ਲੋਕਨਮੇਕਦੇਸ਼ਾਵਲੋਕਨਂ, ਦ੍ਵਿਚਕ੍ਸ਼ੁਰਵਲੋਕਨਂ ਸਰ੍ਵਾਵਲੋਕਨਮ੍ . ਤਤਃ ਸਰ੍ਵਾਵਲੋਕਨੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸ੍ਯਾ-
ਨ੍ਯਤ੍ਵਾਨਨ੍ਯਤ੍ਵਂ ਚ ਨ ਵਿਪ੍ਰਤਿਸ਼ਿਧ੍ਯਤੇ ..੧੧੪..
ਅਥ ਸਰ੍ਵਵਿਪ੍ਰਤਿਸ਼ੇਧਨਿਸ਼ੇਧਿਕਾਂ ਸਪ੍ਤਭਂਗੀਮਵਤਾਰਯਤਿ —
ਅਤ੍ਥਿ ਤ੍ਤਿ ਯ ਣਤ੍ਥਿ ਤ੍ਤਿ ਯ ਹਵਦਿ ਅਵਤ੍ਤਵ੍ਵਮਿਦਿ ਪੁਣੋ ਦਵ੍ਵਂ .
ਪਜ੍ਜਾਏਣ ਦੁ ਕੇਣ ਵਿ ਤਦੁਭਯਮਾਦਿਟ੍ਠਮਣ੍ਣਂ ਵਾ ..੧੧੫..
ਸਰ੍ਵਦ੍ਰਵ੍ਯੇਸ਼ੁ ਯਥਾਸਂਭਵਂ ਜ੍ਞਾਤਵ੍ਯਮਿਤ੍ਯਰ੍ਥਃ ..੧੧੪.. ਏਵਂ ਸਦੁਤ੍ਪਾਦਾਸਦੁਤ੍ਪਾਦਕਥਨੇਨ ਪ੍ਰਥਮਾ, ਸਦੁਤ੍ਪਾਦ-
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਵਿਵਰਣਰੂਪੇਣ ਦ੍ਵਿਤੀਯਾ, ਤਥੈਵਾਸਦੁਤ੍ਪਾਦਵਿਸ਼ੇਸ਼ਵਿਵਰਣਰੂਪੇਣ ਤ੍ਰੁਤੀਯਾ, ਦ੍ਰਵ੍ਯਪਰ੍ਯਾਯਯੋਰੇਕਤ੍ਵਾਨੇਕਤ੍ਵ-
ਪ੍ਰਤਿਪਾਦਨੇਨ ਚਤੁਰ੍ਥੀਤਿ ਸਦੁਤ੍ਪਾਦਾਸਦੁਤ੍ਪਾਦਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਮੁਖ੍ਯਤਯਾ ਗਾਥਾਚਤੁਸ਼੍ਟਯੇਨ ਸਪ੍ਤਮਸ੍ਥਲਂ ਗਤਮ੍ . ਅਥ
ਸਮਸ੍ਤਦੁਰ੍ਨਯੈਕਾਨ੍ਤਰੂਪਵਿਵਾਦਨਿਸ਼ੇਧਿਕਾਂ ਨਯਸਪ੍ਤਭਙ੍ਗੀਂ ਵਿਸ੍ਤਾਰਯਤਿ — ਅਤ੍ਥਿ ਤ੍ਤਿ ਯ ਸ੍ਯਾਦਸ੍ਤ੍ਯੇਵ . ਸ੍ਯਾਦਿਤਿ
ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ ]
ਜ੍ਞੇਯਤਤ੍ਤ੍ਵ -ਪ੍ਰਜ੍ਞਾਪਨ
੨੨੫
ਪ੍ਰ. ੨੯
ਵਹਾਁ, ਏਕ ਆਁਖਸੇ ਦੇਖਾ ਜਾਨਾ ਵਹ ਏਕਦੇਸ਼ ਅਵਲੋਕਨ ਹੈ ਔਰ ਦੋਨੋਂ ਆਁਖੋਂਸੇ
ਦੇਖਨਾ ਵਹ ਸਰ੍ਵਾਵਲੋਕਨ (-ਸਮ੍ਪੂਰ੍ਣ ਅਵਲੋਕਨ) ਹੈ . ਇਸਲਿਯੇ ਸਰ੍ਵਾਵਲੋਕਨਮੇਂ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ
ਅਨ੍ਯਤ੍ਵ ਔਰ ਅਨਨ੍ਯਤ੍ਵ ਵਿਰੋਧਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਨਹੀਂ ਹੋਤੇ .
