ਕ੍ਰਮਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿਮਾਸਾਦ੍ਯ ਤਤ੍ਤਦ੍ਵਯਤਿਰੇਕਮਾਪਨ੍ਨਾਭਿਰ੍ਹੇਮਾਂਗਦਾਦਿਪਰ੍ਯਾਯਮਾਤ੍ਰੀਕ੍ਰਿਯੇਤ . ਤਤੋ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਾਦੇਸ਼ਾ-
ਤ੍ਸਦੁਤ੍ਪਾਦਃ, ਪਰ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਾਦੇਸ਼ਾਦਸਤ੍ ਇਤ੍ਯਨਵਦ੍ਯਮ੍ ..੧੧੧..
ਅਥ ਸਦੁਤ੍ਪਾਦਮਨਨ੍ਯਤ੍ਵੇਨ ਨਿਸ਼੍ਚਿਨੋਤਿ —
ਜੀਵੋ ਭਵਂ ਭਵਿਸ੍ਸਦਿ ਣਰੋਮਰੋ ਵਾ ਪਰੋ ਭਵੀਯ ਪੁਣੋ .
ਕਿਂ ਦਵ੍ਵਤ੍ਤਂ ਪਜਹਦਿ ਣ ਜਹਂ ਅਣ੍ਣੋ ਕਹਂ ਹੋਦਿ ..੧੧੨..
ਪੁਨਰਸਦ੍ਭਾਵਨਿਬਦ੍ਧ ਏਵੋਤ੍ਪਾਦਃ . ਕਸ੍ਮਾਦਿਤਿ ਚੇਤ੍ . ਪੂਰ੍ਵਪਰ੍ਯਾਯਾਦਨ੍ਯਤ੍ਵਾਦਿਤਿ . ਯਥੇਦਂ ਜੀਵਦ੍ਰਵ੍ਯੇ ਸਦੁਤ੍ਪਾਦਾ-
ਸਦੁਤ੍ਪਾਦਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਂ ਕ੍ਰੁਤਂ ਤਥਾ ਸਰ੍ਵਦ੍ਰਵ੍ਯੇਸ਼ੁ ਯਥਾਸਂਭਵਂ ਜ੍ਞਾਤਵ੍ਯਮਿਤਿ ..੧੧੧.. ਅਥ ਪੂਰ੍ਵੋਕ੍ਤਮੇਵ ਸਦੁਤ੍ਪਾਦਂ
ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਦਭਿਨ੍ਨਤ੍ਵੇਨ ਵਿਵ੍ਰੁਣੋਤਿ — ਜੀਵੋ ਜੀਵਃ ਕਰ੍ਤਾ ਭਵਂ ਭਵਨ੍ ਪਰਿਣਮਨ੍ ਸਨ੍ ਭਵਿਸ੍ਸਦਿ ਭਵਿਸ਼੍ਯਤਿ ਤਾਵਤ੍ .
ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ ]
ਜ੍ਞੇਯਤਤ੍ਤ੍ਵ -ਪ੍ਰਜ੍ਞਾਪਨ
੨੧੯
ਕ੍ਰਮਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰਕੇ ਉਸ -ਉਸ ਵ੍ਯਤਿਰੇਕਵ੍ਯਕ੍ਤਿਤ੍ਵਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋਤੀ ਹੁਈ, ਸੁਵਰ੍ਣਕੋ ਬਾਜੂਬਂਧਾਦਿ
ਪਰ੍ਯਾਯਮਾਤ੍ਰ (-ਪਰ੍ਯਾਯਮਾਤ੍ਰਰੂਪ) ਕਰਤੀ ਹੈਂ .
ਇਸਲਿਯੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕ ਕਥਨਸੇ ਸਤ੍ -ਉਤ੍ਪਾਦ ਹੈ, ਪਰ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਿਕ ਕਥਨਸੇ ਅਸਤ੍ -ਉਤ੍ਪਾਦ ਹੈ —
ਯਹ ਬਾਤ ਅਨਵਦ੍ਯ (ਨਿਰ੍ਦੋਸ਼, ਅਬਾਧ੍ਯ) ਹੈ .
