ਮੇਕਾਨ੍ਤਨਿਮੀਲਿਤਂ ਵਿਧਾਯ ਕੇਵਲੋਨ੍ਮੀਲਿਤੇਨ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕੇਨ ਯਦਾਵਲੋਕ੍ਯਤੇ ਤਦਾ ਨਾਰਕਤਿਰ੍ਯਙ੍-
ਮਨੁਸ਼੍ਯਦੇਵਸਿਦ੍ਧਤ੍ਵਪਰ੍ਯਾਯਾਤ੍ਮਕੇਸ਼ੁ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ੇਸ਼ੁ ਵ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤਂ ਜੀਵਸਾਮਾਨ੍ਯਮੇਕਮਵਲੋਕਯਤਾਮਨਵ-
ਲੋਕਿਤਵਿਸ਼ੇਸ਼ਾਣਾਂ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵਂ ਜੀਵਦ੍ਰਵ੍ਯਮਿਤਿ ਪ੍ਰਤਿਭਾਤਿ . ਯਦਾ ਤੁ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕਮੇਕਾਨ੍ਤਨਿਮੀਲਿਤਂ ਵਿਧਾਯ
ਕੇਵਲੋਨ੍ਮੀਲਿਤੇਨ ਪਰ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਿਕੇਨਾਵਲੋਕ੍ਯਤੇ ਤਦਾ ਜੀਵਦ੍ਰਵ੍ਯੇ ਵ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤਾਨ੍ਨਾਰਕਤਿਰ੍ਯਙ੍ਮਨੁਸ਼੍ਯਦੇਵ-
ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਵਪਰ੍ਯਾਯਾਤ੍ਮਕਾਨ੍ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਾਨਨੇਕਾਨਵਲੋਕਯਤਾਮਨਵਲੋਕਿਤਸਾਮਾਨ੍ਯਾਨਾਮਨ੍ਯਦਨ੍ਯਤ੍ਪ੍ਰਤਿਭਾਤਿ,
ਦ੍ਰਵ੍ਯਸ੍ਯ ਤਤ੍ਤਦ੍ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਕਾਲੇ ਤਤ੍ਤਦ੍ਵਿਸ਼ੇਸ਼ੇਭ੍ਯਸ੍ਤਨ੍ਮਯਤ੍ਵੇਨਾਨਨ੍ਯਤ੍ਵਾਤ੍, ਗਣਤ੍ਰੁਣਪਰ੍ਣਦਾਰੁਮਯਹਵ੍ਯਵਾਹਵਤ੍ .
ਯਦਾ ਤੁ ਤੇ ਉਭੇ ਅਪਿ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕਪਰ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਿਕੇ ਤੁਲ੍ਯਕਾਲੋਨ੍ਮੀਲਿਤੇ ਵਿਧਾਯ ਤਤ ਇਤਸ਼੍ਚਾਵਲੋਕ੍ਯਤੇ
ਤਦਾ ਨਾਰਕਤਿਰ੍ਯਙ੍ਮਨੁਸ਼੍ਯਦੇਵਸਿਦ੍ਧਤ੍ਵਪਰ੍ਯਾਯੇਸ਼ੁ ਵ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤਂ ਜੀਵਸਾਮਾਨ੍ਯਂ ਜੀਵਸਾਮਾਨ੍ਯੇ ਚ ਵ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤਾ
ਨਾਰਕਤਿਰ੍ਯਙ੍ਮਨੁਸ਼੍ਯਦੇਵਸਿਦ੍ਧਤ੍ਵਪਰ੍ਯਾਯਾਤ੍ਮਕਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਾਸ਼੍ਚ ਤੁਲ੍ਯਕਾਲਮੇਵਾਵਲੋਕ੍ਯਨ੍ਤੇ . ਤਤ੍ਰੈਕਚਕ੍ਸ਼ੁਰਵ-
ਪੁਨਃ ਅਣ੍ਣਂ ਅਨ੍ਯਦ੍ਭਿਨ੍ਨਮਨੇਕਂ ਪਰ੍ਯਾਯੈਃ ਸਹ ਪ੍ਰੁਥਗ੍ਭਵਤਿ . ਕਸ੍ਮਾਦਿਤਿ ਚੇਤ੍ . ਤਕ੍ਕਾਲੇ ਤਮ੍ਮਯਤ੍ਤਾਦੋ ਤ੍ਰੁਣਾਗ੍ਨਿ-