ਭਾਵਾਰ੍ਥ : — ਪ੍ਰਤ੍ਯੇਕ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਸਾਮਾਨ੍ਯ – ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਾਤ੍ਮਕ ਹੈ, ਇਸਲਿਯੇ ਪ੍ਰਤ੍ਯੇਕ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਵਹਕਾ
ਵਹੀ ਰਹਤਾ ਹੈ ਔਰ ਬਦਲਤਾ ਭੀ ਹੈ . ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਸ੍ਵਰੂਪ ਹੀ ਐਸਾ ਉਭਯਾਤ੍ਮਕ ਹੋਨੇਸੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ
ਅਨਨ੍ਯਤ੍ਵਮੇਂ ਔਰ ਅਨ੍ਯਤ੍ਵਮੇਂ ਵਿਰੋਧ ਨਹੀਂ ਹੈ . ਜੈਸੇ – ਮਰੀਚਿ ਔਰ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰਕਾ
ਜੀਵਸਾਮਾਨ੍ਯਕੀ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾਸੇ ਅਨਨ੍ਯਤ੍ਵ ਔਰ ਜੀਵ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ੋਂਕੀ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾਸੇ ਅਨ੍ਯਤ੍ਵ ਹੋਨੇਮੇਂ ਕਿਸੀ
ਪ੍ਰਕਾਰਕਾ ਵਿਰੋਧ ਨਹੀਂ ਹੈ .
ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕਨਯਰੂਪੀ ਏਕ ਚਕ੍ਸ਼ੁਸੇ ਦੇਖਨੇ ਪਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸਾਮਾਨ੍ਯ ਹੀ ਜ੍ਞਾਤ ਹੋਤਾ ਹੈ, ਇਸਲਿਯੇ
ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਅਨਨ੍ਯ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਵਹਕਾ ਵਹੀ ਭਾਸਿਤ ਹੋਤਾ ਹੈ ਔਰ ਪਰ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਿਕਨਯਰੂਪੀ ਦੂਸਰੀ ਏਕ
ਚਕ੍ਸ਼ੁਸੇ ਦੇਖਨੇ ਪਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ ਪਰ੍ਯਾਯਰੂਪ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜ੍ਞਾਤ ਹੋਤੇ ਹੈਂ, ਇਸਲਿਯੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਅਨ੍ਯ -ਅਨ੍ਯ ਭਾਸਿਤ
ਹੋਤਾ ਹੈ . ਦੋਨੋਂ ਨਯਰੂਪੀ ਦੋਨੋਂ ਚਕ੍ਸ਼ੁਓਂਸੇ ਦੇਖਨੇ ਪਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸਾਮਾਨ੍ਯ ਔਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦੋਨੋਂ
ਜ੍ਞਾਤ ਹੋਤੇ ਹੈਂ, ਇਸਲਿਯੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਅਨਨ੍ਯ ਤਥਾ ਅਨ੍ਯ -ਅਨ੍ਯ ਦੋਨੋਂ ਭਾਸਿਤ ਹੋਤਾ ਹੈ ..੧੧੪..
ਅਬ, ਸਮਸ੍ਤ ਵਿਰੋਧੋਂਕੋ ਦੂਰ ਕਰਨੇਵਾਲੀ ਸਪ੍ਤਭਂਗੀ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਤੇ ਹੈਂ : —
ਅਸ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਛੇ ਨਾਸ੍ਤਿ, ਤੇਮ ਜ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਅਣਵਕ੍ਤਵ੍ਯ ਛੇ,
ਵਲ਼ੀ ਉਭਯ ਕੋ ਪਰ੍ਯਾਯਥੀ, ਵਾ ਅਨ੍ਯਰੂਪ ਕਥਾਯ ਛੇ. ੧੧੫.