ਪਰ੍ਯਾਯਨਿਸ਼੍ਪਾਦਿਕਾ ਵ੍ਯਤਿਰੇਕਵ੍ਯਕ੍ਤੀਸ੍ਤਾਸ੍ਤਾਃ ਸਂਕ੍ਰਾਮਤੋ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸ੍ਯ ਸਦ੍ਭਾਵਨਿਬਦ੍ਧ ਏਵ ਪ੍ਰਾਦੁਰ੍ਭਾਵਃ,
ਹੇਮਵਤ੍ . ਤਥਾ ਹਿ — ਯਦਾ ਹੇਮੈਵਾਭਿਧੀਯਤੇ ਨਾਂਗਦਾਦਯਃ ਪਰ੍ਯਾਯਾਸ੍ਤਦਾ ਹੇਮਸਮਾਨਜੀਵਿਤਾਭਿਰ੍ਯੌਗ-
ਪਦ੍ਯਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤਾਭਿਰ੍ਹੇਮਨਿਸ਼੍ਪਾਦਿਕਾਭਿਰਨ੍ਵਯਸ਼ਕ੍ਤਿ ਭਿਰਂਗਦਾਦਿਪਰ੍ਯਾਯਸਮਾਨਜੀਵਿਤਾਃ ਕ੍ਰਮਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤਾ ਅਂਗਦਾਦਿ-
ਪਰ੍ਯਾਯਨਿਸ਼੍ਪਾਦਿਕਾ ਵ੍ਯਤਿਰੇਕਵ੍ਯਕ੍ਤੀਸ੍ਤਾਸ੍ਤਾਃ ਸਂਕ੍ਰਾਮਤੋ ਹੇਮ੍ਨਃ ਸਦ੍ਭਾਵਨਿਬਦ੍ਧ ਏਵ ਪ੍ਰਾਦੁਰ੍ਭਾਵਃ . ਯਦਾ
ਤੁ ਪਰ੍ਯਾਯਾ ਏਵਾਭਿਧੀਯਨ੍ਤੇ ਨ ਦ੍ਰਵ੍ਯਂ, ਤਦਾ ਪ੍ਰਭਵਾਵਸਾਨਲਾਂਛਨਾਭਿਃ ਕ੍ਰਮਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤਾਭਿਃ
ਪਰ੍ਯਾਯਨਿਸ਼੍ਪਾਦਿਕਾਭਿਰ੍ਵ੍ਯਤਿਰੇਕਵ੍ਯਕ੍ਤਿਭਿਸ੍ਤਾਭਿਸ੍ਤਾਭਿਃ ਪ੍ਰਭਵਾਵਸਾਨਵਰ੍ਜਿਤਾ ਯੌਗਪਦ੍ਯਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤਾ ਦ੍ਰਵ੍ਯ-
ਕਰੋਤਿ . ਸਦਾ ਲਭਦਿ ਸਦਾ ਸਰ੍ਵਕਾਲਂ ਲਭਤੇ . ਕਿਂ ਕਰ੍ਮਤਾਪਨ੍ਨਮ੍ . ਪਾਦੁਬ੍ਭਾਵਂ ਪ੍ਰਾਦੁਰ੍ਭਾਵਮੁਤ੍ਪਾਦਮ੍ .