ਭਾਵਾਰ੍ਥ : — ਜੋ ਪਹਲੇ ਵਿਦ੍ਯਮਾਨ ਹੋ ਉਸੀਕੀ ਉਤ੍ਪਤ੍ਤਿਕੋ ਸਤ੍ -ਉਤ੍ਪਾਦ ਕਹਤੇ ਹੈਂ ਔਰ ਜੋ
ਪਹਲੇ ਵਿਦ੍ਯਮਾਨ ਨ ਹੋ ਉਸਕੀ ਉਤ੍ਪਤ੍ਤਿਕੋ ਅਸਤ੍ -ਉਤ੍ਪਾਦ ਕਹਤੇ ਹੈਂ . ਜਬ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕੋ ਗੌਣ ਕਰਕੇ
ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਮੁਖ੍ਯਤਯਾ ਕਥਨ ਕਿਯਾ ਜਾਤਾ ਹੈ, ਤਬ ਤੋ ਜੋ ਵਿਦ੍ਯਮਾਨ ਥਾ ਵਹੀ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਤਾ ਹੈ, (ਕ੍ਯੋਂਕਿ
ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਤੋ ਤੀਨੋਂ ਕਾਲਮੇਂ ਵਿਦ੍ਯਮਾਨ ਹੈ); ਇਸਲਿਯੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕ ਨਯਸੇ ਤੋ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੋ ਸਤ੍ -ਉਤ੍ਪਾਦ ਹੈ; ਔਰ
ਜਬ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੋ ਗੌਣ ਕਰਕੇ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕਾ ਮੁਖ੍ਯਤਯਾ ਕਥਨ ਕਿਯਾ ਜਾਤਾ ਹੈ ਤਬ ਜੋ ਵਿਦ੍ਯਮਾਨ ਨਹੀਂ ਥਾ
ਵਹ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਤਾ ਹੈ (ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਵਰ੍ਤਮਾਨ ਪਰ੍ਯਾਯ ਭੂਤਕਾਲਮੇਂ ਵਿਦ੍ਯਮਾਨ ਨਹੀਂ ਥੀ), ਇਸਲਿਯੇ ਪਰ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਿਕ
ਨਯਸੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ ਅਸਤ੍ -ਉਤ੍ਪਾਦ ਹੈ .
ਯਹਾਁ ਯਹ ਲਕ੍ਸ਼੍ਯਮੇਂ ਰਖਨਾ ਚਾਹਿਯੇ ਕਿ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਔਰ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਭਿਨ੍ਨ -ਭਿਨ੍ਨ ਵਸ੍ਤੁਏਁ ਨਹੀਂ ਹੈਂ; ਇਸਲਿਯੇ
ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕੀ ਵਿਵਕ੍ਸ਼ਾਕੇ ਸਮਯ ਭੀ, ਅਸਤ੍ -ਉਤ੍ਪਾਦਮੇਂ, ਜੋ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਹੈਂ ਵੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਹੀ ਹੈਂ, ਔਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੀ
ਵਿਵਕ੍ਸ਼ਾਕੇ ਸਮਯ ਭੀ ਸਤ੍ -ਉਤ੍ਪਾਦਮੇਂ, ਜੋ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਹੈ ਵੇ ਹੀ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਹੀ ਹੈਂ ..੧੧੧..
ਅਬ (ਸਰ੍ਵ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਮੇਂ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਅਨਨ੍ਯ ਹੈ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਵਹ ਕਾ ਵਹੀ ਹੈ, ਇਸਲਿਯੇ ਉਸਕੇ ਸਤ੍ -ਉਤ੍ਪਾਦ
– ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ) ਸਤ੍ -ਉਤ੍ਪਾਦਕੋ ਅਨਨ੍ਯਤ੍ਵ ਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤ ਕਰਤੇ ਹੈਂ : —
ਜੀਵ ਪਰਿਣਮੇ ਤੇਥੀ ਨਰਾਦਿਕ ਏ ਥਸ਼ੇ; ਪਣ ਤੇ – ਰੂਪੇ
ਸ਼ੁਂ ਛੋਡਤੋ ਦ੍ਰਵ੍ਯਤ੍ਵਨੇ ? ਨਹਿ ਛੋਡਤੋ ਕ੍ਯਮ ਅਨ੍ਯ ਏ ? ੧੧੨.