ਕਾਸ਼੍ਠਾਗ੍ਨਿਪਤ੍ਰਾਗ੍ਨਿਵਤ੍ ਸ੍ਵਕੀਯਪਰ੍ਯਾਯੈਃ ਸਹ ਤਤ੍ਕਾਲੇ ਤਨ੍ਮਯਤ੍ਵਾਦਿਤਿ . ਏਤਾਵਤਾ ਕਿਮੁਕ੍ਤਂ ਭਵਤਿ . ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕ-
ਨਯੇਨ ਯਦਾ ਵਸ੍ਤੁਪਰੀਕ੍ਸ਼ਾ ਕ੍ਰਿਯਤੇ ਤਦਾ ਪਰ੍ਯਾਯਸਨ੍ਤਾਨਰੂਪੇਣ ਸਰ੍ਵਂ ਪਰ੍ਯਾਯਕਦਮ੍ਬਕਂ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮੇਵ ਪ੍ਰਤਿਭਾਤਿ . ਯਦਾ
ਤੁ ਪਰ੍ਯਾਯਨਯਵਿਵਕ੍ਸ਼ਾ ਕ੍ਰਿਯਤੇ ਤਦਾ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮਪਿ ਪਰ੍ਯਾਯਰੂਪੇਣ ਭਿਨ੍ਨਂ ਭਿਨ੍ਨਂ ਪ੍ਰਤਿਭਾਤਿ . ਯਦਾ ਚ ਪਰਸ੍ਪਰਸਾਪੇਕ੍ਸ਼-
ਨਯਦ੍ਵਯੇਨ ਯੁਗਪਤ੍ਸਮੀਕ੍ਸ਼੍ਯਤੇ, ਤਦੈਕਤ੍ਵਮਨੇਕਤ੍ਵਂ ਚ ਯੁਗਪਤ੍ਪ੍ਰਤਿਭਾਤੀਤਿ . ਯਥੇਦਂ ਜੀਵਦ੍ਰਵ੍ਯੇ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਂ ਕ੍ਰੁਤਂ ਤਥਾ
੨੨੪ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ[ ਭਗਵਾਨਸ਼੍ਰੀਕੁਂਦਕੁਂਦ-
ਇਨਮੇਂਸੇ ਪਰ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਿਕ ਚਕ੍ਸ਼ੁਕੋ ਸਰ੍ਵਥਾ ਬਨ੍ਦ ਕਰਕੇ ਜਬ ਮਾਤ੍ਰ ਖੁਲੀ ਹੁਈ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕ ਚਕ੍ਸ਼ੁਕੇ
ਦ੍ਵਾਰਾ ਦੇਖਾ ਜਾਤਾ ਹੈ ਤਬ ਨਾਰਕਪਨਾ, ਤਿਰ੍ਯਂਚਪਨਾ, ਮਨੁਸ਼੍ਯਪਨਾ, ਦੇਵਪਨਾ ਔਰ ਸਿਦ੍ਧਪਨਾ — ਵਹ
ਪਰ੍ਯਾਯਸ੍ਵਰੂਪ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ੋਂਮੇਂ ਰਹਨੇਵਾਲੇ ਏਕ ਜੀਵਸਾਮਾਨ੍ਯਕੋ ਦੇਖਨੇਵਾਲੇ ਔਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ੋਂਕੋ ਨ ਦੇਖਨੇਵਾਲੇ
ਜੀਵੋਂਕੋ ‘ਵਹ ਸਬ ਜੀਵ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਹੈ’ ਐਸਾ ਭਾਸਿਤ ਹੋਤਾ ਹੈ . ਔਰ ਜਬ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕ ਚਕ੍ਸ਼ੁਕੋ ਸਰ੍ਵਥਾ
ਬਨ੍ਦ ਕਰਕੇ ਮਾਤ੍ਰ ਖੁਲੀ ਹੁਈ ਪਰ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਿਕ ਚਕ੍ਸ਼ੁਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਦੇਖਾ ਜਾਤਾ ਹੈ ਤਬ ਜੀਵਦ੍ਰਵ੍ਯਮੇਂ ਰਹਨੇਵਾਲੇ