ਕਥਂਭੂਤਮ੍ . ਸਦਸਬ੍ਭਾਵਣਿਬਦ੍ਧਂ ਸਦ੍ਭਾਵਨਿਬਦ੍ਧਮਸਦ੍ਭਾਵਨਿਬਦ੍ਧਂ ਚ . ਕਾਭ੍ਯਾਂ ਕ੍ਰੁਤ੍ਵਾ . ਦਵ੍ਵਤ੍ਥਪਜ੍ਜਯਤ੍ਥੇਹਿਂ
ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕਪਰ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਿਕਨਯਾਭ੍ਯਾਮਿਤਿ . ਤਥਾਹਿ — ਯਥਾ ਯਦਾ ਕਾਲੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕਨਯੇਨ ਵਿਵਕ੍ਸ਼ਾ ਕ੍ਰਿਯਤੇ ਯਦੇਵ
ਕਟਕਪਰ੍ਯਾਯੇ ਸੁਵਰ੍ਣਂ ਤਦੇਵ ਕਙ੍ਕਣਪਰ੍ਯਾਯੇ ਨਾਨ੍ਯਦਿਤਿ, ਤਦਾ ਕਾਲੇ ਸਦ੍ਭਾਵਨਿਬਦ੍ਧ ਏਵੋਤ੍ਪਾਦਃ . ਕਸ੍ਮਾਦਿਤਿ
ਚੇਤ੍ . ਦ੍ਰਵ੍ਯਸ੍ਯ ਦ੍ਰਵ੍ਯਰੂਪੇਣਾਵਿਨਸ਼੍ਟਤ੍ਵਾਤ੍ . ਯਦਾ ਪੁਨਃ ਪਰ੍ਯਾਯਵਿਵਕ੍ਸ਼ਾ ਕ੍ਰਿਯਤੇ ਕਟਕਪਰ੍ਯਾਯਾਤ੍ ਸਕਾਸ਼ਾਦਨ੍ਯੋ ਯਃ
ਕਙ੍ਕਣਪਰ੍ਯਾਯਃ ਸੁਵਰ੍ਣਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀ ਸ ਏਵ ਨ ਭਵਤਿ, ਤਦਾ ਪੁਨਰਸਦੁਤ੍ਪਾਦਃ . ਕਸ੍ਮਾਦਿਤਿ ਚੇਤ੍ . ਪੂਰ੍ਵਪਰ੍ਯਾਯਸ੍ਯ
ਵਿਨਸ਼੍ਟਤ੍ਵਾਤ੍ . ਤਥਾ ਯਦਾ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕਨਯਵਿਵਕ੍ਸ਼ਾ ਕ੍ਰਿਯਤੇ ਯ ਏਵ ਪੂਰ੍ਵਂ ਗ੍ਰੁਹਸ੍ਥਾਵਸ੍ਥਾਯਾਮੇਵਮੇਵਂ ਗ੍ਰੁਹਵ੍ਯਾਪਾਰਂ
ਕ੍ਰੁਤਵਾਨ੍ ਪਸ਼੍ਚਾਜ੍ਜਿਨਦੀਕ੍ਸ਼ਾਂ ਗ੍ਰੁਹੀਤ੍ਵਾ ਸ ਏਵੇਦਾਨੀਂ ਰਾਮਾਦਿਕੇਵਲਿਪੁਰੁਸ਼ੋ ਨਿਸ਼੍ਚਯਰਤ੍ਨਤ੍ਰਯਾਤ੍ਮਕਪਰਮਾਤ੍ਮਧ੍ਯਾਨੇ-
*੧. ਵ੍ਯਤਿਰੇਕਵ੍ਯਕ੍ਤਿ = ਭੇਦਰੂਪ ਪ੍ਰਗਟਤਾ . [ਵ੍ਯਤਿਰੇਕਵ੍ਯਕ੍ਤਿਯਾਁ ਉਤ੍ਪਤ੍ਤਿ ਵਿਨਾਸ਼ਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋਤੀ ਹੈਂ, ਕ੍ਰਮਸ਼ਃ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤ
ਹੋਤੀ ਹੈਂ ਔਰ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕੋ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਕਰਤੀ ਹੈਂ . ਸ਼੍ਰੁਤਜ੍ਞਾਨ, ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਤਥਾ ਸ੍ਵਰੂਪਾਚਰਣ ਚਾਰਿਤ੍ਰ,
ਯਥਾਖ੍ਯਾਤਚਾਰਿਤ੍ਰ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਆਤ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯਕੀ ਵ੍ਯਤਿਰੇਕਵ੍ਯਕ੍ਤਿਯਾਁ ਹੈਂ . ਵ੍ਯਤਿਰੇਕ ਔਰ ਅਨ੍ਵਯਕੇ ਅਰ੍ਥੋਂਕੇ ਲਿਯੇ
੧੯੯ਵੇਂ ਪ੍ਰੁਸ਼੍ਠਕਾ ਫੁ ਟਨੋਟ (ਟਿਪ੍ਪਣੀ) ਦੇਖੇਂ . ]
੨. ਸਦ੍ਭਾਵਸਂਬਦ੍ਧ = ਸਦ੍ਭਾਵ -ਅਸ੍ਤਿਤ੍ਵਕੇ ਸਾਥ ਸਂਬਂਧ ਰਖਨੇਵਾਲਾ, – ਸਂਕਲਿਤ . [ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੀ ਵਿਵਕ੍ਸ਼ਾਕੇ ਸਮਯ
ਅਨ੍ਵਯ ਸ਼ਕ੍ਤਿਯੋਂਕੋ ਮੁਖ੍ਯ ਔਰ ਵ੍ਯਤਿਰੇਕਵ੍ਯਕ੍ਤਿਯੋਂਕੋ ਗੌਣ ਕਰ ਦਿਯਾ ਜਾਤਾ ਹੈ, ਇਸਲਿਯੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ
