ਪਰਮਃ ਨੀਰਾਗਪਰਮਾਤ੍ਮੋਪਲਮ੍ਭਪਰਿਣਤਿਰੂਪਃ ਆਗਮਭਾਸ਼ਯਾ ਪਰਮਯਥਾਖ੍ਯਾਤਚਾਰਿਤ੍ਰਰੂਪੋ ਵਾ ਯੋਸੌ ਪਰਮੋ ਧਰ੍ਮਃ, ਸ ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨਾਦ੍ਯਨਨ੍ਤਚਤੁਸ਼੍ਟਯਵ੍ਯਕ੍ਤਿਰੂਪਸ੍ਯ ਕਾਰ੍ਯਸਮਯਸਾਰਸ੍ਯੋਤ੍ਪਾਦਕਤ੍ਵਾਤ੍ਸਫਲੋਪਿ ਨਰਨਾਰਕਾਦਿ- ਪਰ੍ਯਾਯਕਾਰਣਭੂਤਂ ਜ੍ਞਾਨਾਵਰਣਾਦਿਕਰ੍ਮਬਨ੍ਧਂ ਨੋਤ੍ਪਾਦਯਤਿ, ਤਤਃ ਕਾਰਣਾਨ੍ਨਿਸ਼੍ਫਲਃ . ਤਤੋ ਜ੍ਞਾਯਤੇ ਨਰਨਾਰਕਾਦਿਸਂਸਾਰਕਾਰ੍ਯਂ ਮਿਥ੍ਯਾਤ੍ਵਰਾਗਾਦਿਕ੍ਰਿਯਾਯਾਃ ਫਲਮਿਤਿ . ਅਥਵਾਸ੍ਯ ਸੂਤ੍ਰਸ੍ਯ ਦ੍ਵਿਤੀਯਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਂ ਕ੍ਰਿਯਤੇ — ਯਥਾ ਸ਼ੁਦ੍ਧਨਯੇਨ ਰਾਗਾਦਿਵਿਭਾਵੇਨ ਨ ਪਰਿਣਮਤ੍ਯਯਂ ਜੀਵਸ੍ਤਥੈਵਾਸ਼ੁਦ੍ਧਨਯੇਨਾਪਿ ਨ ਪਰਿਣਮਤੀਤਿ ਯਦੁਕ੍ਤਂ ਸਾਂਖ੍ਯੇਨ ਤਨ੍ਨਿਰਾਕ੍ਰੁਤਮ੍ . ਕਥਮਿਤਿ ਚੇਤ੍ . ਅਸ਼ੁਦ੍ਧਨਯੇਨ ਮਿਥ੍ਯਾਤ੍ਵਰਾਗਾਦਿਵਿਭਾਵਪਰਿਣਤ- ਜੀਵਾਨਾਂ ਨਰਨਾਰਕਾਦਿਪਰ੍ਯਾਯਪਰਿਣਤਿਦਰ੍ਸ਼ਨਾਦਿਤਿ . ਏਵਂ ਪ੍ਰਥਮਸ੍ਥਲੇ ਸੂਤ੍ਰਗਾਥਾ ਗਤਾ ..੧੧੬.. ਅਥ ਮਨੁਸ਼੍ਯਾਦਿਕਾਰ੍ਯਕੀ ਨਿਸ਼੍ਪਾਦਕ ਹੋਨੇਸੇ ਸਫਲ ਹੀ ਹੈ; ਔਰ, ਜੈਸੇ ਦੂਸਰੇ ਅਣੁਕੇ ਸਾਥ ਸਂਬਂਧ ਜਿਸਕਾ ਨਸ਼੍ਟ ਹੋ ਗਯਾ ਹੈ ਐਸੇ ਅਣੁਕੀ ਪਰਿਣਤਿ ਦ੍ਵਿਅਣੁਕ ਕਾਰ੍ਯਕੀ ਨਿਸ਼੍ਪਾਦਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਉਸੀਪ੍ਰਕਾਰ, ਮੋਹਕੇ ਸਾਥ ਮਿਲਨਕਾ ਨਾਸ਼ ਹੋਨੇ ਪਰ ਵਹੀ ਕ੍ਰਿਯਾ — ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੀ ਪਰਮਸ੍ਵਭਾਵਭੂਤ ਹੋਨੇਸੇ ‘ਪਰਮਧਰ੍ਮ’ ਨਾਮਸੇ ਕਹੀ ਜਾਨੇਵਾਲੀ ਐਸੀ — ਮਨੁਸ਼੍ਯਾਦਿਕਾਰ੍ਯਕੀ ਨਿਸ਼੍ਪਾਦਕ ਨ ਹੋਨੇਸੇ ਅਫਲ ਹੀ ਹੈ .
ਭਾਵਾਰ੍ਥ : — ਚੈਤਨ੍ਯਪਰਿਣਤਿ ਵਹ ਆਤ੍ਮਾਕੀ ਕ੍ਰਿਯਾ ਹੈ . ਮੋਹ ਰਹਿਤ ਕ੍ਰਿਯਾ ਮਨੁਸ਼੍ਯਾਦਿ- ਪਰ੍ਯਾਯਰੂਪ ਫਲ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਨਹੀਂ ਕਰਤੀ, ਔਰ ਮੋਹ ਸਹਿਤ ੧ਕ੍ਰਿਯਾ ਅਵਸ਼੍ਯ ਮਨੁਸ਼੍ਯਾਦਿਪਰ੍ਯਾਯਰੂਪ ਫਲ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਕਰਤੀ ਹੈ . ਮੋਹ ਸਹਿਤ ਭਾਵ ਏਕ ਪ੍ਰਕਾਰਕੇ ਨਹੀਂ ਹੋਤੇ, ਇਸਲਿਯੇ ਉਸਕੇ ਫਲਰੂਪ ਮਨੁਸ਼੍ਯਾਦਿਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਭੀ ਟਂਕੋਤ੍ਕੀਰ੍ਣ – ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤ – ਏਕਰੂਪ ਨਹੀਂ ਹੋਤੀਂ .. ੧੧੬..
ਅਬ, ਯਹ ਵ੍ਯਕ੍ਤ ਕਰਤੇ ਹੈਂ ਕਿ ਮਨੁਸ਼੍ਯਾਦਿਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਜੀਵਕੋ ਕ੍ਰਿਯਾਕੇ ਫਲ ਹੈਂ : — ੧. ਮੂਲ ਗਾਥਾਮੇਂ ਪ੍ਰਯੁਕ੍ਤ ‘ਕ੍ਰਿਯਾ’ ਸ਼ਬ੍ਦਸੇ ਮੋਹ ਸਹਿਤ ਕ੍ਰਿਯਾ ਸਮਝਨੀ ਚਾਹਿਯੇ . ਮੋਹ ਰਹਿਤ ਕ੍ਰਿਯਾਕੋ ਤੋ ‘ਪਰਮ
ਨਾਮਾਖ੍ਯ ਕਰ੍ਮ ਸ੍ਵਭਾਵਥੀ ਨਿਜ ਜੀਵਦ੍ਰਵ੍ਯ -ਸ੍ਵਭਾਵਨੇ ਅਭਿਭੂਤ ਕਰੀ ਤਿਰ੍ਯਂਚ, ਦੇਵ, ਮਨੁਸ਼੍ਯ ਵਾ ਨਾਰਕ ਕਰੇ. ੧੧੭.