ਯਦਿ ਨੋਜ੍ਝਤਿ ਕਥਮਨ੍ਯੋ ਨਾਮ ਸ੍ਯਾਤ੍, ਯੇਨ ਪ੍ਰਕਟਿਤਤ੍ਰਿਕੋਟਿਸਤ੍ਤਾਕਃ ਸ ਏਵ ਨ
ਸ੍ਯਾਤ੍ ..੧੧੨..
ਅਥਾਸਦੁਤ੍ਪਾਦਮਨ੍ਯਤ੍ਵੇਨ ਨਿਸ਼੍ਚਿਨੋਤਿ —
ਮਣੁਵੋ ਣ ਹੋਦਿ ਦੇਵੋ ਦੇਵੋ ਵਾ ਮਾਣੁਸੋ ਵ ਸਿਦ੍ਧੋ ਵਾ .
ਏਵਂ ਅਹੋਜ੍ਜਮਾਣੋ ਅਣਣ੍ਣਭਾਵਂ ਕਧਂ ਲਹਦਿ ..੧੧੩..
ਮਨੁਜੋ ਨ ਭਵਤਿ ਦੇਵੋ ਦੇਵੋ ਵਾ ਮਨੁਸ਼ੋ ਵਾ ਸਿਦ੍ਧੋ ਵਾ .
ਏਵਮਭਵਨ੍ਨਨਨ੍ਯਭਾਵਂ ਕਥਂ ਲਭਤੇ ..੧੧੩..
ਅਨ੍ਯੋ ਭਿਨ੍ਨਃ ਕਥਂ ਭਵਤਿ . ਕਿਂਤੁ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਨ੍ਵਯਸ਼ਕ੍ਤਿਰੂਪੇਣ ਸਦ੍ਭਾਵਨਿਬਦ੍ਧੋਤ੍ਪਾਦਃ ਸ ਏਵੇਤਿ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਦਭਿਨ੍ਨ ਇਤਿ
ਭਾਵਾਰ੍ਥਃ ..੧੧੨.. ਅਥ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸ੍ਯਾਸਦੁਤ੍ਪਾਦਂ ਪੂਰ੍ਵਪਰ੍ਯਾਯਾਦਨ੍ਯਤ੍ਵੇਨ ਨਿਸ਼੍ਚਿਨੋਤਿ — ਮਣੁਵੋ ਣ ਹਵਦਿ ਦੇਵੋ
ਆਕੁਲਤ੍ਵੋਤ੍ਪਾਦਕਮਨੁਜਦੇਵਾਦਿਵਿਭਾਵਪਰ੍ਯਾਯਵਿਲਕ੍ਸ਼ਣਮਨਾਕੁਲਤ੍ਵਰੂਪਸ੍ਵਭਾਵਪਰਿਣਤਿਲਕ੍ਸ਼ਣਂ ਪਰਮਾਤ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯਂ
ਯਦ੍ਯਪਿ ਨਿਸ਼੍ਚਯੇਨ ਮਨੁਸ਼੍ਯਪਰ੍ਯਾਯੇ ਦੇਵਪਰ੍ਯਾਯੇ ਚ ਸਮਾਨਂ ਤਥਾਪਿ ਮਨੁਜੋ ਦੇਵੋ ਨ ਭਵਤਿ . ਕਸ੍ਮਾਤ੍ .
ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ ]
ਜ੍ਞੇਯਤਤ੍ਤ੍ਵ -ਪ੍ਰਜ੍ਞਾਪਨ
੨੨੧
ਯਦਿ ਨਹੀਂ ਛੋੜਤਾ ਤੋ ਵਹ ਅਨ੍ਯ ਕੈਸੇ ਹੋ ਸਕਤਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸਨੇ ਤ੍ਰਿਕੋਟਿ ਸਤ੍ਤਾ (-ਤੀਨ
ਪ੍ਰਕਾਰਕੀ ਸਤ੍ਤਾ) ਜਿਸਕੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੈ ਐਸਾ ਵਹ (ਜੀਵ), ਵਹੀ ਨ ਹੋ ?