ਸਦ੍ਭਾਵਸਂਬਦ੍ਧ ਉਤ੍ਪਾਦ (ਸਤ੍ -ਉਤ੍ਪਾਦ, ਵਿਦ੍ਯਮਾਨਕਾ ਉਤ੍ਪਾਦ) ਹੈ . ]
ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ ]
ਜ੍ਞੇਯਤਤ੍ਤ੍ਵ -ਪ੍ਰਜ੍ਞਾਪਨ
੨੧੭
પ્ર. ૨૮
ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕੀ ਉਤ੍ਪਾਦਕ ਉਨ -ਉਨ ੧ਵ੍ਯਤਿਰੇਕਵ੍ਯਕ੍ਤਿਯੋਂਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋਨੇਵਾਲੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੋ ੨ਸਦ੍ਭਾਵਸਂਬਦ੍ਧ ਹੀ
ਉਤ੍ਪਾਦ ਹੈ; ਸੁਵਰ੍ਣਕੀ ਭਾਁਤਿ . ਜੈਸੇ : — ਜਬ ਸੁਵਰ੍ਣ ਹੀ ਕਹਾ ਜਾਤਾ ਹੈ — ਬਾਜੂਬਂਧਾ ਆਦਿ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ
ਨਹੀਂ, ਤਬ ਸੁਵਰ੍ਣ ਜਿਤਨੀ ਸ੍ਥਾਯੀ, ਯੁਗਪਤ੍ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਮਾਨ, ਸੁਵਰ੍ਣਕੀ ਉਤ੍ਪਾਦਕ ਅਨ੍ਵਯਸ਼ਕ੍ਤਿਯੋਂਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ
ਬਾਜੂਬਂਧ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਪਰ੍ਯਾਯ ਜਿਤਨੇ ਸ੍ਥਾਯੀ, ਕ੍ਰਮਸ਼ਃ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਮਾਨ, ਬਾਜੂਬਂਧ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕੀ ਉਤ੍ਪਾਦਕ
ਉਨ -ਉਨ ਵ੍ਯਤਿਰੇਕਵ੍ਯਕ੍ਤਿਯੋਂਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋਨੇਵਾਲੇ ਸੁਵਰ੍ਣਕਾ ਸਦ੍ਭਾਵਸਂਬਦ੍ਧ ਹੀ ਉਤ੍ਪਾਦ ਹੈ .
ਔਰ ਜਬ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਹੀ ਕਹੀ ਜਾਤੀ ਹੈਂ, — ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਨਹੀਂ, ਤਬ ਉਤ੍ਪਤ੍ਤਿਵਿਨਾਸ਼ ਜਿਨਕਾ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਹੈ
ਐਸੀ, ਕ੍ਰਮਸ਼ਃ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਮਾਨ, ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕੋ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਕਰਨੇਵਾਲੀ ਉਨ -ਉਨ ਵ੍ਯਤਿਰੇਕਵ੍ਯਕ੍ਤਿਯੋਂਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ,
ਉਤ੍ਪਤ੍ਤਿਵਿਨਾਸ਼ ਰਹਿਤ, ਯੁਗਪਤ੍ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਮਾਨ, ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੀ ਉਤ੍ਪਾਦਕ ਅਨ੍ਵਯਸ਼ਕ੍ਤਿਯੋਂਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋਨੇਵਾਲੇ