ਏਵਂਵਿਧਂ ਸ੍ਵਭਾਵੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਂ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਪਰ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਾਭ੍ਯਾਮ੍ .
ਸਦਸਦ੍ਭਾਵਨਿਬਦ੍ਧਂ ਪ੍ਰਾਦੁਰ੍ਭਾਵਂ ਸਦਾ ਲਭਤੇ ..੧੧੧..
ਏਵਮੇਤਦ੍ਯਥੋਦਿਤਪ੍ਰਕਾਰਸਾਕਲ੍ਯਾਕਲਂਕ ਲਾਂਛਨਮਨਾਦਿਨਿਧਨਂ ਸਤ੍ਸ੍ਵਭਾਵੇ ਪ੍ਰਾਦੁਰ੍ਭਾਵਮਾਸ੍ਕਨ੍ਦਤਿ
ਦ੍ਰਵ੍ਯਮ੍ . ਸ ਤੁ ਪ੍ਰਾਦੁਰ੍ਭਾਵੋ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸ੍ਯ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਭਿਧੇਯਤਾਯਾਂ ਸਦ੍ਭਾਵਨਿਬਦ੍ਧ ਏਵ ਸ੍ਯਾਤ੍; ਪਰ੍ਯਾਯਾਭਿਧੇਯਤਾਯਾਂ
ਤ੍ਵਸਦ੍ਭਾਵਨਿਬਦ੍ਧ ਏਵ . ਤਥਾ ਹਿ — ਯਦਾ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮੇਵਾਭਿਧੀਯਤੇ ਨ ਪਰ੍ਯਾਯਾਸ੍ਤਦਾ ਪ੍ਰਭਵਾਵਸਾਨ-
ਵਰ੍ਜਿਤਾਭਿਰ੍ਯੌਗਪਦ੍ਯਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤਾਭਿਰ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯਨਿਸ਼੍ਪਾਦਿਕਾਭਿਰਨ੍ਵਯਸ਼ਕ੍ਤਿਭਿਃ ਪ੍ਰਭਵਾਵਸਾਨਲਾਂਛਨਾਃ ਕ੍ਰਮਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤਾਃ
ਮੋਕ੍ਸ਼ਪਰ੍ਯਾਯਃ ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨਾਦਿਰੂਪੋ ਗੁਣਸਮੂਹਸ਼੍ਚ ਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਤਦ੍ਦ੍ਵਯਮਪਿ ਪਰਮਾਤ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯਂ ਵਿਨਾ ਨਾਸ੍ਤਿ,
ਨ ਵਿਦ੍ਯਤੇ . ਕਸ੍ਮਾਤ੍ . ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਭੇਦਾਦਿਤਿ . ਉਤ੍ਪਾਦਵ੍ਯਯਧ੍ਰੌਵ੍ਯਾਤ੍ਮਕਸ਼ੁਦ੍ਧਸਤ੍ਤਾਰੂਪਂ ਮੁਕ੍ਤਾਤ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯਂ ਭਵਤਿ .
ਤਸ੍ਮਾਦਭੇਦੇਨ ਸਤ੍ਤੈਵ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮਿਤ੍ਯਰ੍ਥਃ . ਯਥਾ ਮੁਕ੍ਤਾਤ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯੇ ਗੁਣਪਰ੍ਯਾਯਾਭ੍ਯਾਂ ਸਹਾਭੇਦਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਂ ਕ੍ਰੁਤਂ ਤਥਾ
ਯਥਾਸਂਭਵਂ ਸਰ੍ਵਦ੍ਰਵ੍ਯੇਸ਼ੁ ਜ੍ਞਾਤਵ੍ਯਮਿਤਿ ..੧੧੦.. ਏਵਂ ਗੁਣਗੁਣਿਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਰੂਪੇਣ ਪ੍ਰਥਮਗਾਥਾ, ਦ੍ਰਵ੍ਯਸ੍ਯ
ਗੁਣਪਰ੍ਯਾਯਾਭ੍ਯਾਂ ਸਹ ਭੇਦੋ ਨਾਸ੍ਤੀਤਿ ਕਥਨਰੂਪੇਣ ਦ੍ਵਿਤੀਯਾ ਚੇਤਿ ਸ੍ਵਤਨ੍ਤ੍ਰਗਾਥਾਦ੍ਵਯੇਨ ਸ਼ਸ਼੍ਠਸ੍ਥਲਂ ਗਤਮ੍ .. ਅਥ
ਦ੍ਰਵ੍ਯਸ੍ਯ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕਪਰ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਿਕਨਯਾਭ੍ਯਾਂ ਸਦੁਤ੍ਪਾਦਾਸਦੁਤ੍ਪਾਦੌ ਦਰ੍ਸ਼ਯਤਿ – ਏਵਂਵਿਹਸਬ੍ਭਾਵੇ ਏਵਂਵਿਧਸਦ੍ਭਾਵੇ
ਸਤ੍ਤਾਲਕ੍ਸ਼ਣਮੁਤ੍ਪਾਦਵ੍ਯਯਧ੍ਰੌਵ੍ਯਲਕ੍ਸ਼ਣਂ ਗੁਣਪਰ੍ਯਾਯਲਕ੍ਸ਼ਣਂ ਦ੍ਰਵ੍ਯਂ ਚੇਤ੍ਯੇਵਂਵਿਧਪੂਰ੍ਵੋਕ੍ਤਸਦ੍ਭਾਵੇ ਸ੍ਥਿਤਂ, ਅਥਵਾ ਏਵਂਵਿਹਂ
ਸਹਾਵੇ ਇਤਿ ਪਾਠਾਨ੍ਤਰਮ੍ . ਤਤ੍ਰੈਵਂਵਿਧਂ ਪੂਰ੍ਵੋਕ੍ਤਲਕ੍ਸ਼ਣਂ ਸ੍ਵਕੀਯਸਦ੍ਭਾਵੇ ਸ੍ਥਿਤਮ੍ . ਕਿਮ੍ . ਦਵ੍ਵਂ ਦ੍ਰਵ੍ਯਂ ਕਰ੍ਤ੍ਰੁ . ਕਿਂ
੧. ਅਕਲਂਕ = ਨਿਰ੍ਦੋਸ਼ (ਯਹ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਪੂਰ੍ਵਕਥਿਤ ਸਰ੍ਵਪ੍ਰਕਾਰ ਨਿਰ੍ਦੋਸ਼ ਲਕ੍ਸ਼ਣਵਾਲਾ ਹੈ .)