ਨਾਰਕਪਨਾ, ਤਿਰ੍ਯਂਚਪਨਾ, ਮਨੁਸ਼੍ਯਪਨਾ, ਦੇਵਪਨਾ ਔਰ ਸਿਦ੍ਧਪਨਾ — ਵੇ ਪਰ੍ਯਾਯਸ੍ਵਰੂਪ ਅਨੇਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ੋਂਕੋ
ਦੇਖਨੇਵਾਲੇ ਔਰ ਸਾਮਾਨ੍ਯਕੋ ਨ ਦੇਖਨੇਵਾਲੇ ਜੀਵੋਂਕੋ (ਵਹ ਜੀਵ ਦ੍ਰਵ੍ਯ) ਅਨ੍ਯ -ਅਨ੍ਯ ਭਾਸਿਤ ਹੋਤਾ
ਹੈ, ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਉਨ -ਉਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ੋਂਕੇ ਸਮਯ ਤਨ੍ਮਯ ਹੋਨੇਸੇ ਉਨ -ਉਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ੋਂਸੇ ਅਨਨ੍ਯ ਹੈ — ਕਣ੍ਡੇ,
ਘਾਸ, ਪਤ੍ਤੇ ਔਰ ਕਾਸ਼੍ਠਮਯ ਅਗ੍ਨਿਕੀ ਭਾਁਤਿ . (ਜੈਸੇ ਘਾਸ, ਲਕੜੀ ਇਤ੍ਯਾਦਿਕੀ ਅਗ੍ਨਿ ਉਸ -ਉਸ ਸਮਯ
ਘਾਸਮਯ, ਲਕਡੀਮਯ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਹੋਨੇਸੇ ਘਾਸ, ਲਕੜੀ ਇਤ੍ਯਾਦਿਸੇ ਅਨਨ੍ਯ ਹੈ ਉਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਉਨ-
ਉਨ ਪਰ੍ਯਾਯਰੂਪ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ੋਂਕੇ ਸਮਯ ਤਨ੍ਮਯ ਹੋਨੇਸੇ ਉਨਸੇ ਅਨਨ੍ਯ ਹੈ — ਪ੍ਰੁਥਕ੍ ਨਹੀਂ ਹੈ .) ਔਰ ਜਬ ਉਨ
ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕ ਔਰ ਪਰ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਿਕ ਦੋਨੋਂ ਆਁਖੋਂਕੋ ਏਕ ਹੀ ਸਾਥ ਖੋਲਕਰ ਉਨਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਔਰ ਇਨਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ
(-ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕ ਤਥਾ ਪਰ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਿਕ ਚਕ੍ਸ਼ੁਓਂਕੇ) ਦੇਖਾ ਜਾਤਾ ਹੈ ਤਬ ਨਾਰਕਪਨਾ, ਤਿਰ੍ਯਂਚਪਨਾ, ਮਨੁਸ਼੍ਯਪਨਾ,
ਦੇਵਪਨਾ ਔਰ ਸਿਦ੍ਧਪਨਾ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਮੇਂ ਰਹਨੇਵਾਲਾ ਜੀਵਸਾਮਾਨ੍ਯ ਤਥਾ ਜੀਵਸਾਮਾਨ੍ਯਮੇਂ ਰਹਨੇਵਾਲਾ
ਨਾਰਕਪਨਾ -ਤਿਰ੍ਯਂਚਪਨਾ -ਮਨੁਸ਼੍ਯਪਨਾ -ਦੇਵਪਨਾ ਔਰ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਵਪਰ੍ਯਾਯਸ੍ਵਰੂਪ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੁਲ੍ਯਕਾਲਮੇਂ ਹੀ
(ਏਕ ਹੀ ਸਾਥ) ਦਿਖਾਈ ਦੇਤੇ ਹੈਂ .