਤ੍ਵਾਤ੍ਸਦਵਿਸ਼ਿਸ਼੍ਟੋ ਦ੍ਰਵ੍ਯਵਿਧਾਯਕੋ ਗੁਣ ਏਵੇਤਿ ਸਤ੍ਤਾਦ੍ਰਵ੍ਯਯੋ-
ਰ੍ਗੁਣਗੁਣਿਭਾਵਃ ਸਿਦ੍ਧਯਤਿ ..੧੦੯..
ਅਥ ਗੁਣਗੁਣਿਨੋਰ੍ਨਾਨਾਤ੍ਵਮੁਪਹਨ੍ਤਿ —
ਣਤ੍ਥਿ ਗੁਣੋ ਤ੍ਤਿ ਵ ਕੋਈ ਪਜ੍ਜਾਓ ਤ੍ਤੀਹ ਵਾ ਵਿਣਾ ਦਵ੍ਵਂ .
ਦਵ੍ਵਤ੍ਤਂ ਪੁਣ ਭਾਵੋ ਤਮ੍ਹਾ ਦਵ੍ਵਂ ਸਯਂ ਸਤ੍ਤਾ ..੧੧੦..
ਚ ਗੁਣੀ ਭਵਤੀਤਿ ਪ੍ਰਤਿਪਾਦਯਤਿ — ਜੋ ਖਲੁ ਦਵ੍ਵਸਹਾਵੋ ਪਰਿਣਾਮੋ ਯਃ ਖਲੁ ਸ੍ਫੁ ਟਂ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸ੍ਯ ਸ੍ਵਭਾਵਭੂਤਃ
ਪਰਿਣਾਮਃ ਪਞ੍ਚੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਿਸ਼ਯਾਨੁਭਵਰੂਪਮਨੋਵ੍ਯਾਪਾਰੋਤ੍ਪਨ੍ਨਸਮਸ੍ਤਮਨੋਰਥਰੂਪਵਿਕਲ੍ਪਜਾਲਾਭਾਵੇ ਸਤਿ ਯਸ਼੍ਚਿਦਾ-
ਨਨ੍ਦੈਕਾਨੁਭੂਤਿਰੂਪਃ ਸ੍ਵਸ੍ਥਭਾਵਸ੍ਤਸ੍ਯੋਤ੍ਪਾਦਃ, ਪੂਰ੍ਵੋਕ੍ਤਵਿਕਲ੍ਪਜਾਲਵਿਨਾਸ਼ੋ ਵ੍ਯਯਃ, ਤਦੁਭਯਾਧਾਰਭੂਤਜੀਵਤ੍ਵਂ
ਧ੍ਰੌਵ੍ਯਮਿਤ੍ਯੁਕ੍ਤਲਕ੍ਸ਼ਣੋਤ੍ਪਾਦਵ੍ਯਯਧ੍ਰੌਵ੍ਯਾਤ੍ਮਕਜੀਵਦ੍ਰਵ੍ਯਸ੍ਯ ਸ੍ਵਭਾਵਭੂਤੋ ਯੋਸੌ ਪਰਿਣਾਮਃ ਸੋ ਗੁਣੋ ਸ ਗੁਣੋ
ਭਵਤਿ . ਸ ਪਰਿਣਾਮਃ ਕਥਂਭੂਤਃ ਸਨ੍ਗੁਣੋ ਭਵਤਿ . ਸਦਵਿਸਿਟ੍ਠੋ ਸਤੋਸ੍ਤਿਤ੍ਵਾਦਵਿਸ਼ਿਸ਼੍ਟੋਭਿਨ੍ਨਸ੍ਤਦੁਤ੍ਪਾਦਾਦਿਤ੍ਰਯਂ
ਤਿਸ਼੍ਠਤ੍ਯਸ੍ਤਿਤ੍ਵਂ ਚੈਕਂ ਤਿਸ਼੍ਠਤ੍ਯਸ੍ਤਿਤ੍ਵੇਨ ਸਹ ਕਥਮਭਿਨ੍ਨੋ ਭਵਤੀਤਿ ਚੇਤ੍ . ‘‘ਉਤ੍ਪਾਦਵ੍ਯਯਧ੍ਰੌਵ੍ਯਯੁਕ੍ਤਂ ਸਤ੍’’
ਇਤਿ ਵਚਨਾਤ੍ . ਏਵਂ ਸਤਿ ਸਤ੍ਤੈਵ ਗੁਣੋ ਭਵਤੀਤ੍ਯਰ੍ਥਃ . ਇਤਿ ਗੁਣਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਂ ਗਤਮ੍ . ਸਦਵਟ੍ਠਿਦਂ ਸਹਾਵੇ ਦਵ੍ਵਂ ਤਿ
ਸਦਵਸ੍ਥਿਤਂ ਸ੍ਵਭਾਵੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮਿਤਿ . ਦ੍ਰਵ੍ਯਂ ਪਰਮਾਤ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯਂ ਭਵਤਿ . ਕਿਂ ਕਰ੍ਤ੍ਰੁ . ਸਦਿਤਿ . ਕੇਨ . ਅਭੇਦ-
ਨਯੇਨ . ਕਥਂਭੂਤਮ੍ . ਸਤ੍ ਅਵਸ੍ਥਿਤਮ੍ . ਕ੍ਵ . ਉਤ੍ਪਾਦਵ੍ਯਯਧ੍ਰੌਵ੍ਯਾਤ੍ਮਕਸ੍ਵਭਾਵੇ . ਜਿਣੋਵਦੇਸੋਯਂ ਅਯਂ