੨. ਅਭਿਧੇਯਤਾ = ਕਹਨੇ ਯੋਗ੍ਯਪਨਾ; ਵਿਵਕ੍ਸ਼ਾ; ਕਥਨੀ .
੩. ਅਨ੍ਵਯਸ਼ਕ੍ਤਿ = ਅਨ੍ਵਯਰੂਪਸ਼ਕ੍ਤਿ . (ਅਨ੍ਵਯਸ਼ਕ੍ਤਿਯਾਁ ਉਤ੍ਪਤ੍ਤਿ ਔਰ ਨਾਸ਼ਸੇ ਰਹਿਤ ਹੈਂ, ਏਕ ਹੀ ਸਾਥ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤ
ਹੋਤੀ ਹੈਂ ਔਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੋ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਕਰਤੀ ਹੈਂ . ਜ੍ਞਾਨ, ਦਰ੍ਸ਼ਨ, ਚਾਰਿਤ੍ਰ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਆਤ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯਕੀ ਅਨ੍ਵਯਸ਼ਕ੍ਤਿਯਾਁ ਹੈਂ .)
੨੧੬ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ[ ਭਗਵਾਨਸ਼੍ਰੀਕੁਂਦਕੁਂਦ-
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥ : — [ਏਵਂਵਿਧਂ ਦ੍ਰਵ੍ਯਂ ] ਐਸਾ (ਪੂਰ੍ਵੋਕ੍ਤ) ਦ੍ਰਵ੍ਯ [ਸ੍ਵਭਾਵੇ ] ਸ੍ਵਭਾਵਮੇਂ
[ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਪਰ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਾਭ੍ਯਾਂ ] ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕ ਔਰ ਪਰ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਿਕ ਨਯੋਂਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ [ਸਦਸਦ੍ਭਾਵਨਿਬਦ੍ਧਂ ਪ੍ਰਾਦੁਰ੍ਭਾਵਂ ]
ਸਦ੍ਭਾਵਸਂਬਦ੍ਧ ਔਰ ਅਸਦ੍ਭਾਵਸਂਬਦ੍ਧ ਉਤ੍ਪਾਦਕੋ [ਸਦਾ ਲਭਤੇ ] ਸਦਾ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰਤਾ ਹੈ ..੧੧੧..
ਟੀਕਾ : — ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਯਥੋਦਿਤ (ਪੂਰ੍ਵਕਥਿਤ) ਸਰ੍ਵ ਪ੍ਰਕਾਰਸੇ ੧ਅਕਲਂਕ ਲਕ੍ਸ਼ਣਵਾਲਾ,
ਅਨਾਦਿਨਿਧਨ ਵਹ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਸਤ੍ -ਸ੍ਵਭਾਵਮੇਂ (ਅਸ੍ਤਿਤ੍ਵਸ੍ਵਭਾਵਮੇਂ) ਉਤ੍ਪਾਦਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋਤਾ ਹੈ . ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ
ਵਹ ਉਤ੍ਪਾਦ, ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੀ ੨ਅਭਿਧੇਯਤਾਕੇ ਸਮਯ ਸਦ੍ਭਾਵਸਂਬਦ੍ਧ ਹੀ ਹੈ ਔਰ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕੀ ਅਭਿਧੇਯਤਾਕੇ
ਸਮਯ ਅਸਦ੍ਭਾਵਸਂਬਦ੍ਧ ਹੀ ਹੈ . ਇਸੇ ਸ੍ਪਸ਼੍ਟ ਸਮਝਾਤੇ ਹੈਂ : —
ਜਬ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਹੀ ਕਹਾ ਜਾਤਾ ਹੈ — ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਨਹੀਂ, ਤਬ ਉਤ੍ਪਤ੍ਤਿਵਿਨਾਸ਼ ਰਹਿਤ, ਯੁਗਪਤ੍ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਮਾਨ,
ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੋ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਕਰਨੇਵਾਲੀ ੩ਅਨ੍ਵਯਸ਼ਕ੍ਤਿਯੋਂਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ, ਉਤ੍ਪਤ੍ਤਿਵਿਨਾਸ਼ਲਕ੍ਸ਼ਣਵਾਲੀ, ਕ੍ਰਮਸ਼ਃ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਮਾਨ,