ਸਰ੍ਵਸ੍ਯ ਹਿ ਵਸ੍ਤੁਨਃ ਸਾਮਾਨ੍ਯਵਿਸ਼ੇਸ਼ਾਤ੍ਮਕਤ੍ਵਾਤ੍ਤਤ੍ਸ੍ਵਰੂਪਮੁਤ੍ਪਸ਼੍ਯਤਾਂ ਯਥਾਕ੍ਰਮਂ ਸਾਮਾਨ੍ਯ- ਵਿਸ਼ੇਸ਼ੌ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਤੀ ਦ੍ਵੇ ਕਿਲ ਚਕ੍ਸ਼ੁਸ਼ੀ, ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕਂ ਪਰ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਿਕਂ ਚੇਤਿ . ਤਤ੍ਰ ਪਰ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਿਕ- ਮੇਕਤ੍ਵਂ ਕਥਂ ਲਭਤੇ, ਨ ਕਥਮਪਿ . ਤਤ ਏਤਾਵਦਾਯਾਤਿ ਅਸਦ੍ਭਾਵਨਿਬਦ੍ਧੋਤ੍ਪਾਦਃ ਪੂਰ੍ਵਪਰ੍ਯਾਯਾਦ੍ਭਿਨ੍ਨੋ ਭਵਤੀਤਿ ..੧੧੩.. ਅਥੈਕਦ੍ਰਵ੍ਯਸ੍ਯ ਪਰ੍ਯਾਯੈਸ੍ਸਹਾਨਨ੍ਯਤ੍ਵਾਭਿਧਾਨਮੇਕਤ੍ਵਮਨ੍ਯਤ੍ਵਾਭਿਧਾਨਮਨੇਕਤ੍ਵਂ ਚ ਨਯ- ਵਿਭਾਗੇਨ ਦਰ੍ਸ਼ਯਤਿ, ਅਥਵਾ ਪੂਰ੍ਵੋਕ੍ਤਸਦ੍ਭਾਵਨਿਬਦ੍ਧਾਸਦ੍ਭਾਵਨਿਬਦ੍ਧਮੁਤ੍ਪਾਦਦ੍ਵਯਂ ਪ੍ਰਕਾਰਾਨ੍ਤਰੇਣ ਸਮਰ੍ਥਯਤਿ — ਹਵਦਿ ਭਵਤਿ . ਕਿਂ ਕਰ੍ਤ੍ਰੁ . ਸਵ੍ਵਂ ਦਵ੍ਵਂ ਸਰ੍ਵਂ ਵਿਵਕ੍ਸ਼ਿਤਾਵਿਵਕ੍ਸ਼ਿਤਜੀਵਦ੍ਰਵ੍ਯਮ੍ . ਕਿਂਵਿਸ਼ਿਸ਼੍ਟਂ ਭਵਤਿ . ਅਣਣ੍ਣਂ ਅਨਨ੍ਯਮਭਿਨ੍ਨਮੇਕਂ ਤਨ੍ਮਯਮਿਤਿ . ਕੇਨ ਸਹ . ਤੇਨ ਨਾਰਕਤਿਰ੍ਯਙ੍ਮਨੁਸ਼੍ਯਦੇਵਰੂਪਵਿਭਾਵਪਰ੍ਯਾਯਸਮੂਹੇਨ ਕੇਵਲ- ਜ੍ਞਾਨਾਦ੍ਯਨਨ੍ਤਚਤੁਸ਼੍ਟਯਸ਼ਕ੍ਤਿਰੂਪਸਿਦ੍ਧਪਰ੍ਯਾਯੇਣ ਚ . ਕੇਨ ਕ੍ਰੁਤ੍ਵਾ . ਦਵ੍ਵਟ੍ਠਿਏਣ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਨ੍ਵਯਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕਨਯੇਨ . ਕਸ੍ਮਾਤ੍ . ਕੁਣ੍ਡਲਾਦਿਪਰ੍ਯਾਯੇਸ਼ੁ ਸੁਵਰ੍ਣਸ੍ਯੇਵ ਭੇਦਾਭਾਵਾਤ੍ . ਤਂ ਪਜ੍ਜਯਟ੍ਠਿਏਣ ਪੁਣੋ ਤਦ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯਂ ਪਰ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਿਕਨਯੇਨ ਅਨ੍ਯਪਨਾ ਹੈ . ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੋ ਅਨ੍ਯਪਨਾ ਹੋਨੇਸੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ ਅਸਤ੍ -ਉਤ੍ਪਾਦ ਹੈ, – ਐਸਾ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤ ਹੋਤਾ ਹੈ ..੧੧੩..
ਅਬ, ਏਕ ਹੀ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ ਅਨਨ੍ਯਪਨਾ ਔਰ ਅਨਨ੍ਯਪਨਾ ਹੋਨੇਮੇਂ ਜੋ ਵਿਰੋਧ ਹੈ, ਉਸੇ ਦੂਰ ਕਰਤੇ ਹੈਂ . (ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਉਸਮੇਂ ਵਿਰੋਧ ਨਹੀਂ ਆਤਾ, ਯਹ ਬਤਲਾਤੇ ਹੈਂ) : —
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥ : — [ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕੇਨ ] ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕ (ਨਯ) ਸੇ [ਸਰ੍ਵ ] ਸਬ [ਦ੍ਰਵ੍ਯਂ ] ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਹੈ; [ਪੁਨਃ ਚ ] ਔਰ [ਪਰ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਿਕੇਨ ] ਪਰ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਿਕ (ਨਯ) ਸੇ [ਤਤ੍ ] ਵਹ (ਦ੍ਰਵ੍ਯ) [ਅਨ੍ਯਤ੍ ] ਅਨ੍ਯ- ਅਨ੍ਯ ਹੈ, [ਤਤ੍ਕਾਲੇ ਤਨ੍ਮਯਤ੍ਵਾਤ੍ ] ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਉਸ ਸਮਯ ਤਨ੍ਮਯ ਹੋਨੇਸੇ [ਅਨਨ੍ਯਤ੍ ] (ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਸੇ) ਅਨਨ੍ਯ ਹੈ ..੧੧੪..
ਟੀਕਾ : — ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਸਭੀ ਵਸ੍ਤੁ ਸਾਮਾਨ੍ਯ -ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਾਤ੍ਮਕ ਹੋਨੇਸੇ ਵਸ੍ਤੁਕਾ ਸ੍ਵਰੂਪ ਦੇਖਨੇਵਾਲੋਂਕੇ ਕ੍ਰਮਸ਼ਃ (੧) ਸਾਮਾਨ੍ਯ ਔਰ (੨) ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਕੋ ਜਾਨਨੇਵਾਲੀ ਦੋ ਆਁਖੇਂ ਹੈਂ — (੧) ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕ ਔਰ (੨) ਪਰ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਿਕ .
ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕੇ ਬਧੁਂ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਛੇ; ਨੇ ਤੇ ਜ ਪਰ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਿਕੇ ਛੇ ਅਨ੍ਯ, ਜੇਥੀ ਤੇ ਸਮਯ ਤਦ੍ਰੂਪ ਹੋਈ ਅਨਨ੍ਯ ਛੇ. ੧੧੪.