ਜਿਨੋਪਦੇਸ਼ ਇਤਿ ‘ਸਦਵਟ੍ਠਿਦਂ ਸਹਾਵੇ ਦਵ੍ਵਂ ਦਵ੍ਵਸ੍ਸ ਜੋ ਹੁ ਪਰਿਣਾਮੋ’ ਇਤ੍ਯਾਦਿਪੂਰ੍ਵਸੂਤ੍ਰੇ ਯਦੁਕ੍ਤਂ
ਤਦੇਵੇਦਂ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਮ੍, ਗੁਣਕਥਨਂ ਪੁਨਰਧਿਕਮਿਤਿ ਤਾਤ੍ਪਰ੍ਯਮ੍ . ਯਥੇਦਂ ਜੀਵਦ੍ਰਵ੍ਯੇ ਗੁਣਗੁਣਿਨੋਰ੍ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਂ
੨੧੪ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ[ ਭਗਵਾਨਸ਼੍ਰੀਕੁਂਦਕੁਂਦ-
(ਵਹ ਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿ – ਅਸ੍ਤਿਤ੍ਵ) ਪ੍ਰਤਿਕ੍ਸ਼ਣ ਉਸ -ਉਸ ਸ੍ਵਭਾਵਰੂਪ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਤੀ ਹੈ .
(ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ) ਪ੍ਰਥਮ ਤੋ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਸ੍ਵਭਾਵਭੂਤ ਪਰਿਣਾਮ ਹੈ; ਔਰ ਵਹ (ਉਤ੍ਪਾਦ -ਵ੍ਯਯ-
ਧ੍ਰੌਵ੍ਯਾਤ੍ਮਕ ਪਰਿਣਾਮ) ਅਸ੍ਤਿਤ੍ਵਭੂਤ ਐਸੀ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੀ ਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿਸ੍ਵਰੂਪ ਹੋਨੇਸੇ, ‘ਸਤ੍’ ਸੇ ਅਵਿਸ਼ਿਸ਼੍ਟ,
ਦ੍ਰਵ੍ਯਵਿਧਾਯਕ (-ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਰਚਯਿਤਾ) ਗੁਣ ਹੀ ਹੈ . — ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਸਤ੍ਤਾ ਔਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਗੁਣਗੁਣੀਪਨਾ
ਸਿਦ੍ਧ ਹੋਤਾ ਹੈ ..੧੦੯..
ਅਬ ਗੁਣ ਔਰ ਗੁਣੀਕੇ ਅਨੇਕਤ੍ਵਕਾ ਖਣ੍ਡਨ ਕਰਤੇ ਹੈਂ : —
ਪਰ੍ਯਾਯ ਕੇ ਗੁਣ ਏਵੁਂ ਕੋਈ ਨ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਵਿਣ ਵਿਸ਼੍ਵੇ ਦੀਸੇ;
ਦ੍ਰਵ੍ਯਤ੍ਵ ਛੇ ਵਲ਼ੀ ਭਾਵ; ਤੇਥੀ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਪੋਤੇ ਸਤ੍ਤ੍ਵ ਛੇ . ੧੧੦.