ਭਾਵਾਰ੍ਥ : — ਜੀਵ ਮਨੁਸ਼੍ਯ -ਦੇਵਾਦਿਕ ਪਰ੍ਯਾਯਰੂਪ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਤਾ ਹੁਆ ਭੀ ਅਨ੍ਯ ਨਹੀਂ
ਹੋ ਜਾਤਾ, ਅਨਨ੍ਯ ਰਹਤਾ ਹੈ, ਵਹਕਾ ਵਹੀ ਰਹਤਾ ਹੈ; ਕ੍ਯੋਂਕਿ ‘ਵਹੀ ਯਹ ਦੇਵਕਾ ਜੀਵ ਹੈ, ਜੋ
ਪੂਰ੍ਵਭਵਮੇਂ ਮਨੁਸ਼੍ਯ ਥਾ ਔਰ ਅਮੁਕ ਭਵਮੇਂ ਤਿਰ੍ਯਂਚ ਥਾ’ ਐਸਾ ਜ੍ਞਾਨ ਹੋ ਸਕਤਾ ਹੈ . ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ
ਜੀਵਕੀ ਭਾਁਤਿ ਪ੍ਰਤ੍ਯੇਕ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਅਪਨੀ ਸਰ੍ਵ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਮੇਂ ਵਹਕਾ ਵਹੀ ਰਹਤਾ ਹੈ, ਅਨ੍ਯ ਨਹੀਂ ਹੋ
ਜਾਤਾ, — ✽ਅਨਨ੍ਯ ਰਹਤਾ ਹੈ . ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਅਨਨ੍ਯਪਨਾ ਹੋਨੇਸੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਸਤ੍ -ਉਤ੍ਪਾਦ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤ
ਹੋਤਾ ਹੈ ..੧੧੨..
ਅਬ, ਅਸਤ੍ -ਉਤ੍ਪਾਦਕੋ ਅਨ੍ਯਤ੍ਵਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤ ਕਰਤੇ ਹੈਂ : —
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥ : — [ਮਨੁਜਃ ] ਮਨੁਸ਼੍ਯ [ਦੇਵਃ ਨ ਭਵਤਿ ] ਦੇਵ ਨਹੀਂ ਹੈ, [ਵਾ ] ਅਥਵਾ
[ਦੇਵਃ ] ਦੇਵ [ਮਾਨੁਸ਼ਃ ਵਾ ਸਿਦ੍ਧਃ ਵਾ ] ਮਨੁਸ਼੍ਯ ਯਾ ਸਿਦ੍ਧ ਨਹੀਂ ਹੈ; [ਏਵਂ ਅਭਵਨ੍ ] ਐਸਾ ਨ
ਹੋਤਾ ਹੁਆ [ਅਨਨ੍ਯ ਭਾਵਂ ਕਥਂ ਲਭਤੇ ] ਅਨਨ੍ਯਭਾਵਕੋ ਕੈਸੇ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋ ਸਕਤਾ ਹੈ ? ..੧੧੩..
✽(ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਉਤ੍ਪਾਦ -ਵ੍ਯਯ -ਧ੍ਰੌਵ੍ਯਾਤ੍ਮਕ ਜੀਵ, ਮਨੁਸ਼੍ਯਾਦਿ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਰੂਪ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਨੇ ਪਰ ਭੀ, ਅਨ੍ਵਯਸ਼ਕ੍ਤਿਕੋ ਨਹੀਂ
ਛੋੜਤਾ ਹੋਨੇਸੇ ਅਨਨ੍ਯ – ਵਹਕਾ ਵਹੀ – ਹੈ .)
ਮਾਨਵ ਨਥੀ ਸੁਰ, ਸੁਰ ਪਣ ਨਹਿ ਮਨੁਜ ਕੇ ਨਹਿ ਸਿਦ੍ਧ ਛੇ;
ਏ ਰੀਤ ਨਹਿ ਹੋਤੋ ਥਕੋ ਕ੍ਯਮ ਤੇ ਅਨਨ੍ਯਪਣੁਂ ਧਰੇ ? ੧੧੩.